престолнина (ж.)
Како што во една држава има државен центар, којшто најдобро е да се наоѓа во средината на државата и кон којшто се собираат сите конци од државниот живот, исто така и во јазиковните или областите од сродни наречја треба да има еден центар, којшто по неговото значење треба да се однесува кон периферните наречја и говори така како што се однесува центарот и престолнината на државата кон крајните окрузи и околии.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Се помирив некако со судбината дека ќе живеам во библиската земја што е колевка на културата, престолнина на многу кралеви и мајка на словенската писменост.
„Тибам штркот“
од Зоран Спасов Sоф
(2008)
Таа нова престолнина не е далеку од старите: Преспа и Прилеп и од седиштето на до неодамна автокефалниот охридски архиепископ.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Сметаме дека ќе биде интересно за вашите читатели ако им ги соопштиме имињата на оние бугарски претставители кои по 450 години на 15 март 1871 г. се собраа во престолнината на некогашната византиска слава и величие за братски да се посоветуваат како да си ја уредат својата црква на која до пред десетина години ѝ се закануваше опасност да стане плен на фанариотите; таа и денес од нив страда насекаде во несреќна Македонија.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Впрочем оттука поминуваше и патот за престолнината.
„Желките од рајската градина“
од Србо Ивановски
(2010)
Таа се претвора во престолнина за Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Престојот во руската престолнина, активното следење на европскиот печат и живиот допир со европската дипломатија во Битола (и посебно со руската, особено по враќањето од Македонија) му овозможија на Мисирков појасно да ги согледа и оние моменти што не беа видливи низ чадот на секојдневните борби на револуционерите. 49.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И така: стремежот на Македонците да си создадат свој културен центар; тоа што сега Битола се прави престолнина на Македонија; што Битола, Охрид, Прилеп се историски места за Македонците; како и тоа што составуваат тие географски и јазичен центар, – сите заедно прават да се прифати како општ македонски литературен јазик централното македонско наречје.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Во XIV век Скопје ќе стане втора царска престолнина на српскиот цар Душан, а кон крајот на истата година станува дел на Османската Империја.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Од престолнината сабајлево ме известија дека нашиот секретаријат треба да се вклучи во прославата на јубилејот - десет години од владеењето на генералот Стојан.
„Браќата на Александар“
од Константин Петровски
(2013)
МЛАДИЧОТ: И немам. Јас дури не сум сигурен ни дека тој се наоѓа во престолнинава.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
Сега главен град на нова Турција стана Анкара, додека Цариград и натаму ги задржуваше атрибутите на престолнина на светот...
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Тоа беше местото каде што се скина тенката нишка помеѓу нас и нашите заборавени претци: ние бевме првите неверници во долгата низа поколенија од времето на Мојсеј до нас, првите кои работеа во сабота, кои јадеа свинско, кои не одеа во синагога, кои не кажуваа “Кадиш“ на погребението и на годишнините од смртта на родителите, кои не го разбираа хебрејскиот; за нас светиот јазик беше германскиот (брат ми веруваше дека германскиот јазик е единствениот кој во потполност може да ги изрази највисоките вознеси на човековата мисла), се воодушевувавме од германскиот дух и правевме сѐ да бидеме дел од него, живеевме во Виена, престолнината на Австро-Унгарија, која беше нарекувана “светата империја на германската нација”, и со некакво чудно воодушевување, со кое го прикривавме зазорот кон својата традиција, ги прифаќавме тогашните навики и однесувања на виенската средна класа.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“
од Гоце Смилевски
(2010)
Тој беше загазил веќе во втората деценија од своите агрономски студии што почнаа уште пред шестојануарската диктатура, а сега навлегоа во бурното време на Втората светска војна и се преместија во друга престолнина.
„Послание“
од Блаже Конески
(2008)
Сретнав еден таков мајстор, беше дојден од престолнината, мислам Ресенечки се викаше: умее и витрина да обликува, и легла, а и маси и столови какви што користел само некој француски крал.
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Трново е град со триесетина илјади жители, еден од најстарите бугарски градови, градови, престолнината на Второто бугарско царство (од 1185 до 1396 година), а во јули 1393 година на тримесечната разурнувачка опсада паѓа во рацете на Турците.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Место каде што мајка му истураше чаша вода пред секој почеток на новата учебна година, место од каде што со мал ранец брзаше кон автобуската станица за да го фати автобусот што го носеше во престолнината за да полага испити на државниот универзитет, место каде како дете во врнежливите летни денови играше Монопол со другарчињата...
„Браќата на Александар“
од Константин Петровски
(2013)
Тој ја прегази, речиси, целата Хрватска, го опсади и презеде Сигет од Зрински и допре до престолнината на Австрија.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Го познаваа под името Константин Анастазис, учен патрициј пратен од престолнината да управува со нашата провинција.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Големите, пресудни, независни, надредени држави на дванаесеттемината за своите манифестации имаат поѕвонливо, ултимативно име - културна престолнина на Европа!
„МАРГИНА бр. 37“
(1997)
