ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Поради кревањето глас и „бунењето“ против оваа свесна измама врз работниците, Љ. Н. е тргнат од работното место и е прогласен за технолошки вишок, заедно со други работници во новоформираната „Група 99“ (група која е составена од работници што го креваат гласот поради изиграноста и поради ова бунење 167 се прогласени за технолошки вишок и се избркани од работа).

Вреди да се одбележи дека со оваа пресуда, и покрај ригорозните и репресивни законски мерки насочени против организирањето штрајк, се востанови еден одличен судски преседан дека „блокадите се суштина на синдикалното делување“ (зат. цит. – стр. 3).

Во времето на вечниот генерален директор (Ј. Ќука) – работниците се изиграни од него и од тогашното раководство: имено, наместо акциите за коишто вработените даваа и до 50% од платата за да ги купат и за кои мислеа дека се од централата на АД „Охис“ – Скопје, ним им се [про]дадени акции од фабриката што произведуваше течно стакло ГЕС Гостивар, која имаше многу помала реална вредност и којашто подоцна оди под стечај2 (оваа фабрика и раководството ја купуваат со парите кои вработените ги даваат за откуп на акции од АД „Охис“ – Скопје).

Овој луциден судија кој го водеше предметот, покажа одличен правен сенс (elegantia iuris) – што е сосема ретко од нашите партиски подобни судии, образовани во духот на бедниот и буквалистички правен позитивизам – кога заклучи дека прекинот на работата се случил спонтано поради незадоволството на вработените прогласени за технолошки вишок 49 кои со жив штит ги попречиле вагоните да тргнат од пероните на станицата и дека: „Не е јасно како може, без индивидуализација на делата на секој од тужителите посебно, тие да бидат казнети ‘во пакет’, и дали во конкретниот случај се работи за некој нов изум на ‘колективна одговорност’ кој тужениот се обидува да го примени во своето работење“!

Маса народ тргната од некаде за некаде, се движи како несопирлив бран украсен со разнобојни транспаренти што поединци ги носат кренати високо над главите, со знамиња што се веат над нивните глави, со извици што се креваат до небото и со барање на кое мора да се излезе во пресрет.

„Тргнавме од местото Ресна кон Монастир“, пишуваше Барт. „Од Ресна води еден кривулест пат нагоре до Дарванскиот премин.

Тој, меѓу другото, пишуваше: „Тргнавме од местото Ресна кон Монастир.

БЕШЕ топол мајски ден кога тргнав од Солун по атинската магистрала, упатувајќи се кон морскиот брег на Егеј, кон Катерини, Платамон, Волос...

Мајка му на Ташко сѐ така се насмевнуваше, ни мавна со рака, си го гушна бебето и се тргна од прозорецот.

Гледаш што пишува кајмакамот? Да се вардиме да не нѐ испечат некоја ноќ живи.

Чекајте, не пукајте да се разбереме, — почна да вика пак кајмакамот од зад кале.

Најпосле, се тргна од мислите и, како да се присети нешто, им се обрна на беловодичани: — Знаете што, луѓе!

Завитка мудурот, завитка и Сефедин и со апетит тргнаа од килибаровите чибуци, длабоко замислени.

Шаќир се тргна од прозорецот со продупчен ракав над лактот од еден куршум и почна да вика и псуе: — Таков е значи вашиот збор кучиња низедни, со измама сакате да нѐ отепате? — и место предавање почна и тој да стрела.

Силно тропање на надворешната врата го тргна од мислите.

Денко го крена грнчето, отпи две-три голтки, па го тргна од уста, држејќи го така минутка-две, треперејќи со очите, шмркајќи со носот, трудејќи се на сите начини да му ги одреди својствата на тој пијалак.

А тоа му даде надеж, тоа го повлече да помисли дека неговите веќе тргнале од селото и дека можеби уште вечерва ќе дојдат на колибата.

Во библиотеката Грдан бргу навлезе во работата и таа веднаш му тргна од рака.

Боге му свирна да се тргне од патот, но јарецот не се ни мрдна - само ја проследи со главата колата како го одминува, со поглед потценувачки ако не и пцувачки, па дури и не затупка со копитата по асфалтот.

= За што се работи? = Вртењето на вретеното на Старата жена е вртењето на „времетраењето“ на магијата, штом предивото (времето во кое магијата е делотворна) заврши, вретеното престанува да се врти, времето (на магијата) одмина и таа може да се тргне од магепсникот. okno.mk | Margina #8-9 [1994] 109

И токму сакаше да се тргне од прозорецот и да се привлече до топлата печка, кога на трендафилот што беше веднаш под прозорецот слета едно врапче.

