ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Колку и да се сакаше, по отворањето на земјата и десталинизацијата, козјото прашање, нецелосната и неуспешна колективизација, да се потиснат на втор план, особено по раскинот помеѓу Тито и Сталин, со исклучувањето на Југославија од источниот лагер, со свртувањето кон Запад, во земјата позачестено доаѓаа новинари за да видат што се случувало зад „железната завеса”.

Кога погледите ни се избистрија и можеше јасно да се види што се случува на плоштадот, некој од нас извика: – Кози, илјадници кози и луѓе на плоштадот!

Кога видов што стана, исплашен, изглегов на балкон да видам што вели народот.

Престанав затоа што кога бев пред свршување се сетив дека жена ми е во соседната соба поради што посилна беше мојата желба да одам да видам што прави таа одошто да се предадам на таа свињарија на која речиси ѝ бев подаден.

И така, бидејќи ми беше крајно здодеано да го започнувам секој ден на истиот начин, доручкувајќи во исто време, во истото опкружување (кое не можев да го променам, па решив барем она што можам, да го променам, да видам што понатаму ќе се случува и дали ќе предизвикам некоја временска дупка во хронолошкиот распоред на настаните), започнав со експериментот.

И така, додека прашките граѓани неделите ги минуваат во починка, дотогаш гостите, кои овде ги има од сите краишта на светот, се на нозе и талкаат по прашките реткости, за да видат што повеќе од нив, да ги запомнат и да понесат што повеќе убави впечатоци.

Како на пазариштата Од галеријата мошне убаво можев да видам што станува долу.

Сам си виде што направи.

На големиот одмор бев во искушение да претрчам до дома и да видам што направија.

Да видиме што арно сме виделе ние досега од Бугарите?

Сепак на една од двоколките, на својата, лежел истоштениот малодушник Неделко Шијак.

Само понекогаш по малку се исправал да види што се случува и се обидувал да повика некого, да поразговара, да каже дека мачењето е попусто, тој ќе умре, другите ќе умрат, по нивната смрт сè ќе е мртво.

Таа не може да ги заборави погледите на тетка Маре и баба Рада, кои беа единствените поканети од целото маало и имаа можност да видат што ќе се случи во ресторанот.

Сакаш да појдеш некаде, барем со погледот да појдеш до некаде. Да видиш што има, што нема.

А јас ако го видам ќе му ги поткастрам роговите и ќе го скопам, ќе видиш што ќе му направам. Господ го држам за сведок.

Таа се вознемири и како и повеќе луѓе на улицата се затрча да види што се случи.

Томето стоеше позади но будно и заинтересирано гледаше, сакаше да види што точно станало.

Повеќе пати одев кај дежурните, сестрата и докторот, да дојдат и да видат што се случува. Како и секој ден ти донесов разни јадења, те молев да јадеш, но ти ме одби.

Куќа можат да повлечат. – Јас пак дојдов да купам два чифта: ајде ако е мунасип и касмет; да ги видам што стока се, да фаќаме рака – се јави Фазли од Дедебалци.

— Де, де, каков свекор ќе бидеш со болна глава, — му потфрли дедот Карабуклија и излезе на малата врата да види што време е.

Една неделина, кога Трајко си дојде од пазар, каде што беше пратен од браќа си да продаде јагниња и направи арч за вршење, се собраа сите петина да видат што донесол пазарџијата.

Се истрча надвор, зеде една рогузина од чардакот и едно најискинато покровче, ги внесе дома, ја посла рогузината на женскиот кат, го зеде коритцето што ги капеше нејзините деца, го кладе зглавје надолу со главата (така лежат леунките по Мариово) и истрча долни крај кај јаслите да види што направи Доста.

Илко нацепи дрва за фурната и излезе до кај средсело да види што има што нема, ама една работа го интересуваше најмногу: дали ќе го најде дедот Балета да му понатолче пак да појде до Рожден, белким ќе „м'сне ала" некако да ја заврте господ надесно Рожденката и да се стори себап, да се прожени.

Ај, си викам - можеби превисоко нишанам. Дај да видам што прават овие што ми се генерација.

А јас , небаре само јас се враќам во родната земја за да видам што станало во слободата и демократијата, со остатоците на поширокото семејство.

- Умно зборуваш, синко, но ајде да видиме што станало со скривницата - рече мајка му.

Косот пак исвирка. - Двајца да појдат и да видат што има! - повторно нареди командирот.

Со прво беше направил еден крст на едно дрво, од некое суво дрвце, за да го познава местото, чунки ќе одел како внатре во адата, за да види што има и што нема, да ако нема некоја трага од човека, пак сакал да се врати назад кај изворот за да поживее тамо со емишот што бил на дрвата.

Откога виде Силјан оти никој не излезе, тргна да оди по адата, да види што земја ќе биде таа.

Ете лели со инаетлак татко ми ме фати, чекај да ме види што маж сум јас.

Да, дека полудела! Врескајќи, таа јурна преку скалилата. Тој потрча по неа за да види што ѝ е.

Да видиме што појадувал сабајлево. Чкембе-чорба, сигурна сум.

Подобро да го посрамиме Бошка, да го натераме да види што грешка прави и тој после ќе биде подобар од сите.

По малку време му се врати храброста и направи неколку чекори напред, но пркосно, како да им вели: елате да ве видам што можете да ми сторите!

Да видиш што е лесно тоа боцнување! Веднаш ќе помине!

Таа сензибилна жена, пријателка од детството, доволно ме познаваше и најнеочекуваните мени да ги прифати како обични. – Да видиме што е! – едноставно рече, наметнувајќи го капутот.

По нејзиното заминување, луѓето одеа на местото каде што пукаше војската да видат што е станато и идеа со ифрит во душата велејќи: по никакви качаци не пукала војската, туку вежби си правела...

Не успеа да види што се случува. По тешкото бомбардирање, ја најдоа онесвестена...

Но да видиме што е со детските желби?

Бевме седум ученици: на прво место Љакето, тој што кркна тресеница од татка си на свети Никола; Нешко на Мија Метелов од Долно Маало, Ноаче на Дамјана Вржов – се сторија три, па Моне на Тасета Ќутурко- четири, па јас и бате Николче наш (после ќе видите што унер беше со бате Јолета наш) и седма беше Ѕвезда, чупиштето на Павлета Ќорвезирот, како што ја викаа зашто таа само со нас машките се дружеше и наместо да игра со крпчиња и игли, таа барабар со нас делкаше пушки и јатагани.

Командирчето во мракот не можеше да види што е.

Луѓето застанаа да видат што ќе се случи.

- Ајде, земи стол и седнувај да видиме што добро те носи?

Девојката брзо одминуваше, а Едо втренчено настојуваше да ја гледа што подолго и да ја види што подобро...

Дали ме стана некое љубопитство да видам што родив, да се осигурам, што се вели, или некоја непозната жал ми ја сврте главата кон детето.

Туку ќе крикне некоја жена: — Вот нашла, вот нашла!62 И ние ќе отрчаме да видиме што пишува.

Трчам да видам што стана со митралезот на десното крило.

Да видам што е викањето.

Видела што ми се готви и станала да ме брани.