ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Полето црвено во образите го гризе последното парче од сончевата лубеница.

Славчо молчеше и си го гризаше малото прсте: очите му гореа и оддаваа силно и длабоко задоволство. ***

Но тој молчи. Го гризе лепчето и гледа во луѓето околу себе.

Трајко Бешот пак, потера две крави и еден вол за Воден и ги понесе стоте Толеви лири да побара оттаму некоја грчка берданка.

Тргуваа луѓето со што можеа; Раифа не го гризеше совеста што продава пушки на христијанин.

Можеби токму сега, од онаа страна на морето, Габриел Гарсија Маркес беснее оти пак се покапал лижејќи чоколаден сладолед или го гризе остатокот од ноктот на левиот показалец оти уводникот во Камбио воопшто не е по негов вкус, а ако ги навикнеш луѓето да читаат лоши уводници ќе ги навикнеш да читаат и лоши книги, лошотилак ќе им се пикне и во мислите што значи и во животот.

Силата се враќа во облик на радоста, го гризе полека јаболкото на животот. Црвено. Утре е нов ден.

Сѐ нешто треба човекот да го гризе!...

Подгрбавен, тој како да се готвеше да скокне; го гризаше цегарлакот и молчејќи гледаше низ обесени клепки. - Сега, најпосле изговори и се исправи.

Масата се дигна на нозе. Пред очи ги имаше живите виновници, тие, Титовите и југослвенски агенти и шпиони кои од внатре го сакатеа и го гризеа демократското движење и народната револуција.

Колку подлабоко влегува со острите врвови од прашањата накострешени и боцкави, толку повеќе гледа болка, си го гризе сопствениот опаш, сакајќи или мислејќи да убие нешто или некого.

Пецо болен. Го заковала болка за постела, однатре, откај срцето, го гризе. Не може да стане, да крене секира.

Се мразам и го гризам јазикот, за да не ја повторам катастрофалната грешка, зошто знам дека, во таква инквизиција, го поттикнувам своето его на самоуништување.

Вајстина, - го гризеше мракот како ѕвер, - се е суета.

Кога свршував Јани ми ја затвораше устата со подлактиците, со дланките, ми ја потиснуваше устата со градите, а јас го гризев како бесна кучка.

Од прозорецот на другата одаја гледаше Илко; цицалчето од лулата нервозно го гризеше со забите.

Но, сполај ти, господе, започна тоа да го прави почесто и пред луѓе, и ние си ги гризевме усните, си го гризевме срцето...

Во улицата Ренгенска број 92 – а Има приватна болница За приватни болести на приватно болни Со приватни соништа и приватни деривати На храната консумирана приватно Со приватен апетит И приватни посебни потреби И потреби за мокрење и голема нужда На оние кои приватно си го гризат сонот Заробени во приватната мрежа на сонувалката Во која ферментираат идеите До згуснување До тези За поцинкувањето на ластарот За течењето на каменот За месечевата клетва во водата За гранката што грачи За се што нешто значи Меѓу зреењето на лебот И Потребата Од длабоко Дишење.

