ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Така секому му треба помалку време да го чека автобусот одошто да оди в гаража, да го запали автомобилот што ја ќе го запали ја не, да ја извади од гаража, да ги разнесува жената и децата и да не заборави гаражата пак да ја затвори.

Зборовите се извадени заби. Кога некој ќе ги соопшти некоја целина, всушност тој ти дава одредена количина заби што си ги извадил од сопствените жлебини.

Од неколкуте збора што можат да се извадат од целиот запис на Нико Кочо и од преданијата за убиството, може да се реконструира дека тоа се случило на петти септември 1877, приквечер.

Валијата и пашата испратија големи потери по бегалците и не знаејќи кој е нивниот војвода, ќе почнат да се распрашуваат кај бабите по селата.

— А што е ова, бре ќерата? — му се врекна јузбашијата и го извади од џебот на блузата писмото.

Толе му појде на Аќифа, којшто стоеше меѓу жените, и без да проговори ни збор, го фати за затилок од широката флока и го извади од танецот.

— Што велиш? Лажит овој што испратил овој писмо до мудурот?

Последен излезе и бапна во вирот Никола и по река, надолу, ги најде сите триесет и два другари во врбјакот каде што се разделува патот за Поешево и Оптичари и им ја честита слободата, а тие едногласно, уште тука, го избраа за свој војвода, благодарејќи му со тоа, што ги извади од затворот и им ги спаси животите.

Но тоа да го продолжи барем некој месец оти не се знае него кога ќе го извадат од ќелијата.

Татко извади од чантата дебелкав плик со пари и, подавајќи ѝ го, рече: - Ах, ќе изумев.

Тој го извади од пазувите својот кавал и му го мушна бргу во раката...

Поштарот извади од чантата мал долгунест плик за синот на Димитар Никола, учител во пензија, дооден болникав старец.

Откако сѐ извадија од ковчезите и купија од дуќаните уште дарови не само за зетот и за неговите роднини, туку и за сите што беа поканети на стројот, и се послаа простирките и по должината на целиот двор, пред лицето на куќата, од каде што ќе доаѓаат гостите, таткото нареди да се запалат фенерите на улицата и ламбите во одаите во чардаците, макар што не беше стемнето и се гледаше добро од дневната светлина...

Влезе Садие. Во рацете држи топла пита, тукушто извадена од фурна, чрчори.

Кога си отидоа Србите, а дојдоа Бугарите, Курназ не само што ја преименува трафиката во бутка, ами пак извади од дрвената нога друго пусулче, во кое сѐ пишуваше исто како во првото, само што место зборот „српско” стоеше „бугарско” а напати и „оплченско”.

Што му е тоа, што му е, пак, сега? Живко можеше секогаш да те изненади, но сега повеќе би очекувал од него да извади од џебот шишенце тоникум за гаргара на грлото. - Не? Ни ти?

Јагулата што рибарот ја извади од реката ме потсети на разумно суштество склопчано во мрежата околу својот сон додека фенерот со мрзелива петролејска светлина бавно но грдо ја разголуваше. декември 2000

И тој потем, сосема бавно, театрално, ја извади од својата фиока мојата песнарка на маса; на очите ми навреа солзи: делото на моите раце, единствениот примерок на мојата душа, оригиналот што ѝ го подарив на мојата Луција, сега се наоѓаше во влакнестите раце на Фискултурецот.

А и онаа приказна за сонот во прегратката на војникот кој знаел да бакнува најтопло иако тоа го правел преку превезот на ноќта!

А ете, убавината на таа ноќ, слична на топол леб изваден од под вршник, ме потсетуваше токму на тие воздушести празнини во него. Или сум била гладна?

Билјана не рече ништо. Се доближи до детенцето, извади од џеб шамивче, му ги избриша солзите, ги избриша и под носето, го фати за раче и праша: - Како се викаш, мило?

Извади од џебот мала, шарена топка и ми ја покажа намигнувајќи ми весело.

Извади од под сламарицата темнозелено шише и ми го подаде со трепетлива рака.

Потоа како да се сети на нешто што заборавила, извади од џебот чоколадо и ми го подаде половината, а половината го јадеше самата таа.

Таму постојано имаше по неколку кокошки, и често по некое јајце, кое за мене претставуваше вистинска радост, јас да го најдам и јас да го извадам од седелото.

Борис Калпак ја донесе долгата пушка од која загинаа Јане Крстин и Пецо Дановски, Каменчо Скитник извади од дисаги кубура со сребрена дршка: се родил, истиот ден останал без мајка, го израснале на густо млеко од биволица; повеќето се плашеа од него кога ќе ја заборавеа неговата благородност.

Еве ви ја главава - на, ако тој космест волк не нè демне од ридон.“

„Го извадил од појасот на покојниот Јаков Иконописец.“

„Ако е за верување, Онисифор Мечкојад пак има нож“ рече Арсо Арнаутче.

