ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Петар се облече низ авлијата потрча до шталата, ги извади неколкуте коњи, па тие потрчаа веднаш, сакајки да ги допрат сочните треви на пасиштата што побргу...

Како претстава која се одигрува на некоја сцена, караѓоз, сенки, не можеш да дофатиш ни кој каде оди, ни од каде доаѓа, се движат, а ги нема, не можеш да ги запреш, да ги допреш и да проговориш.

Реков веќе, отсуството на вообразба ме натера да лунзам наоколу, да се обидам со рака да ги допрам фактите, да ја опечам кожата.

Постелата му мириса на излачениот страв.

И пак: Додека луѓето во страв и ужас се криеја, по келарите од куќите и најдлабоките засолништа, од милијардите ледни погледи на сивокрилните Сили што го затемнија небото, оние малкумина меѓу нив што не најдоа засолништа и се затекоа тука, гледаа во чудото што се случуваше пред нивните широко отворени очи, зашто силна светлина бликна од Светијата над светиите и пред неа се отвори тешкиот превез од прашина што надоаѓаше од пустината, а потоа се раствори и сенката на крилестите Сили што светлината ги претвораше во пламен и пепел штом ќе ги допреше, додека нивните трипати свиени шофари паѓаа во снопот, се палеа од неговата огнена сила и се спепелуваа како и крилјата на сивокрилите летачи што ќе ѝ се најдеа на патот на чистата светлина, додека спржените ангели со ледни очи крескаа во ужас и паѓаа одгоре и допламнуваа, превртувајќи се низ воздухот како огромни пеколни факли, а светлината што бликаше од скутовите на Храмот отвораше пат, угоре, кон чистото небо, та тогаш оние од Израилот што го видоа тоа чудо на светлиот пат што ја спои утробата на Храмот со разгрнатата порта на Небото, посведочија уште едно чудо во кое, полека лебдејќи, по патот на светлината почна да се искачува арката на Заветот со Законот во неа и фати да се оддалечува и се упати кон портите Небесни и кога овие ја примија се затвори капијата на Сводот, превез од темни облаци го препокри затвореното небо, а зракот од срцето на Храмот полека почна да слабее сѐ додека наполно не згасна, та во Светињата над светитите ја немаше веќе самата Светиња во која престојуваше Зборот Божји, а за земјата немаше веќе Законот Негов, само студениот ветер на темните Сили...  Доктор Корец ги отвора очите.

Не можам да замислам начин за создавање „нормален” производ од суровините на личното јас, освен на некој ваков начин: еднаш кога ќе ги допреме матриците на нашите дистинкции, ги имаме правилата за нивно комбинирање и разделување во множества и потцелини.

Дејко веднаш ги допре фаровите - светнати и мазни.

„Навистина, убавина-а-а!“ викна Ташко.

„Небројница автомобили гледаме, ама поинаку си е кога е твој. Твојот ти е најубав, нели?“ рече Влатко.

Јаваниците ги допреа коњите и сакаат што побргу да ја поминат Скала и Слива, та навреме да стигнат при анамчињата во Прилеп.

Страм — не страм ќе му реча: на него на Толета Кулиќево“ си је во себе кога се бришеше и таа со она ново шамивче и гледаше да ги допре напрчени устенца баш на она место тој ги допре малку пред неа неговите. Не малку се сневесели, дури и натажи, кога го виде Толета да повраќа.

Неколку луѓе ми рекоа дека тој расказ од каталогот ги допрел повеќе од твоите слики.

Останале скриени, како во скривници. Ни куршум, ни оган да ги допре.

По цели ноќи минуваше со стариот добар приемник за да ги допре цариградските вести, да открие дали навистина, на Балканот, ќе може да се надева на подобри времиња и дали привремениот сојуз помеѓу трите балкански држави, ќе биде посилен од вековните анимозитети и спротивставености?

Или навистина стануваше збор за обично влакно на полноќен гуштер? (Една од оние влечуги со коса низ која поминува патец од челото па сè до окото на опашот) А со перчиња збрани во плетенки што се влечкаат под шарената утроба на гуштерот Најпривлечни се сепак скапоценостите што сонот ги чува и оние што сонот ќе побрза да ги скрие кога ќе ги допре нашето будно око.

Таа благо си ги допре очите со една стуткана книжна салфетка.

