ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Станува и почнува да вришти. Од устата му шика крв.

Грета станува од столчето и половината од јазикот на Среќко ја исплукува во чинијата на соседната маса каде што седи една отмена дама со нејзините две деца.

На збогувањето го одврза ќесето, и како што беше адетот, ги дарува двете деца по три дири, сестричињата од Мирчета по две, така што при самото излегување на Мирчета од дома, на Мирчевица ѝ оставија десет лири. A со десет лири во тоа време се живееше десет месеци.

Нема ни други деца. Две деца, а една заедничка приказна за нив.

И цело време само се гледаат. А на прозорците - две деца.

Навистина, многу долго време не се беа виделе, но, знаела дека е мажена и дека има две деца.

- Тешко е, не велам, - продолжуваше тетка Рајна, со две деца ретко некоја ќе се нафати да ги гледа, но, ќе се распрашаме однапред, сѐ ќе ѝ се каже, па може и да се најде.

Вера ги помилува двете деца по главичките.

Куќата му ја запалил некој што се исплашил дека вдовецот со две деца ќе ја земе како втора жена Фиданка Кукникова и ќе ги остави селските мажи без можност да се надеваат на своја среќа.

Биле вешти занаетчии: за малку леб од вршник, варен компир, изварка со лути пиперки или пресолена пастрма, ги прекројувале нагнилите куќни покриви, ваделе за две деца беневречиња од стари таткови или дедови тулуми од тежок валавичарски шајак, крпеле или делкале нови каци, крбла, корита.

Пред некој нешто да каже, слушнавме како со ситни чекори го прегазува потокот, потоа темницата ги поклопи и неговите квичавошмркави болки и нејасната белина на долгите гаќи.

Тоа може да го стори со разум и без да го потпира со прст челото.

Оние што имале по едно воле веќе се здружиле по двајца на запрега и веќе ги преуредиле колите ослободувајќи ги од одвишноста на сплетените ѕидови.

„Го оставиле само на гаќи. За малку во куќата што не се јагленосале две деца.“

„Го испуштивме проклетникот“, бесно викна Онисифор Проказник. „од него во Лесново ќе изгореле две деца.“

„Го намердале и му ја соблекле мантијата“, рече Никифор Ганевски.

Силниот адут што го имаше сараевката беа нејзините две деца.

Нејзиниот маж беше посебно освежување за нас во собата зашто професорката Душанка му пишуваше цели фермани за тоа што ѝ е потребно: од постелнина со сини облачиња, „младалаче пижамице“, козметика, храна и рецепт за ајвар што треба да го направи сам дома, со двете деца.

Ама не светеше доволно силно за да ги насмее двете деца со лепак во џебовите и во кесата, карши кабинетот за поплаки и жалби на претседателот, кај Рекорд.

- Немој, моли четвртиот. - Имам две деца, мајка...

И како што плачам и си редам така, Уља, јатрва ми, ме шиба со лактот, ме тргна за ракавот и ми вели: - Запри малку, Велико, знаеш дека две деца ѝ предаде на земјата, вели, знаеш дека еднозадруго ги закопа.

Меѓу парите гледаме слика: една жена со две деца, небаре нацртани.

„Ѝ ветуваше дека ќе ја земеш, потоа се ожени за друга. Малку ѝ беа нејзините две деца па ги зеде и твоите поначесто да влече од планините суви гранки, да вари и да пече пченка и тикви, да пере парталосани кошулчиња.

Последните две деца и не паметат од која мајка се родени.

И двете деца беа облечени во сини панталончиња, сиви кошулчиња и со црвени марами околу вратовите, што беше униформа на Шпионите.

Одеднаш и двете деца почнаа да скокаат околу него, викајќи „Предавник!“ и „Мислопрестапник!“ додека девојченцето го имитираше својот брат во секое движење.

Здодевноста на двете деца затворени во темната, пренатрупана соба за спиење стана неподнослива.

Таму затекоа две деца за крштавање пред нив, а по нив дојде уште едно, та така дедот поп Трајко оваа недела крста четири.

Но нејзините остри зборови го задржаа и не ја удри, плашејќи се дека навистина може да го остави со две деца, ни вдовец, ни оженет.

И иако ништо крволочно не беше имплицирано во бледите преливи со светлина на боја на лаванда во чиешто прикажување сликарката на „Баричката роса“ толку уживаше едно августовско утро, тој поглед насочен од нивната тераса кон соседната куќа, во која - една вечер откако сликата беше завршена, можеби додека уметничката и нејзиниот сопруг ги посматрале метеорите од својата тераса - младата разведена мајка на две деца ја врзал, силувал и пљачкосал по зло прочуениот „Изолирбанд силувач“ од Вилмингтон и околијата, кој и понатаму е на слобода.

Тие се сакаат, се почитуваат и се заштитуваат еден со друг, како да се две деца.

Крај портата две христови девици и два молитвеника. Две деца продаваат свеќи. Од олтарот: воскресение.

Даде, зеде, викаше, се топореше и најпосле ни ги пушти андарите; тие ја запалија црквата, испотепаа едно чудо народ, мене ми ги отепаа и жената и двете деца и еве остана само ова сирачево...

Се врати бргу, рече Ајде Митро, дај ми гу малечкото у ва р’ка, а су ва другта теп ки та зем! и без многу да чека, во левата Дончото (машала), во десната Митра - две деца на иста возраст чиниш!

Пела и во сонот се појавуваше како сонце, бело бело и топло а потоа таа викаше бате Дончо јас и ти сме брат и сестра нели а тој нема глас да ѝ одврати дека тие двајцата не се брат и сестра само нивните мајки во исто време ги имаат родено и оти се најдобри другари им кажуваат дека се полубрат и полусестра и сакаше да ѝ каже дека се само две деца таа момичка а тој момче нели таа женско тој машко како што има жаба машко и жаба женско како што има гугутка машко и гугутка женско како што има којн машко и којн женско како што има вол машко и вол женско и ние сме како нив и токму ска да ѝ каже во што е разликата меѓу машкото и женското го изгубува привидот на Пела сонцето и белото и ќе врекне со широко отворени очи Их, пак само сон!

Знае за двете деца, за малечката Пелагија и за малечкиот Доне, ама не ги видел оставени на креветот на Чана, свртени едно кон друго, со подадени рачиња.

Со овој имам и две деца, вели, уште не се вратени од училиште... 59.

— Овдека се две деца, велам.

Таа ги разделува двата брега, двете куќи, двете деца цели пет месеци.

Го задржуваше на своите прозорци и ѕидови чадот што сакаше да продре внатре, за да им биде попријатно на двете деца.

Двете деца, меко газејќи по изгниените прагови, со неизбежните вреќи на грб, се доближија до стариот вагон.

Нема ни други деца. Две деца, а една заедничка приказна за нив.