Возачот, изваден од памет, најпрвин се двоумеше дали да кочи, убеден дека таа ќе се предомисли и ќе се тргне.

Кога беше ручек време, оној напред застана и извади од торбата парче леб и парче сланина.

Се извади од памет кога во собата во креветот здогледа маж.

Знаеш дека утрово нѐ извади од памет?

Глигор помислуваше дека Арсо веќе не постои, А останало само некакво запуштено тело, труп што треба да се извади од ќелијата.

А јас, извадена од памет, подзамижано се трудам да видам од мојот кревет и секогаш, ама баш секогаш знаев дека Душанка си играла докторка и дека, по своја стручна проценка, си го засилила течењето во системот.

Дојде лута дома. „Јас, рече - ги честам од супата и репете им досипувам, ај греота се на студот качени по скелињата, а тие мене за мајтап ме имале!“ и извади од џебот розови купончиња.

Таа извадила од шифоњерот многу фустани од нивните мајки и ташнички, штикли, со кои ќе играат ’шмизли’ на поплочениот дел во дворот, под сенка.

Мажите од Потковицата извадија од пазувите кој стап, кој цресло, кој жегол и удрија по силниците.

Првин му беше наредено да каже кај ги сокрил парите што ги собрал божем за ѕидање црква; Кај мене се, бргу, рече: извади од пазувите едно кожено кесе и му го тутна в нозе на Ибрахим бег Јаузоски; Сите земи ги, бегу, викаше, само не оставај да ме понижат ајдутиве.

Тогаш извадил од пазувите едно кожено ќесе го отворил и почнал да брои на трпезата жолтици.

Епилогот на оваа „дискусија“ (во која што не дојде до збор партизанот) беше сосем очекуен: партизанот ја извади од внатрешниот џеп на палтото својата збирка, внимателно завиткана во еден италиански весник, и - им ја даде.

Се цедиш ко јажица извадена од топило. И само се обѕрнуваш кон стомнето.

Кисло е човекот, кијајнца, извадена од топило.

И ѝ кажав и за клинои, ако детето многу се моча, и ако е крепа во ципите, да земе трипати по девет зрна грав и јачмен и да ги остави да ги намоча детето, и после да ги извади од под детето и да појде меѓу две води и со зрната да го боцнува детето и да вели: „Ако се сувите нека одат посуво, ако се водените, нека одат по вода.“ 60

По четири месеци, мене ме извадија од инкубаторот.

Уште неседнат како што треба, извади од џебовите куп метални и книжни пари, дури и еден златник, но веднаш го врати во џеб, збунет од зачудените погледи на другите играчи.

Боже, како ме изваде од ум !!!“ вриеше Таки ифритосан.

Но го поттикна и тетратката што штотуку ја извади од фиоката. Беше необично убава.

Ќе ја купи гравурата на Свети Клемент, ќе ја извади од рамката и ќе ја однесе дома скриена под жакетот на својата униформа.

Работа на која постојано се враќаше беше неможноста да дознае каков бил навистина животот пред Револуцијата. Извади од фиоката еден детски учебник по историја што го позајми од г-ѓа Парсонс и почна да препишува еден пасус во својот дневник:

Таа се спушти на коленици, ја отвори ширум торбата и извади од неа неколку француски клучови и еден шрафцигер кои го исполнуваа горниот дел.

И изгледаше многу покорно, иако знаеше дека таквото кажување ќе ја трефне, оти беше извадено од една црковна книга во Свети Ѓорѓија - Горг што ја беше читал.

Се вртеа тој и жена му околу неа и не знаеја што да ѝ прават; ѝ бараа стршлен во кожата, не ѝ најдоа; ѝ бараа трн во нозете, рана некоја, но не ѝ најдоа; ѝ даваа вода, да пие, ѝ даваа да јаде, но таа само рикаше; ја измолзија за да ѝ го олеснат млекото во вимето, но таа и понатаму рикаше; ја одврзаа од јаслите, ја извадија од кералот, ја пуштија да шета низ дворот, низ бавчите, но таа никако да се смири: рикаше ли рикаше.

Или ќе ја извадиме од пеколот, или и ние ќе влеземе во него.

Сфаќам, дека оваа ѕверска ноќ нѐ извади од колосек и те принуди да зборуваш ѕверски работи. Соземи се. okno.mk | Margina #17-18 [1995] 201

И кога Трајко го извади од торбите заирето, меѓу другото светна сребрен крст со гровчиња и две прости бакарни грибнички неподресени ни со стари пари.

И со тие мисли ја разбуди Нешка. Ја извади од лулката, виде да не е измокрена, ја намести пак со ќулката и излезе во дворот да види дали се исушија предената.

