домаќин (прид.)
И цветчињата овенаа, како што и самата венеам, мили домаќине!... (Оддалеку се слуша песната „Сите момчиња дојдоа...“ Радосно). Тие се!
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Се мислеше дали да потпраша некој од домаќините за пита пастрмајлија или барем за скара, но веднаш се предупреди дека веројатно во гратчево питите ги прават само наутро додека работат фурните, а скара секако има во некој ресторан, но недостапен за плитките џебови на актерите.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
Разговараа без онаа нужна почит на селани кога се во туѓа куќа и пред домаќин со кого штотуку се сретнале.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Неочекувано бедното човече скокна и пред домаќинот и другите да си дојдат на себе, да го зграпчат или да го соборат со удар, се стрчна и со скок на преплашен јарец ја прерипа искривената ограда од прачки.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Оттука зафатил Силјан да им ги кажува на луѓето сите грешки што му грешавал на татка си и на мајка си, што им правел, при сѐ што домаќинот од половината и повеќе беше му ги знаел на Силјана грешките.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Дали ѝ дотура жар, дали ја пизми
оваа мачка сечија и нечија
кога мешечки ќе го зграпчи домаќинот
во лажна самоодбрана
ќе му ја извади душата
на невидено
по навика
занатски беспрекорно
и без пренемагање?
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Од пазувите го вади часовникот, откако погледнува во него и ставајќи го пак в пазува вели: Време е да ги оставиме домаќиниве да се соземат малку.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Ете што значи куќа со домаќин. Домаќинот е и сонце и сенка.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Имаше и апсолутен имунитет против грижата, напорите и караниците, како и бескрајна добредојденост од страна на домаќинот чијашто одушевеност на шеснаесеттото повторување на некоја песна или приказна, беше иста како првата возбуда при слушањето на нова песна.
„Црни овци“
од Катица Ќулавкова
(2012)
Од мене, домаќинот, кој си имам нивје, лозја, овци, говеда, овоштарник, воденица ќе прајте пролетер?
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
Каков анален простаклак од устен происход е да се каже: „Овие не се мустаќи, ова е сунѓер за газот бришење; ова не е алатот, ова е џезве за кафе да си варат жените; овие не се очи, овие се ламби за да не одат жените на мочање по темница; ова не е глава, ова е шутка, во неа да се мочат и серит домаќинот и домаќинката, сега е зимно време, мрсно се јадит, дрско се серит.“
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
Евреите, покрај со својот (ладино јазик), се служеле со јазикот на домаќините, потоа со еден или повеќе балкански јазици, како и со еден од европските јазици.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Домаќините ни даваат вечера, што се вели, ама не со обете раце. Јадете, вели жената.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Сите келнери се началници. Сите се гости. И домаќините се гости со гостите.
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
Тоа ни го покажаа домаќините кај оранжериите близу до Амстердам. Сѐ е индустријализирано, сѐ е електрифицирано, сѐ е електронизирано.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
И така сѐ до смртта на долниот бабар, една од најубавите епизоди на нашата фолклорна ризница, во која телото на умрениот бабар симболички се распарчува; претходно, гатачот го обвинува домаќинот за смртта на бабарот: „Алему бале, пците му го клале, кај тебе ата ме најде, штета ми се штети, здрав го доведов другаров, а овдека мртов падна.
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
(Потоа дружината, домаќинот и возбудените луѓе се договориле, едни со оган да ги потераат коњите на Турците в пропаст за да не се вратат во кулите, бездруго кратовски, нивните јавачи да ги закопаат длабоко, ни дивина ни пци да не можат да ги откопаат, а оружјето да се сокрие така што за него ќе можат да знаат само двајца - челникот Онисифор Проказник и молчаливиот Чучук-Андреј.)
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Си припомнив за баба ми, дамна упокоена, за нејзините кажувања: - Тоа, Ѕвездо моја, Дедо Боже си ги тресе перниците - сѐ од бели пердувчиња од бели гулабици... и одеднаш сетив некаква милина, па сум се втурнала во домаќинот мој, небаре во него сакам да се засолнам...
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
Во мигот кога заглушувачката врева ќе ја достигне својата кулминација и ќе стане неподнослива, гатачот го повикува домаќинот да ја отвори вратата: Отвори бре домаќине, запали кира борина, врзи си гаќи в темнина да видиш лика и прилика да видиш наша невеста, како лепетит, како треперит, како полска пеперутка, како прилепска мандулка.“
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
По година две, деца ќе дојдат. Тие уште повеќе ќе го врзат за семејството… И ете ти домаќин човек! Да, не погрешив…
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
