грнец (м.)
Повремено наоѓаа парчиња од грнци, тули, најдоа некаков сад, мал, сличен на кандилце, откопаа неколку коски, а археолозите сето тоа го редеа настрана, составувајќи одделни делови, грижливо бришејќи ги од земјата.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
По ручекот се заредија грнчињата со вино. Луѓето се ќефледисаа и удрија во песни.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Ќе си ги продава грнците и само ќе си зборува, си кажува политики.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Со многу суви везени пиперки и узреани црвени домати во земјен грнец, убаво поклопен, убаво околу наоколу залепен со тесто и на оган од суви говедски лепешки.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
И тие ќе се наредеа, во низа ќе се наредеа и ќе си подаваа котли и грнци со вода, и ние ќе ги натуравме цевките. Бжж!
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Денко го крена грнчето, отпи две-три голтки, па го тргна од уста, држејќи го така минутка-две, треперејќи со очите, шмркајќи со носот, трудејќи се на сите начини да му ги одреди својствата на тој пијалак.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
- Кој вели!? - рече Денко, па не чекајќи одговор го натегна грнчето.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Сакам сѐ да наполниш со вода, велам, и грнци и котли и ѓумови и леѓени. Жената пак носи.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Ме нагнетија ко во грнец, во ќуп, си ги наседнав петиците со газот.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Потоа дури до горе, до грлото, ќе го соѕида грнецот со суви лепешки, а потоа ќе ги потпали лепешките, јали со суви кочанки, јали со троа борина, и ќе го остави да вари.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Грав со пастрма, - сеедно дали телешка, дали овчка, или козја, исто се готви одвечер, во земјен грнец и на оган од суви гоедски лепешки.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Така занесено вареше, клокоти стриче Секуле, чиниш грнче со грав, толку беше занесно што нѐ понесе и нас.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
И кога дедо Иван се подготви да го каже најинтересното, она за страдањата на неговиот дедо в затвор и за времето на Уриетот, дојде Бојан, носеше кошничка и малечко грнче.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
На, гледај...“ ги вади од долапот и ги фрла пред неа; прва фотографија: Профим со жена си Профимица; таа е со испупчен мев, трудна; крај нив се сите четири ќерки: Царјанка, Девица, Венера, Андромеда; облечени која како се нашла во моментот кога сликарот дошол; зад нив: плот со оретчени плотици на кои стојат наврени празни грнчиња, стомни, чупки; дрво што се превиткало и со едниот дел влегло во фотографијата; Профим со поднакривена шубара и исшилени мустаќи подвиткани нагоре; едната рака ја држи префрлена на рамото од Профимица, а со палецот од другата рака притиска на малото џепче од копоранот; Профимица е забрадена со шамија тргната над очите, како да се затскрива од сонцето или како да се срами; втора фотографија: Профим и Профимица, сами; Профимица е со доста потпорастен мев; фотографијата е направена одблизу како за на ѕид или надгробна плоча; жена му ги држи рацете скрстени на мевот, а тој ја држи под рака; зад нив се наѕира вратата на чија клучалка висат потки од дрен и кукурек и дел од детската глава нацртана со креда на вратата и чијашто уста е развлечена во смеење; трета фотографија: пак сите заедно, но сега Профимица ја држи во рацете долгоочекуваната принова на куќата - бепчето Скрче; се гледа: фотографот имал голема мака додека успеал да го фати овој момент кога бепчето ги отворило очите, при што насмевката на Профим, од долго местење и стоење, останала како сиросана, како скаменета; девојчињата од пресилно блескање на сонцето, замижале и изгледаат како да спијат! четврта фотографија: Скрче качен на коњ.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Се врати во колибата, провери дали има жар во огништето, го приспотна огнот, па ги зеде грнците и се спушти на изворот по вода.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
- На горниот крај од огништето, меѓу два камења, вареше грнче со грав.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Се смрди селото од риба; замириса сѐ на риба: и алиштата и постелите по куќите, и садовите, и водата за пиење, и млекото, и здивот на луѓето, и изметот; ги солеа луѓето, ги ставаа во грнци, во каци, во сѐ што имаа, ги сушеа, а скапаните им ги фрлаа на мачките што се накотија и изнадојдоа од сите села: мораа после со пушки и со отров да ги ништат.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Човек уште во темни зори можеше да види купови садови за вода (стомни, букари, котли, лонци, грнци, кобли, тенеќии) околу чешмите и во дворовите на домаќинствата стопани на бунари со добра вода.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Другиот ден, пред самиот ручек, ќе го симне грнецот од оган, ќе го извади поклопот, ќе му тури потпршка, троа брашенце и црвена пипер, и - ете ти јадење од кое немаа најаска силниците кои доаѓаа, божем по работа, уште одвечер во Потковицата и заповеда да им се зготви утре за ручек чомлек.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Чомлекот, на пример; редовницата уште одвечер ќе го наполни грнецот со дробенки од гоедско месо, само удина, ќе стави многу кромид, цел грст налупени чешниња лук, една рака суви везени пиперки, црна пипер, сол, две-три дрвени лајци сало и ќе го поклопи; околу наоколу поклопот убаво ќе го залепи со тесто за грнецот, за да не туши, и така спремениот грнец ќе го намести на огниште.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
