потемни (св.)
Се приближи поблиску и виде дека човекот, потемнет од сонцето, се наведнува надолу.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Го доистеравме редот до браздата и туку наеднаш потемне небото над нас.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Полека потемнуваше синото око горе. Се исцеди од него светлината и во неговата модрина се собраа треперливи ѕвезди.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Само да подзинувам и да потемнувам во лицето.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Сега потемнував од бес. Со кос замав ја завртев секирата околу себе кон нивните утроби да им ги закитам со црвени појаси од кои се параат конци.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
И во тој последен час на денот, во тој брз заод на замагленото сонце, игуменијата со малку потемни сенки во очите, непроменливо загатлива и стара каква што можела да биде пред десет години или каква што ќе можела да биде по десет години, кренала рака за удар или за благослов.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Во тој пасос бев рекла дека таквата десакрализација знае да настапи непредвидливо и молскавично и дека на следбениците на водачот дотогаш издигнат до степен на Божество, наеднаш ќе им потемни светлината на неговиот ореол и тие ќе останат бесни на себе што до вчера го обожувале.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Сликите на ѕидовите беа потемнети.
„Азбука и залутани записи“
од Иван Шопов
(2010)
„Само златото може да не потемни со векови“ - си помисли Бојан, па држејќи го предметот в рака, се исправи, ја крена главата, напнат да извика, но в миг некаква нејасна мисла, некаква непозната желба го запре.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Лицето ѝ остана благо, само брчката над левата веѓа потемне.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
И кога оваа вест се пронесе по улицата со шепотење, славата на Фигаро почна да потемнува.
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
Од тоа време, што и во втората деценија на веков го паметел тогаш живиот и жилав даб со брада, стогодишниот Лозан Перуника, лежат на рекичката Давидица четириесет и три малечки воденици, накривени и безживотни судбини во кругот на заборавот; самоучките врати им се испукани и потемнети, суровото минато ги заѕидало прозорците со бигорен камен. Но си има свое минато.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
По тесната врвица низ карпите го минаа свиокот и го здогледаа Езерото - потемнето од густа чад, развлечена над него.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
Штом ќе почнеа да зреат крушите, на гранките слетуваа илјадници врани и чавки. Крушата потемнуваше и бучеше како кошар.
„Маслинови гранчиња“
од Глигор Поповски
(1999)
До ковчегот, водарник со леѓен за миење и казанче за вода обесено над него со мало славинче; стомна, ѓум, матарка што татко му во свое време ја донесе од на фронт, целата исчукана од влечкање по ровови, а потоа и овде од носење по полето и планината; тепсија на која сјајот ѝ потемнал и ги покрил арапските шари на неа; над водарникот обесено парче огледало како месечинана на погибеж, прекриено со прашина и слепо; на спротивниот крај од креветот, ниска, правоаголна печка со четири нозе од кои едната е окуцана и потпрена со тула, со две тркалца на неа, - гусани обрачи што се вадат при готвење, и целата 'рѓосана; на неа оставено газиено кандилце како на гроб; на дрвената кукалка во ќошето обесена гајдата од татко му, провисната со писката и брмчалото надолу, како обесена овца; останата по смртта негова за да му го чува последниот дуеж во неа, неговата душа.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Бербата траеше долго. Рацете на берачите им скапуваа, очите им потемнуваа како маслинките, од умор и неспиење.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Братучедите како да се чуваа да не видат некој срам, се свртеа кон грб кон врата и гледаа преку авлијата кон зајдисонцето каде што небото со стемнувањето потемнуваше добивајќи ја мрачната боја на дното на езерото.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Сега потемнував од бес.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Но оваа оптимистимистичка претпоставка потемнуваше штом ќе се свртев кон темните ридови на сомнението.
„Летот на Загорка Пеперутката“
од Србо Ивановски
(2005)
„И кога првиот ангел затруби со трубата, се крена голем оган и падна на земјата: третина од земјата изгоре; кога вториот ангел затруби, пламен падна врз морето и третина од морето се испари; кога третиот ангел затруби, голема ѕвезда се откина од небото: името ѝ беше Пелин и третина од водата стана пелин и многу луѓе изумреа; кога четвртиот ангел затруби, третина од сонцето, третина од месечината, и третина од ѕвездите, потемна, згасна; и видов еден од ангелите каде што лета по небото и чув каде што вика со глас голем: тешко, тешко, тешко на оние што живеат на земјата; кога петтиот ангел затруби, падна пак голема ѕвезда од небото и се отвори бездна на земјата од која се крена голем чад што го потемни и сонцето и небото...“
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