Возеа неколку километри нагоре по реката и таа не беше свесна дека погледот речиси не го тргна од бистрата вода што не ја гледаше, туку само ја слушаше како жубори, како што ѝ се чинеше.

Ги лепев стакленцата едно по едно, а бев тргнал од краевите на сликата кон средето, оти така ми се виде полесна оваа ука; тргнав од косата, од перчињата, кон средето, кон очите и носот, и конечно, последното парче го ставив, од устата, во самиот центар на сликата, во точката од средето, во средето на средето.

Огнена Гулева или не го сфати или воопшто не ја тревожеше ваквото однесување на мајка ми.

И да било така, не ќе бев подготвена да го прифатам.

Мајка ми всушност со тресењето на прстите како да го наговестуваше можното наближување на таа бура, но насмевката не ја беше тргнала од лицето.

А пак приказните на Огнена Гулева, дека низ моите одаи прошетале многумина... ме потсетуваат на снегот: напаѓал напаѓал а по него безброј траги, но само до утрината.

„Сѐ повеќе сум со чувството дека нешто не е сторено иако речиси знам дека тоа требало ти да го сториш“, најдов за потребно и да и приговорам.

Вториот глас, овој пат ќе го премолчам. Беше толку злонамерен што веднаш решив да го тргнам од умот.

Дури кога поминале некои од нив да служат во новоизградениот хотел во градот а другите во куќата за разонода на И. Мали, јас сум се нашла во полето, близу до ќерамидницата, но кој ме довел таму и со каква цел останува да се разреши во некое друго време кога на вистината ќе ѝ тргне од рака да ја намота измрсената преѓа на настаните во чист здрав клопец.

Или само се обидував да го тргнам од размисливе шпиончето?

Забележував дека другарките со интересирање гледаа во нас, кога ќе тргневме од училиште заедно и следеа дали и учителката ќе влезе кај нас.

Тргнав од еден хотел на Таксим, што се викаше „Дилсон“, сместен наспроти убавата христијанска црква, на самиот врв.

Ја тргав главата од него но тој сакаше да ми ѕирне в лице и, како да сака нешто тајно да ми каже, ме удри со колено по колено.

Да се подмлади ли пред нив со раскажување за Негушкото востание од кое, и со негова заслуга, се тргнала од слатка дремка султанската земја во која везирите и пашите, не само Лобуд и Јанински туку и сите други што не ги знаеле, помодрувале?

Борис Калпак имаше само толку време да се тргне од вратата за да не го урне со бес оној што дојде и што донесе мирис на коњско потење и здив на нови умирања.

Ѕверски се тргнав од неговата тромава прегратка, скокнав.

Го потпирав челото на тупаници и пак бев во собата под слабата светлост и меѓу сенки кога влезе Борис Калпак, поточно тој веќе беше во собата кога се тргнав од чинките на мртвите за кои не запаливме ни половина свеќа во некоја црква.

„Лозане.“ „Што е?“ прашав и пак се мачев да се извлечам од под неговата ослободена тежина; не бев сигурен дека не е пијан и дека не ќе заспие ако се тргнам од него.

Пред тоа испив голтка вино од жудливо грозје што го раѓа од песок Македониичкава, ме натера домаќинот да го сторам тоа, го опијанив срцето и појдов во длабочините на животот да ги поздравам оние што не се веќе мртви и да им раскажам како почна највозбудливиот ден на овој свет: ја видов 'рженокоса, пораснав, треската што ме мачеше изгоре од огнот на крвта премногу зовриена за да не знае што се случува во шеснаесеттата година.

Неговата глава како да се обиде да се тргне од невидливиот кол.

А тие, колку и тој да се мачел, не ќе можеле да му ја одгатнат душата натопена со горчливост.

Законите под тоа небо биле туѓи и туѓински а тие биле должни да се тргнат од згрбавеноста на ропството и да си ги покажат срцата. Минато, сегашност, иднина, нели? Сеедно.

Недалеку удираа во камен коњски копита. Пак се слушна извик, сега поблизу.

„Орлишта утрово претскажуваа“, со мака реков. „Можеби го убиле и го оставиле.“

Пак ме удри со колено по колено. „Не преправај се. Ти ја донесе онаа, малата со цицки на леунка.“

Всушност, какви закони споменувал пред тоа Доце Срменков, што сакал да им каже на дојденците додека ослепувал од утрено сонце?