Потем, полека се наведна и нежно ѝ ги допре меките усни што в час му исшепотеа толку многу љубов од којашто како да настапи едно бесконечно радосно лебдење во простори каде што тревјето беа бујни, дрвјата расцутени и сè толку разно бојно, што луѓето изгледаа среќни поради толку гласната смеа на сите деца на светот.

Ако ја испружев раката во сонот да ги допрам – се будев, и го губев и сонот. Сонот за Луција. ***

Приказот на Екол за неуспехот на Карл Бин да ги допре геј-мажите со „Ваков сум роден“ потсетува на едно поскорешно фијаско од сличен вид, што ја илустрира поентата дека негеј-облиците честопати се погеј отколку оние со геј-теми.

„Не си ми згрешила ништо со тоа. Нема зошто да бараш простување.”

Ми ги допре прстите. „Прости ми.“

Најмалиот Густав се приближи до нејзините нозе и ѝ ги допре стапалата.

Ги ставив моите дланки до неговите дланки, на стапалата на Клара. Беа студени како на мртовец.

Тој стана, јас се приближив до него. Си ги допревме главите кај слепоочниците. Крвта удираше во крвта.

Го слушав како уморно дише.

Станува збор за расказот „Шуга“ во кој вели: „Тоа е една многу стара игра во која детето што нема среќа, ги брка другите деца обидувајќи се да ги допре.

Како да бил бессилен да ги ослободи жилите и месото од грч и со матни очи барал капка роса скриена од сонцето под лански лист, да ги допре усните и да го убие огнот на пониженоста и мислел - бил млад, остарел, се намалил, премал ќе се удави во таква капка.

Ги забуцал прстите во мекиот хумус на шумските сенки со таква силина што дури почувствувал болка под ноктите.

Наплив на желби го прекршија Моето кревко срце Во зракот на утрото, поведиме Во зоната на сончевата патека Не ме плаши височината Патот на мислата е побрз од светлината Во скутот на бела постела Од допир што дразни Ќе ги допрам ѕвездите, месечината...

Тик-так, тик-так-тик-так..срцето му избива од градите дур со муцката се обидува да ѝ ги допре хулахопките.

А во средината, спуштена вертикално како заплиснат студен челичен болскот стоеше подмачканата плоча на пилата, целата исукана, како сабја од ножница, додека нејзините правилно распоредени запци, секој со по иглен врв на острицата, светкаа со по една ненаситна срчена светлинка, собирајќи ја во себе и усвитувајќи ја скржавата виделина на денот во своите илјадници одблесоци, за кои се чинеше дека ќе те испечат уште со самото тоа што ќе се обидеш да ги допреш.

Преостана да се соочи со неговиот поглед и да ги допре неговите раце.

- Да, тето. Но, овој ми се чинеше како да беше премногу реален, па така сликите можев и да ги допрам.

Се исплашија дека не само што не ќе имаат можност да ги допрат наследените пари, туку постоеше реална можност да го загубат и Томо, сигурниот извор на пари, златниот рудник од кој секогаш црпеа за благопријатното живеење.

Кога јатото се изгуби зад редот на оревовите џиновски стебла, некаде кон сувиот поток, лисицата ги допре на земја цицките и сети болка од надојденото млеко; го подуши млакиот воздух и појде кон длабочината на шумата барајќи непроодни места за да го прикрие патот до своето легло.

Мис, сте ги допреле ли моите мускули? Обидете се, ви се молам, тоа е вистински челик. Сакате ли да ја скршам масава, со рака?

- Еј Алек стигна! Ги допре усните една од друга, ги вовлече навнатре и продолжи со шминкањето.

Потоа уште двапати ги кренаа чашите и го допија виното.

Ги допреа усните со златните венчиња и, замижувајќи, отпија од виното.

Му пријде на момчето, без зборови, како да му се доближува на животно, и му ги допре брадавиците.

Само на ваков начин можев да ги допрам темните долапчиња на мојата потсвест.

И Богдан, честитајќи ѝ, ги допре образите до нејзините.

Му зборува за ангели, за херувими, за светци, за дарежливоста и љубовта божја; му зборува за чудесиите небесни што око не ги видело, уво не ги чуло, умот не ги допрел; му зборува за да му се замили новиот живот, што го чека...

Човекот ги допре со прстите на танките, козји нозе старите пантофли, се исправи полека и појде кон ќошот на собата.

Соговорниците стануваа прилично спокојни оти тоа не им се случило ним и некако необично уверени дека никогаш нема да ги допре.

