митрополит (м.)
19. Додека во Македонија беа отворени српски и грчки конзулати, бидејќи Бугарија во тоа време уште беше вазално кнежевство на Турција, во македонските градови Солун, Скопје, Битола и Серес беа отворени бугарски трговски агентства што всушност ја вршеа истата работа на конзулатите и заедно со егзархиските митрополити ја раководеа бугарската националистичка пропаганда.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Митрополитот им припаѓаше на оној редок вид предводници што таа позиција не ја разбираат како привилегија, туку како високо достоинство, како морална обврска, како етичка и возвишена, не како прагматична и утилитарна вредност.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Подоцна во ноќта Лит и Беренц, покрај чаша вино што ја испиваа во канцеларијата на командантот, се исчудуваа од каде на ова копно заборавено од модерната цивилизација, каде што луѓето живеат едноставен живот близок до природата, без малку како желките од ендемскиот вид царетта -царетта, постои, ете, и човек што толку добро говори германски и толку вдахновено говори за теми од музиката, философијата и теологијата, со стил од салоните на Хајделберг, а не од скромна митрополитска резиденција на еден речиси заборавен јонски остров.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Тоа беше победа на смелоста на митрополитот, на неговата интелигентна тактика, но и на неговиот дипломатски дух, со кои, беше уверен владиката, небото ненадејно го обдари поради неговите услишени молитви.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Митрополитот читаше од евангелието и зборуваше за земниот прав на секој човек што мора да се врати во земјата, но и за душата која полетува сега кон небесата, за да ја добие таму заслужената награда или казна.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
„Јас не можам да прекршувам наредби”, рече Беренц не криејќи ја изненадата од директноста на митрополитот. Владиката не го ни почувствува кафето кое гледаше што побргу да го испие и да замине, зашто во главата имаше уште еден план. Вечерта владиката отиде дома кај градоначалникот.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Селаните, повторувајќи ја збор по збор заклетвата што ја читаше блажениот митрополит, во крајно трогателна атмосфера, се заколнаа, секој дигајќи ја својата десна рака.”
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
66. Берат – писмо (повелба) од турскиот султан за поставување (во овој случај) владика. 66a.66а Назначувањето на Фирмилијана (умрел во 1903 год.) за митрополит во Скопје беше всушност првата позначајна победа на српската пропаганда во Македонија, извојувана не без поддршката на руската дипломатија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Изграден на реката Пчиња, а под тврдината на Кожле, пред стотина години, овој манастир му беше даден на доживотно уживање на серскиот митрополит Јаков, кој одамна не доаѓаше тука.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Сосила го натоварија на брод и го испратија за Атина во февруари од претходната зима на истата таа 1943 година во која, ете, митрополитот го чекаат да се врати дома по овој сив и ветровит ноемвриски ден.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Господарската куќа не беше во кула, оти кулата допрва требаше да се гради, туку во најубавата куќа со чардаци, во која порано престојуваа митрополитот и игумените, кога ќе дојдеа тука на прошетка, или обиколка.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Скопската митрополија и нејзините области се припоија со Охридската архиепископија, а скопскиот митрополит, немајќи повеќе каде, живуркаше во скромната црква Свети Јован Претеча, некаде на крајот од градот.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Таа воочлива декорираност на иерархот, Германците се правеа дека не ја забележуваат, меѓутоа чувствувајќи ја свеченоста на мигот што со тоа митрополитот им ја сугерираше и тие останаа да стојат пред посетителите. „Да Ваша еминенцијо, таа листа ни е неопходна”, ја подаде раката СС командирот Беренц. „Добро, но најнапред ќе ви го покажам писмото што го напишав до една значајна личност”, рече владиката и од под расото извади лист хартија.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
И оној прв митрополит Матеј, кој беше виден човек и меѓу турските големци, кој не се предаваше и одржуваше врски дури и со султанот, сега повеќе го немаше.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Не само тоа, туку и другите нововековни непријателства околу превласта на двете држави над просторите на Медитеранот, една од одмаздите на италијанските окупаторски сили на островот, се случи токму врз митрополитот на Закинтос, владиката Хрисостом, виден духовник, интелектуалец, но и човек чија смелост го одржуваше достоинството и надежта на населението.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Внатре чинодејствуваше митрополитот дојден од црквичето „Свети Јован Претеча“, со уште двајца попови од скопските маала.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Кога егзархискиот митрополит Синесие отишол да моли за ослободување на некои затвореници, Хилми-паша му одговорил дека таквите “чесни“ луѓе, трговци и учители ги извршиле динамичните атентати во Солун.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
За да го подигне нивото на групата Царот дури и унапредил три монаси во митрополити.
„Ветришта“
од Радојка Трајанова
(2008)