Некаде приквечер, кога капавиците од неговата стреа сосема секнаа, тој ја напушти таа празна работа и се тргна од прозорецот, изморен од напрегнувањата.

Долгиот, повеќе од бес отколку од желба, таинствено се тргна од видокругот.

И чанти, ранци со спортска опрема... купишта, па кога ќе се тргне од сабајле, сите влечат и, тамам помислуваш дека празното претсобје е фатаморгана, веќе во следниот миг знаеш дека ломот што го гледаш во кујната е вистинската реалност.

Ако молчи и е многу лут, ама не сака да признае, затоа што го тргнала од пред телевизор баш додека траеле квалификациите на авто-трки, па само кима со главата и ми ја подава картичката за секој фустан што таа го пробува, тоа значи „пакувај!“

Лазор, зашто беше таков, гол и премачкан со шарлаган, нешто што беше и срамно понижувачко, со наведната глава, а Исо, за цела глава понизок од Лазора, но многу поплеќест и подебел, речиси гргулест, ги креваше рацете над глава, плескаше со нив, се вртеше во круг и извикуваше борбено.

Постелена како за на свадба, со повеќе ложници, здиплени во неколку ката, со осуммина мажи, кои одеа по неа, и со една жена, Трајана Дамческа, мајка му на Ѓорета, која ги водеше воловите, колата тргна од срецело.

Први на тоа се досетија војводите, а најпрв Најдо Акиноски, се здоговориле меѓу себе и тргнаа од глава до глава на домаќинствата да ги наговараат да се согласат да стапат во колектив.

По неа тргнаа и сите жители на Потковицата и троцата полицајци и ја испраќаа до Зедница, до Бел Камен.

Од половина нагоре голи, по целото тело, и преку гајќите, до стопалата на нозете премачкани со шарлаган, борачите тргнаа од Ат Пазар.

А така момчета, вели и појди кај едни, појди кај други, не куражи и благодарја ви на учението, ни вели и ние: покорно благодарим, ќе му одречеме, а шумата свети, мислиш сонцето заборавило да зајде, да се тргне од неа, а сонце нема, небото на твоите рамена се потпира и тука учевме сѐ што си има една држава за да напаѓа и војната си тера и првин се бориме со Грците и со Англичаните и дење-ноќе во окопи, со цела спрема и не смееш да заспиеш, оти ако те најдат заспан, ќе те врзат на сонце, ако е сонце, ако не е дожд, и така ќе скапуваш, 123

Стотици мртви и еден коњ, премногу за тоа запурно лето без гуштери на излишавените карпи, сите до една слични на згрчени чудовишта, еднаш, кога и да било, ќе се тргнат од летаргија и ќе појдат да се хранат со човечки коски.

Се тргна од пред згуснатоста на дождот. Се најде на чардакот од манастирскиот конак и ја крена иконата кон северното небо.

Геделовата теорема за некомплетноста вели дека ако се тргне од конзистентни аксиоми и ако се применуваат правилата за изведба, тогаш множеството теореми што можат да се изведат ќе биде некомплетно во смисла дека ќе останат вистинити теореми кои не се докажливи.

После ја фрли влажната крпа на под и се тргна од огледалото - доста, попе.

Не ја најде Јана, но го виде него, Ивана, како му се доближува од далеку и, помалку обеспокоен од таа средба, реши да не му се тргне од пат.

„Не познавам никого“ , ги дигна рамениците и се тргна од прозорецот. „Но зоолошките волци не ги хранат со рибји конзерви и банани.

Раката на Томаица се тргна од раката на Петар. Тој се сврте, ја погледна, а таа веќе ја имаше отворено чантичката, и бараше нешто во неа.

Тоа беше при крајот на 1944 година. Тргнавме од Кичево за Тетово и таму ја пречекавме Новата година.

Имавме и комплет музика, подготвувавме скечеви, а уметниците со својата умешност и малку реквизити ги украсуваа бините.

Никаква можна комисија не би го одобрила таквиот брак, дури и ако Кетрин, првата жена на Винстон, можеше некако да биде тргната од патот.

Возбудливата лекција го продолжи предвидениот термин за предавање и осамените срца дури пред стемнување влегоа во двата автобуса (користеа организиран превоз од “Вакса-турс”) и тргнаа од Прифатниот центар надолу, кон Метрополата.

Се врати наназад, се потпре на испружените раце, со широко отворените бутови силно притисната на мене.

