ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Третата тематска идеја што произлегува од оваа книга, значајна за западноевропскиот читател, е во тоа што овој роман овозможува да се види и едно минато, таинствено лице на Балканот.

- Како тоа, - му велам, се чудам. - Еве, види и сам, - ми вели.

Потоа го видов и човекот што чистеше трње меѓу гробиштата. Вадеше надница за сметка на црковната управа.

- Ќе ве видиме и вас што ќе окашкате. Уште отсега тргнавте на провала.

- А сега, татко, да те видиме и тебе како нишаниш...

Ги виде сите свои робови и робинки пред себе; ги виде и убавите и млади невести Доста и Дунава Макреви, ја виде и бела Бојана Жиовката, па погледот му падна и на Доста Рожденката, околу која толку години се вртка, но сега кај него немаше ни зрнце милосрдие, ни зрнце мерак, ни зрнце човештилак.

Така гледајќи ги, крвнички, тој бараше само едно: да ги најде вистинските бунтовници, иако сега сите му се гледаа кумити и бунтовници, та во својата врела глава си ги претставуваше и децата од две години како пораснале и станале кумити.

Погледнав кон џипот; внатре, телото на Фискултурецот го притискаше телото на Луција; таа се бранеше (така барем мислам, но во ништо веќе не сум сигурен); јас зедов еден камен, го фрлив на покривот од џипот, а Фискултурецот се сепна; се сврте нагло кон грмушката, и јас видов дека на главата имаше маска; црна маска, бабарска, со четири дупки, за очите, устата и носот, четири дупки за три сетила; само очите му се гледаа, едното зелено, другото сино, и устата, и носот (дали го видов и тоа, или моите растроени нерви од ракијата и жегата ја произведоа и таа слика?); Викна: „Кој има таму“, а јас фрлив уште еден камен, и отстрана му го погодив фарот, и тој пукна, сол се стори.

Го подигна високо петелот со намерение да го видат и другите и ми го тутна в лице.

Или можеби ти виде дека го боде ајванот со вила, дека ги пали луѓето.“

Тоа можеше да се види и од подалеку: ќе зачекори - ќе застане, пак чекор - пак вкочанетост, сѐ така, со бавност на човек што со рамните стапалки испитува не ли е пред него жив песок или гнездо на поскок со рокче.

„Сакаше да ти збрца нож в чкембе“, рече Борис Калпак. „Тоа го виде и самиот.“

Ломбачките нозе му беа исповиткани во крпишта и во секакви сури кожи во митарење. Го болеа.

Ти виде и самиот како се однесува Луков со наредбите на Иванов?

Да видиш и самата, ми рече, дека не се откажал од Македонија.

Некогаш доцна можеше да види и едно бесшумно приближување на уште еден тих волк.

Старата мечка го продолжила својот писок, безнадежен и проклет, човекот сега речиси можел да ги види и нејзините солзи.

Сѐ додека не надојдоа сосема блиску прерд него, така за да можат да им бидат видени и нивните остри муцки, и нивните опашки, издолжени зад нив и секоја од нив како прекршена во својата средина од гладот и од мршавоста.

Можеше да види и како го донесе мајка му онојго.

Веднаш потоа можеше да им ги види и лицата на оние двајца луѓе, што го носеа одзад.

Змејко го сеќаваше тоа многу добро и по себе, а не многу подоцна, уште во првата идна пролет, тој можеше да го види и тоа и во многу други.

Се виде и сандакот со Велика Мегленоска. Таа лежеше мирно и со прекрстени раце на градите.

Некогаш ќе ме види и Уља, ама се плаши да ме праша што правам во глуво време, надвор.

Мораш да си го видиш и лицето, може да е алипен човекот, треба сѐ да знаеш.

- Сврти се уште еднаш кон селоно, кон полено, му вели Уља, којзнае дали ќе го видиш и другош.

И така. Па после, ваму си, таму си: дојде време да се видиме и од поблиску.

Видоа таму едночудо Цигани, сакати и безработни бадијалџии, а видоа и нас'скани деца на Турците што се потсмеваа со џганот.

Сум ги видел и влашките катуни на Галичица, таму нели доаѓаат сточарите дури од селата кај Лариса.

Го видел и Борко кога дал знак да се почне.

Види и Таше Стрезовски (превод): Правила на судот за работни односи за индиректна дискриминација во работните понуди – Искуства од Велика Британија; Правник – бр. 200, дек. 2008, стр. 12. 22 како и посебните права на родителите, посвоителите и штитениците (чл. 11, ЗРО/05); б) во рамките на антидискриминаторските одредби воведена е дистинкција помеѓу термините „вознемирување“ на работно место – тоа е секое несакано однесување предизвикано со некое дискриминаторско дејствие или акт, кое има за цел или претставува повреда на достоинството на кандидатот за вработување или на работникот, а коешто предизвикува страв или создава непријателско, понижувачко или навредливо однесување; и „полово вознемирување“ – секое вербално, невербално или физичко однесување од полов карактер, кое има за цел или претставува повреда на достоинството на кандидатот за вработување или на работникот, а кое предизвикува страв или создава непријателско, понижувачко или навредливо однесување (чл. 9, ЗРО/05).

Треба да се видат и другите причини. Можеби е во прашање почвата на која лежи куќата, но за тоа јас не сум стучњак.“

Ви прераскажувам јас што толку долго бродев Што видов нова земја и ново небо што видов И пак што се вратив одново за да бродам.

А малку подоцна, пред да се разбудиш, видов и како се враќа во твојата уста.

Ја отвори својата груба рака и со едниот чист нокт нацрта, полека, обидувајќи да постави сѐ таму каде што тој можеше да види и каде што таа можеше да види.

Децата го видоа и тоа дека на рацете има неколку прстени сѐ од сребро и злато, а еден меѓу нив беше најголем, со камен што светка како искри да фрла.

Ја видов и планината; и ливадата на која растеше чајот ја видов; ги видов и капките роса што стоеја на цветовите; и девојката со селско руменило на образите – ја видов како ги бере китките чај; се заљубив во неа.

Патуваа три дни, а на четвртиот ден видоа и сонце.

- Сум слушнал за такво име, ама еве сега можам да го видам и тој што го носи името....

Никој никого не почитува, потсмев се реди, се низат шеги за оној, Вистинскиот, што масата ја собра, што никој така разулавен, не може да види и слеп е, дека вреди.

Дури видов и змија. Од многу мало растојание.

Само што те видов и устава ми се исуши.

Јас знаев дека ќе умре, велам, му ја видов и смртта.

— Тогаш, слекувај се да ти ја видиме и другата материјална состојба.