стемнува (несв.)
Зарем не би требало во дваесет и еден часот во август месец да почнува да се стемнува?
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Полека се стемнуваше и почна да доаѓаат многу луѓе.
„Јас - момчето молња“
од Јагода Михајловска Георгиева
(1989)
Во собата се стемнуваше. Тој се сврте кон светлината и лежеше гледајќи во стаклениот тег за хартија.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Сѐ повеќе се стемнува синиот хоризонт на зборовите.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
Се стемнуваше. Помеѓу сивите куќи на мојата улица лилавиот долг правоаголник на небото се посипа со предалечен светкав зоб.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Веќе се стемнува. Лаѓа ноќта како црвотечина. Ги полни доловите пред нас до подбелениот венец од планината.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Имаше луѓе на кои сум им правел добрини: сум се зазел дете да им влезе на работа, болен да им се излекува, да се оперира од најбашни оператори, лек да земе од најдобри аптеки, данок ако задоцнил да плати, да не се казни, сливи со ним да се наведнам да собирам, ако се стемнувало и не можеле да стигнат да ги дособерат.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Денеска јас кај неа, утре таа кај мене, и полесно ни се стемнува.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Се стемнуваше. Вечерва прислужникот не го донесе фенерот.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
колку патрони чеиз му донесе на Горачинов, ми велат, да имавме ракија, вели Горачинов, ќе ве викневме на блага ракија, и ќе фрлавме пушки, вели, свртете на друго, вели Ристо Коларов, здравувајте нѐ в образ, бацете ни рака, вели, не го погоди моментот, вели Горачинов, историскиот момент, ова не е свадба, туку свадбено патување, вели, дури си млад сѐ можеш да кажеш, што се вели, сѐ ти се може и сѐ ти прилега, и јас гледам како се стемнува и како цело небо ни слегло во морето, сосе ѕвезди и сосе месечина и си мислам дека сме тргнале по небото, сме се закренале на некоја пловидба меѓу ѕвездите, целата сум зашумолена и пренесена некаде, некоја голема умора ми се обесила на клепките, ми натежнала во коските, нешто гледам, а повеќе не гледам, како до половина да сум заспана, завлезена во сонот;
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Се стемнува - тоа го знам зашто низ неколкуте симетрично распоредени прозорци помеѓу драпериите навлегуваат монструозни лилјаци и летаат секогаш подалеку од оние осумнаесет сребрени шандани со запалени свеќи од бел восок.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Но, се стемнуваше, а на Малчо му се пријаде и реши да си оди дома.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
XV Зимата го измени вообичаениот тек на времето: не се знаеше ни како се разденува, ни кога се стемнува; стануваа луѓето наутро изнаспани, излегуваа од куќите, шетаа по чардаците, кашлаа, се миеја шетаа по дворовите, влегуваа во плевните и земаа сено за ајваните, шетаа по сокаците и улиците, гледаа нагоре кон небото но никако да се раздени; зората никако да пукне, виделина да се запокаже; петлите кукурикаа, ја најавуваа зората, но попусто: или тие грешеа или таа доцнеше.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Веќе се стемнуваше и во собата беше полутемно зашто, заигран со малите автомобили, заборавив да ја запалам сијалицата.
„Јас - момчето молња“
од Јагода Михајловска Георгиева
(1989)
Зимски фебруарски ден, студено. Веќе се стемнуваше некаде по четири часот попладне кога ти се врати од лов.
„Седум години“
од Зорица Ѓеорѓиевска
(2012)
Замижувам и шмркнувам од дланката ракија. Се заскрнувам, и се потстемнува и само модреам, зеленеам, побелувам.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
А гледам, пак исто гледам, вели а ништо исто не видувам. Пак на иста страна се стемнува, вели, а вемерите не се исти.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Седи Богдан со отворениот албум пред себе во градината, ги крева очите и гледа: се стемнува, а пладне уште не е поминато; времето се стишало, не мрда ни лист по дрвјата, не се движи ни птица, ни инсект; чудна некоја тишина, чудно исчекување како пред породување.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Се стемнуваше, говедата рикаа, по тоа знам дека се стемнуваше, кога го чув гласот од Ангелета.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
А летен ден, долг како година, брзо се разденува, ама никако не се стемнува. 22
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)