ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Со оваа измена иако се предвиде обврска придонесите да бидат платени, тие се прес- метуваат на најниската основица за плаќање придонеси, занемарувајќи ги склучените договори за работа.

Како дополнителен заштитен механизам во иднина умесно би било да се воведе и одредена санкција (глоба) за работодавачот доколку не го запази овој и онака предолг временски рок; б) кај видовите на договор за вработување (на неопределено и определено време) најпрво дојде до дефинирање на поимите работник на определено време – „лице со договор за вработување склучен непосредно помеѓу работодавачот и работникот, каде што истекот на договорот за вработување е определен од објективни услови и тоа доаѓањето на одреден датум, завршување на одредена задача или појавата на одреден настан“ и работник на неопределено време – „лице со договор за вработување на неопределено време“ (чл. 2 од ЗИДЗРО/ септ.10), а се додаде и нов појаснувачки став дека оној договор за вработување во кој точно не е утврдено времето за кое е склучен истиот, ќе се смета за договор за вработување на неопределено време (чл. 7 од ЗИДЗРО/септ.10); в) со измените од јануари 2012 година се предвиде дека наместо дотогашната обврска на работодавачот да го чува договорот за вработување во работните простори каде што работи работникот, по ново тој тоа треба тоа да го стори во своето седиште (чл. 2 од ЗИДЗРО/јан.12); г) содржината на договорот за вработување претрпе три измени, една позитивна, а две на штета на работникот: 18 ● со измените од септември 2010 година во чл. 28 се додаде нов став кој предвиде обврска на работодавачот во договорот за вработување да мора да вметне одредби со кои ќе го информира работникот за ризикот кој го носат работните места, за посебните стручни квалификации и познавања, како и да го информира за ризиците кои согласно законските прописи би можеле да настанат на тоа работно место (чл. 10 од ЗИДЗРО/ септ.10); ● диспозитивната норма која им даваше можност за избор на „договорните страни“ да се повикаат на закони, колективни договори и акти на работодавачот при решавање на одделни прашања, доби нова формулација со обврзувачки карактер, односно сега при решавање на овие прашања двете страни треба да се повикаат на овие акти и договори, но само онаму „каде што е соодветно“!? (чл. 10 од ЗИДЗРО/септ.10); ● се воведе нов чл. 28-а кој ги регулира измените на договорот за вработување.

Разликата е во тоа што за соодветно вработување се смета она кое е во согласност со видот и степенот на завршеното образование на лицето и стекнатите вештини наведени во пополнетиот формулар кој го доставува до АВРМ, а пак за погодно она за кое е потребно образование или вештини кои се најмногу еден степен пониски од образованието или вештините на лицето, наведени во пополнетиот формулар кој го доставува до АВРМ. (чл. 57 и чл. 58) Со чл. 59-а се предвидува обврска за невработеното лице лично да се јавува во АВРМ на секои 30 дена и да докаже дека активно барало работа во последниот месец, а друго лице кое бара работа да се јавува на секои шест месеци.

На тој начин, ќе се предвиди обврската за потпишување на колективни договори согласно на европското право и пракса, односно согласно на европските конвенции и препораки кои ги регулираат трудовоправните односи.

Сега се предвиде обврска за работодавачот и работникот своерачно да го напишат името, презимето, датумот и местото на престанувањето на работниот однос и своерачно да се потпишат, а доколку спогодбата не содржи некој од овие елементи, ќе се смета за ништовна (чл. 11 од ЗИДЗРО/фев.13); б) исто така, се прошири правото на работодавачот да го раскине договорот за вработување поради причини за отказ поврзани за однесувањето на работникот од веќе претходно постоечките две (лична причина на страна на работникот и деловни причини) на три и тоа поради 39 кршење на работниот ред и дисциплина или работните обврски (причина за вина) (чл. 12 од ЗИДЗРО/фев.13).

А, во овој контекст, би било умесно да ги споменеме и новите одредби коишто, за прв пат, предвидуваат обврска за чување на деловна тајна од страна на работникот (т.н. забрана на „инасајдерство“ – чл. 35, ЗРО/05); како и забрана за конкурентско дејствување, која може да се јави во два вида: како законска забрана (т.н.„конкурентска забрана“ – чл. 36, ЗРО/05) и како договорна забрана (т.н. „конкурентска клаузула“ – чл. 37-39, ЗРО/05); в) договор за дополнително работење кај друг работодавач (т.н. „дополнителна дејност“) – кој, за разлика од претходниот, го склучува работник кој работи со полно, а не со скратено работно време, со друг работодавач.