Потоа ја запече малку сланината, ги нафрла во тукот колбасите и, да се покаже пред новата јатрва салам домаќинка, стана, извади од вратките на ноќвите едно грне полно со јајца и удри да крши врз колбасите.

— Извади од пазувата едно јаболко и ѝ го подаде на снаа му на Ристета, која му прави здравоживо.

Никој не може да го извади од кожа затоа што овде никој не смрди, никој не се шверцува и не се бутка за прв да влезе.

- Го извади од чантата Прогласот на Македонското Друштво во Женева упатено до народите во светот и до Конференцијата на амбасадорите во Лондон во која се образложува барањето за сопствена држава и почна да го чита, но полковникот Бонети го прекина: - Такви обединувања на Балканот никој нема да дозволи...

Другиот извади од војничката торба парче пексимит и го стисна едниот негов крај со безмилосните заби.

Коњчето Дорчо беше врзано за една бука: Планински извади од чантата бележник и напиша: „Драги Тале, двајцата другари, што ги прати, дојдоа.

- Секој со својата беља, така е во животот - рече Б.С. и дури тогаш сфатив дека ја имам извадено од џебот не заздравената рака.

Сосема бев заборавил на советите на Катерина.

„Вчера извадив од банката петстотини долари. Размислував за тоа. И кога тоа се случи, знаеш... Кора...“

Откако ручаа, Трајанка, единственото девојче што веќе неколку години другаруваше со нив и во ништо не беше подолу од ниедно од децата, го изваде од торбата шишето што утрината случајно го понесе.

Го одвитка од пластичната фолија и го стави врз чинијата што ја чекаше на масата.

Мони извади од кутијата за леб едно меснато, дебело парче бел леб што ѝ го имаше подготвено мајка ѝ за појадок.

Дедо Мраз ги натовари шепите на мечињата со чоколадни бонбони кои куклата – убавица, со помош на џуџињата, ги извади од црвената кутија на која се потпираше.

Извадете од ланската ракија. (Ацо излегува).

Мајка стана, ја потфати под мишки, лесно, чиниш се плаши дека ќе ја разбуди, ја подигна и полека ја легна на широкиот кревет. Јаболковина мириса перницата, на печена круша и дуња мирисаат веленцињата; на пресен леб штотуку изваден од фурна, мириса целата одаја.

Тој извади од џеб два камена изврзани со коноп и со шарена минерска врвка.

Колку што се сеќавам од преголема возбуда дека сум фатил птица, не знаев убаво да ја држам, та набргу штом ја извадив од клопката, таа ми првна од рацете и одлета на блиската слива.

Извади од него едно мало шишенце со виолетова течност, го отвори стакленото капаче, и му го подаде на дедо.

Мајка ми плачеше и ме прегрнуваше, а татко ми ми рече дека сум едно храбро момче какво што тој досега никогаш не видел и дека забите што Египќанчето ми ги покажуваше, ловците на крокодили ги извадиле од моето рамо.

Извади од ранецот два сендвича со маргарин и салама и откако се најадовме и се напивме вода од реката, дедо ми почна да ми раскажува.

Неочекувано туку ќе извадеше од пазувите да ни даде по половина рогушка, по малку суво грозје, по едно шеќерче, или ќе излупеше портокал и ќе ни дадеше по две фелчиња.

Го извадив од џебот ножето што ми беше врзано за појас, пресеков од една грмушка подебела гранка и ја скратив од двете страни така што в раце ми остана едно чукало.

Таа прво им пристапи на Французите и извади од футата круши:им подаде по две.

Ги извадија од пазувите белите шамии приготвени уште откако се решија да бегаат.

Го исчука на една гламна, го извади од џебот ножот со чклен врзан за појас, го иструга лулето одвнатре и го прибра во џебот од џамаданот.

Таман Коте го палеше лулето со едно гламче извадено од огништето кога некој засенчи на прозорецот.

Потоа го извади од пластичното кесе блокот со зелена хартија, го стави на работната маса, внимателно ги стутка пластичните кеси и ги фрли во кошницата за отпадоци, а потоа седна како да ќе пишува.

Една група сакати борци почнува да ми ѕвечи со куршумите и желевцата, извадени од нивните рани.

Се решив да си го земам детето, да го извадам од болницата.

И тогаш пак се чу ѕвечкањето на куршумите и желевцата, извадени од раните на борците.

Се доближи до детенцето, извади од џеб шамивче, му ги избриша солзите, ги избриша и под носето, го фати за раче и праша: - Како се викаш, мило?

Ја извадив онаа негова фотографија што му беше останата од неколкуте што ги имаше направено за пасош, а не му се допаѓаа, оти не бил убаво излезен на нив, па ги имаше скриено во фиоката, никој да не му ги види, ја извадив од фиока и ја ставив пред себе.

Што убав брат имам, го гледав и си мислев.