Ема се тргна од мене и почна да се смее со слаткост во кикотењето што се упатува на дете кое не знае да ја игра играта.

„Сметката ми беше погрешна“, рече Марин, „тргнав од Дубровник по најубаво време, и здрав, но прибирањето на восокот ме задржа.

Така наредени ги наведоа главите во знак на понизност а кадијата излезе пред Ајша, која се тргна од вратата и достоинствено испушти: – Што прават моите самовили?

Туку, дедот Петко си оди, ете, со план. Уште кога тргна од дома си го направи планот. Ќе оди кај Карабуклијата.

Сиротата мајка се затресе од овие зборови и ја зеде шамијата в раце, та тргна од домаќин до домаќин да моли да ѝ помогнат да се подигне „куќа“ на „сајбијата“.

Појадокот се сврши, маските одамна беа зобани и нашите гости, од двајца, си тргна од дедот Карабуклија со еден повеќе.

Тргна од чибукот и пушти неколку обрачи чад: — Што да кажам, бре синко?

„Мал су за комита, а не сум мал за венчање!“ — со лутина си мислеше кога си тргна од кај вујка си Ѓура.

„Ајде боже, поможи", ми рече тој, тргна од пагурчето и го пробуцка лулето што беше се угасило дури го слушаше Ристета, па му вели: — А бре, така си е, Ристе сето шо го велиш, токо кога ќе заслепее човек, нишчо не му се гледа.

Но знам дека не побарав да се отвори под мене земјата за да ме проголта.

Се тргнав од вратата. Кога ќе ви ја распламтат суетата не сте во состојба да одредувате дали сте засрамени или само повредени.

Го следеше со некоја обична насмевка за која и не размислуваше сѐ додека Томислав не дојде да ѝ рече дека тој и Божинов ја замолуваат да си ја тргне од лицето иронијата бидејќи на една културна домаќинка не ѝ личи таквото однесување. Ете и тоа се случи.

Тој подлец изгледа го имаше веќе здогледано наближувањето на непријатностите па сепак, во огледалото, со чудна ноншалантност си го бришеше со белата мека крпа измазнетото лице , а потоа не го прескокна и она долго размачкување на помадата по образите и по челото без да стори ниту еден неприличен гест, или барем да побрза и да ми се тргне од пред очи, како што постапуваше многу често.

Така е тоа кога ќе ти појде од рака да се дофатиш до ороводецот, посакав да речам! А нејзе тоа ѝ тргна од рака. Ти изостануваш!

Тргна од почетокот на фантастичниот фриз од сатири и фауни, од девојките потопени во вино и еднорозите што потскокнуваа и момчињата што свиреа, одеше бавно долж брегот.

И после, дедо му не е лош човек, го натерале и малку умот го лаже, но се ќе си дојде на местото ако го тргнат од патот Лумана.

Како да не знам дека ти си ја пронашол и тоа сосема случајно на еден од бродовите што тргнале од Одеса“.

Меѓутоа, имаме предвид дека тргнавме од почеток - од нулта позиција - засилено работиме и ќе ја подобриме положбата. А по нас одите вие!

Кикицас налутено праша: - Зарем чекаш карпата сама да се тргни од патот?

Иако кога тргнав од дома бев спремна за разговорот со Филип, кога го видов како радосен што ме гледа пристигнува во кафаната, како и мојата храброст да ја снема.

Светлокосиот се тргна од мисли и се сврте, го изгледа за миг и рече остро: - Заколни се дека нема никому да кажеш?

Силно ја фати матарката за грло и се тргна од Французот.

Тогаш жената се тргна од влезот повлекувајќи се настрана и подотворајќи ја вратата.

Пред девет часот Петра тргна од маса на маса да наплатува со што всушност на гостите им ставаше на знаење дека е со намера да затвори.

Свесна е дека околу иконата на Богородица има и други луѓе, ги чувствува со срцето како ја проколнуваат што побргу да се тргне од пред иконата, ама таа не може да се помрдне.

И ќе рипнам во сонот, ќе се тргнам од занесот.

И не можам да се тргнам од пред огледало. Се гледаме очи в очи со грозата.

Во градината собирам само црвени пиперки и патлиџани, црвени јаготки и црвени јаболка. ,Ирфане Пољубулгаре", ми велат. ,Ирфане, Ирфане", велам, не чекам улавиот прв да ми се тргне од патот.

Чекавме еден час за да тргне од Скопје.