По смртта на сликарот Столпник, во неговата куќа луѓето ја најдоа последната негова слика: неколку муренкови стебла излезени заедно од земјата од еден ист корен, од едно исто 'ртиште и плодиште; додека излегувале од земјта, си давале сила едно на друго, си помагале, а потоа секое на својата судбина се препуштало: едното: напинајќи и грабајќи ја лакомо височината, се истенчило, се искривило, како змија фатена за опашка; гранките му откажале во овој тежок напор да го следат, и тоа, полека, болно, се превиткува надолу и тоне со главата кон земјата; под вратот има заглавено висока потпирачка со чатал што не му дава да се скрши и струполи на земјата; но сето тоа е така болно и тажно штом тоа самото не може без потпирачка да се додржи; другото: робувајќи им уште од излегувањето од земјата на многуте фиданки што лакомо наудриле од него како човек со многу пород, и грижејќи се за нив да порастат, да се здебелат и рашират, постепено станало нивна жртва; тие, не мислејќи на него, се туркаат меѓу себе, грабаат од просторот, се надвишуваат меѓу себе, не водејќи сметка дека еден ден од тежина или од силен ветар, ќе се струполат заедно со тоа мајчинско стебло што им дало живот и повеќе никогаш не ќе кренат глава: ќе умираат постепено и ќе се сушат на урнатиот стеблак; трето: или по сој или така му бил благословот: кога му дошло време за плодење како господ да му се распашал: преполно е и се крши од плодови; капи благ сок од муренките како на доилка кога ќе ѝ надојде млекото; пониските гранки од тежина се спуштаат до земјата и се потпираат да си го намалат бремето; четврто: уште од раѓањето анемично - и до крајот на животот анемично; што можеле другите да му помогнат, му помогнале долу под земјата во времето на 'ртењето и пуштањето на корења; а згора: секое со својата среќа и судбина живее, како птиците кога ќе пркнат и ќе го напуштат седелото; околу него има мала оградичка од штички што го штити да не се чеша стоката од него или да го гризе; кога еден ден ќе се исуши, ќе остане така заградено со штичките како споменик: ако од него избијат нови фиданки, тоа ќе бидат посмртчиња кои одново ќе започнат борба за живот; петто: препуштено е на судбината и на бога: здраво-прездраво е родено, пркнато над земјата, а веќе едната половина му се суши; стои како човек парализиран на кого само едната половина му е подвижна; прави напор да расте и да ја влече со себе и другата половина што му стои како мртовец врзан за плеќи; најтешко му било првите години додека свикнало на тој напор и на тоа проклетство а сега просто ѝ е препуштено на судбината; она шестото, седмото, осмото, што откако излегле од земјата, помислиле дека сè можат и сè е нивно, живеат двоен живот; двојна среќа имаат: на едни сè им е едно во кој правец ќе се развиваат: нагоре, надолу или настрана; не размислуваат ни како да ја оформат својата крошна за подобро да се заштитат од ветриштата и снеговите; не се грижат и не размислуваат дали некој пред смртта ќе им стави потпирачка под мишките или вратот за да не се струполат притиснати од својата негрижа, или дали по својата смрт ќе остават потомство; се шират и живеат како што милуваат.

И вистина, еден ден селото се возбуди. Дресерот при вежбата ги отпушти кучињата од раце, и тие, кога го пронајдоа Дукета, син му од кафеанџијата Јандро, во грмушката каде што беше скриен - му се нафрлија како ѕверки, како диви животни гризејќи го за раце, за нозе; му ги раскинаа алиштата и почнаа да го гризат по сето тело.

Тоа е сè што може човек да забележи гледајќи ги стеблата.

Ги затвораме очите. Но, повеќе не можеме ни да заспиеме, лежиме во креветот будни и покрај неброените обиди да потонеме во сон зошто чувството на вина ни го гризе сонот.

Во ретките мигови кога сум печена свинска глава што го гризе забранетото јаболко, посакувам да сум покрај езеро, да си ги шлапкам нозете во водата, да се појавиш ти штотуку изгонета од Рајот и да влезеш во езерото, а јас да се радувам гледајќи те како го покачуваш нивото на водата со твоето дебело тело.

Уште пред да можам да замавнам со раката мачката престана да ми го гризе увото и замавна со шепата, зафаќајќи ми ја целата лева страна на лицето, од веѓата, преку окото, кое за среќа го затворив, низ образот, сѐ до устата.

Му повторив. Мачката ми го гризеше увото и кога се разбудив ќе ми ископаше око.

Не може да се рече дека совеста воопшто не го гризеше, но откако сфати дека наутро може мирно да спие, да јаде каде сака, што сака, врз каков сака чаршаф и да носи каква било кошула, тежината во градите му исчезна и престана да слуша Бетовен кога одеше на работа.

Баба ми чека да се јавам по пет минути, исто така.

Јас не слушав туку само пцуев и го држев окото, обидувајќи се да почувствувам дали нешто не ми е во ред со клепката.

Како што го правеше тоа, дишењето му стануваше сѐ погласно и погласно, сѐ дури не почнеше да ми го гризе задниот дел од вратот кога почнуваше да влегува во мене.

Кимнав со главата, но таа не ме виде бидејќи се вртеше наоколу барајќи ја Маци.