џам (м.)
Само со едно око можеше да се гледаш во џамчето и само едно око можеш да си видиш.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Се стрча бикот кон светлината што доаѓаше од најширокиот џам.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Тој час некој или нешто се засенува од таа страна на прозорецот, потоа тивко и претпазливо тропка на џамот.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Надвор врнеше дожд со ветер кој удираше по џамовите.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Секој крив и куц што врви застанува и чукнува на џамот, или фрла грутка земја или мало камче, или го издолжува вратот и ни гледа во тавата со храна и во шишето ракија, ако имаме.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Рикна и по трет пат бикот, го откачи черчевето од џамот и фркна и забаботи кон оградата на кожарата, десетина метри над кланицата.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Алка со раката и удри со главата во џамот, ко пилињата што ни удираат.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Со песната и светулки излегувале од нејзината уста која ја полнеле собата од душемето до таванот и излегувале низ пукнатините на џамот, надвор, во ноќта.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Се избриков на едно џамче од скршено огледало. И целото солупено беше.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Ноќе и во лето, кога се домашните во полето, пенџерињата се поклопуваат со дрвени капаци но тие во мигов се раскрилени па низ замрзнатите џамови во одајата навлегува, зрачен, самракот: во меѓувреме надвор стивна виулицата, стегна сув студ и сега на небото и во воздухот се најавуваа јасник.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
дрво удрено од ровја, црно и го фаќам в гуша и го стегам колку што можам, а тој само потклекнува и кркори,
небаре да брбори во вирче вода, пушта шапки и очите му
излегуваат надвор, ко откатени ореви, бамуја, и потоа
памтам само дека ме удри нешто по глава, и ми скрцка
нешто во главата, мислиш некој џам ти се скрши во главата и после, кога се освестив се видов бос, ми ги собуле
чевлите и чевлите ги видов на нозете од старшијата, оти
после многу денови ме тепаше, ќе ме потепа, потепа, и ќе
си фати настрана, и ќе се погледнува во чевлите, во ботушите, ќе се кочопери, ко петел на буниште, ама нема
веќе што да ми земе, може само животот или калта од
под ноктиве да ми ги земе, и сега еве се дотркалав и до
ножот од брат ми...
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Одеднаш рикна така силно што од силна рика испукаа џамовите, срипаа ќерамиди од покривот и паднаа на подот од кланицата.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Беше околу десет и пол или единаесет саатот, така нешто. Езерото џам мазно.
„Братот“
од Димитар Башевски
(2007)
Пред Богородица прва се поклонува баба Перса гласно ломотејќи благодарности и молби, на крајот ја целува и на ред е секако малечката Пела која веднаш се наоѓа во рацете нејзини што ја надвиснуваат над Богородица која е поклопена со дебел џам и гласот од баба Перса вели Благослови ме мајко Богородице! и таа ги повторува истите зборови, па рацете на баба Перса ја спуштаат крај себе и сега пред мајката Богородица клекнува нејзината мајка.
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)
Ветерот го фрскаше дождот по џамовите и ги виткаше гранките од дрвјата, кои како сеништа удираа по стаклото.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
И јас ќе се искрадам кога понема работа, а кога немало работа в село, а мајка ќе помине пред куќата Кузеска, ќе тропне на џамот и ќе рече: 19
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
А пилињата, да не знаеш што да им кажеш. Ќе ти дојдат на пенџере: врапчиња, сојки, сколовранци и ќе ти удираат со клунчињата на џамот. Ќе ти наѕираат во собата.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Сонцето што се плеткаше веќе по дрвјата од бавчите со стотина лачи удираше во валканото џамче и ја откриваше просторијата, односно одајката, како гостинска одаја од нејзиното сеќавање: џам, да, џам, леле Господи! И ќумбенце, и врата!
„Исчезнување“
од Ташко Георгиевски
(1998)
И додека Боше и брат му Атанас Цицко ги нажапчуваат капаците, откако пред тоа првин ги отвораат, а потоа и ги затвораат џамовите, (за тоа малку време во одајата шибнува студен воздух и за час го растерува чадот од цигарите и мирисот во восокот на свеќите) тој намерно зборува полека, намерно развлекувајќи ги речениците, за да остане помеѓу зборовите празнина во којашто, се надева, другите ќе имаат време да се досетат за што зборува и да размислат за тоа што зборува.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Времето беше како џам, а воздухот крцкав.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
