ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Очекувано, газдата – кога дозна дека е тужен – реагираше доста нервозно и прилично бунтовно.

Освен обраќањето до него, Љ. Н. се обрати и кај 168 други релевантни институции и невладини организации, меѓу кои и Хелсиншкиот комитет за човекови права – каде што само беше сослушан, но никој од нив не превзема ништо конкретно за да му помогне во овој случај.

Охрабрена од ова барање правда преку суд Б.А., заедно со уште осум нејзини колешки, се одлучуваат да покренат судска постапка пред надлежниот Основен суд Велес и да си ги бараат неисплате- ните 20 плати [од мај 1995, до декември 1996] и 55 придонеси во ФПИОМ [од јуни 1994, до декември 1998].

За можноста од остварување на своите права по судски пат тој се консултира со претставниците од синдикатот во фирма- та, како и со адвокат (М.Мишевски) – кој, пак, понатаму ќе го застапува во сите фази од работниот спор.

Ниту таа, ниту колегите кои се решиле на ваков чекор – по судски пат да си ги остварат своите права – не се обратија до Трудовата инспекција, бидејќи немаа верба дека овој државен орган нешто би помогнал во конкретниот случај.

4 Примерот на Х.Џ. е за одбележување затоа што неговата храброст и решителност да покрене судска постапка, делуваше инспиративно и стимулативно за другите вработени во фабриката, кои соочувајќи се со истиов овој проблем, беа во тешка и незавидна ситуација.

Сепак, барем во одделот каде што таа работеше, постоеше солидарност и добра соработка меѓу колегите.

Земајќи ги во предвид сиве овие настани, а во неможност проблемот спогодбено да се разреши – Вујошевиќ се решава да покрене судски спор.

Поточно, тој и за времетраењето на спорот, правно гледано, не беше во работен однос бидејќи своето работно место го напушти уште пред да го покрене судскиот спор – кога, од страна на тамошното раководство, му беше понудена отпремнина во вредност од околу 2.000 ЕУР за „доброволно“ да го напушти работното место. 182 ***

По ова, 134 заедно со други тројца негови колеги од Скопје, се договараат да покренат судска постапка против МЦ како работодавач, со цел поништување на овие апсурдни и противзаконити одлуки.

Некои од вработените во претпријатието што покренале судски спор се вклучиле во колективна тужба, но В.И. –  во јуни 2003 – решава да покрене индивидуална тужба.

По ова, Јаневски не можеше да си го наплати своето парично побарување.

По некое време, а комплетно разочарани од новонастаната- та непосакувана состојба, како и револтирани од т.н. синдикат, кој очигледно седеше во скутот на новите газди – неколкумина похрабри и поборбени работници и работнички, меѓу кои беше и Б.А., формираа независен синдикат.

Работната атмосфера е тешко да се дефинира во целост, бидејќи В.И. смета оти токму поради оваа хиерархиска поставеност во фирмата се предизвикуваше непотребно сепарирање меѓу вработените и создавање на внатрешни табори.

Величковски веќе не работи во „Охис Филком“.

По донесувањето на одлуката и скратувањето на законски обврзувачката должност за исплата на патни трошоци во висина на трошоците за превоз во јавниот сообраќај, Р.М. поднесува приговор до УО на МЦ кој експресно, по само десетина дена, му е одбиен и одлуката на колегиумот е потврдена во целост!?

Но, да биде иронијата поголема, пресудата не можеше да се изврши, првенствено поради должината на судскиот спор – кој траеше речиси две години, а за кое време газдата го ликвидираше трговското друштво „Јасмина“.

Но, се случува сосем спротивното. Во фирмата почнува забавено исплаќање на платите, и тоа за период од 12 месеци, поради што В.И. се решава да покрене судска постапка како би ги добила 243 заостанатите плати за временскиот период од мај 2002 до април 2003 година.

Како дополнение на ова може да се истакне и тоа дека вработени на пониски работни места земаа повисока плата од неа!?

Запрашан околу тоа дали тој повторно би тужел, доколку во иднина му биде повредено некое право – Х.Џ. со право изјавува дека, од денешна перспектива, многу важен услов за покренување тужба е тоа колку ќе биде самиот тој, економски и психички силен тоа да го стори – затоа што одењето на суд е голем луксуз и голем стрес.

Разочаран од самиот судски систем, а и од целокупниот институционален систем воспоставен во државата, тој не ја гледа добивката од сето ова и вели дека во иднина, доколку би имал повторно прекршување на неговите работнички права, тој воопшто не би 239 покренал судски спор!?

По сите овие обиди за наоѓање некое „чаре“ за својата мака – тој конечно во јуни 2010 година се одлучува да покрене судска постапка.

Битно е да се нагласи дека Лозановски (а и другите вработени) никогаш не се реши да покрене судски спор поради престанокот на работниот однос, заради непостоење на формално-правна можност од евентуал- но враќање на работа и прераспределување во „Топлификација“ АД – Скопје, која иако беше надредено матично друштво и основач на „Топлификација Битола“, законски немаше никаква правна обврска да го решава статусот на работниците кои беа отпуштени поради деловни причини.

По ова, кај работниците настана оправдан гнев и, како што минуваше времето, револтот се акумулираше сѐ повеќе и повеќе.

Не е виновен. Пукаше во самоодбрана.

Тоа сеуште беше во она време, кога тие секојпат решаваа, дали да се покрене судска постапка за убиство.