Со знаењето за неталентите бев задоволна, а за талентите, сметав дека треба самите да знаат да ги допрат главите на „невините жртви“ од наивно-љубопитната публика.

Не најдов оружје, а злато имаа многу.

Во пазувите кај постарите жени, наоѓав заврзани крпчиња, но јас само ќе ги допрев да видам да не е муниција, а тие беа пресреќни што не им ги зедов.

Најнапред ти бев непријател... Се тетеравев, паѓав, станував и се движев накај тебе, да ти ги допрам ливчињата.

„А сега, да видиме кој од нас може да си ги допре прстите на нозете!“ рече таа бодро.

Така е подобро другари, така е многу подобро“, додаде таа охрабрувачки додека Винстон, со жесток напор, за првпат во последните неколку години успеа да си ги допре ножните палци не свиткувајќи ги колената.

„Секој што е помлад од четириесет и пет години е совршено способен да си ги допре ножните палци.

Таа клекна крај него и му ги допре градите на неговите гради: тракарањата на срцата им се споија - едно во друго удираше. Ѝ го почувствува здивот, опојниот мирис на нејзиното тело, на нејзината коса и уште повеќе ја привлече кон себе; ѝ ги набара усните, ги споија и замижаа, сакајќи овој среќен миг да го задржат вечно.

Ги бакна внучињата на Петра, ја прегрна силно неа, а со Чана си ги допреа образите.

XVI И тројцата пријатели во тмурната балканска ноќ го споделуваа заедничкиот утописки сон: што ќе се случи со јагулите, кутрите јагули, ако сталинизмот вистински ги допре бреговите на Езерото, ако се всели во душите на луѓето?

Притоа тврдев дека тешко може да се создаде живот што се разликува од другите и кој ќе се карактеризира како необичен и посебен!

А потоа ќе ми ги допреше усните до увото и ми шепотеше да не запирам со засмејувањето.

Нели токму јас бев единствениот кој се обидуваше последниве денови да ја увери Загорка Пеперутката дека се лаже себеси кога мисли дека е во состојба да создаде живот што ќе поминува покрај другите без да ги допре.

Или барем да ги допрам со прстите.

Не е во состојба, кутриот, ни да ги допре а камоли да ги сфати задскриените намери и невидливо бојадисаните постапки на насмевнатата секретарка која без да ползи туку само со неколку одмерени скокови се најде на она место од каде сега има целосен увид во сите позначајни случувања во установава.

1. Денешно Едрене, Турција Одисеј: да не биде доцна Врзете ме, на време високо на јарбол да можам да им се нагледам да можам да им се наслушам а само со поривот да ги допрам!

Се обидува да ги допре.

Тоа навистина беше големата машина на Времето, ова поткровје, тој го знаеше тоа, го чувствуваше, беше сигурен во тоа, и ако тука ги допрете призмите, онде кваките, хармонските кристали, ако ја завителите правта тогаш, тогаш!

Ни со збор ни со рака не можеш да ги допреш.

Стевчо и Иван си ги допреа грбовите до ѕидот од плевната и си ги свртеа лицата кон првите сончеви зраци.

Крал! Кој светот ќе го движи, а на боговите ќе им служи за освојување на истиот... та преку него ќе ги допрат плимите на далечните мориња!

Љубоморно поднаведната убавицата ги допре усничките до младото лице, заречувајќи се трипати едноподруго.

Крстовица пред себе испружи раце, ги допре стапалата, а потоа земјата.

Вдлабочена во срцата, го буди споменот, вивнува кон небото, чиниш ќе ги допре ѕвездите и плавно се разлева.

Фимка ги погали чорапите, ги допре со образот небаре сакаше својата топлина преку нив да му ја пренесе на чедото и, свртувајќи се, тивко појде.

Лебот и манџата не ги допре.

Дури кога стигнав до нив толку блиску за да можам со рака да ги допрам, облачето што ја затскриваше месечината се подистави и јас видов...

Разделувањето со децата трае долго, најпрво Пелагија ги гушка и рони солзи, по неа Чана ги стиска во својата голема прегратка, мајката Роса како да испраќаше од своите ќерки и липтежот не можеше збор да изусти, потоа другите се туркаа, сакаа макар да ги допрат и така преку тие допири чиниш се надеваат дека и тие ќе стигнат до својот корен, до некој свој предок, роднина.