ја (зам.) - запали (гл.)

Ја запали стаклената ламба.
„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)
Го прочитаа писмото. Во него учителот Кралев пишуваше: „Брате Даме, тука поминаа двајца луѓе, преоблечени во комитска облека.
„Гоце Делчев“ од Ванчо Николески (1964)
Иако беше дење, Даме ја запали ламбата и првиот лист го принесе до ламбата.
„Гоце Делчев“ од Ванчо Николески (1964)
Кога стигнав во дворот, Надежда, првата комшика, вознемирена, ми се вдаде. „За малку“, списка, „ќе ти ја запалеа куќата!“
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
Ја запаливме последната цигара (ѝ дадовме филмско димче на љубовта која беше на умирање).
„Зошто мене ваков џигер“ од Јовица Ивановски (1994)
- Зошто ја запалил? Што му текнало тоа да го стори? - шепотеа жените меѓу себе. Но ние молчевме. Молчевме и долго му мавтавме со насолзени очи.
„Дружината Братско стебло“ од Јован Стрезовски (1967)
- Зошто ја запали: Зошто ја запали? - настојуваше тој.
„Дружината Братско стебло“ од Јован Стрезовски (1967)
Па тогаш и ѓаволот да слезе не би можел да ја запали.
„Дружината Братско стебло“ од Јован Стрезовски (1967)
- Зошто ја запалил? - прашуваа луѓето. - Што му пречело? - Умот! Умот будалски!
„Дружината Братско стебло“ од Јован Стрезовски (1967)
Престанаа со пукањето и едните и другите, но Турците, таман се затемни убаво, ја запалија племната од комшијата Стевана и целото куќарче го осветлија, та Шаќир и Јован не можеа да го направат предвидениот препад зад куќата и да го скинат опсадниот обрач.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Пак кајмакамот ги повика да се предадат, а овие пак одбија со истиот услов — само на конзул ќе се предадат.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Така бујниот Толе, притеснет од положбата во која се најдуваше, ги советуваше селаните да се спасуваат со гоштавање и придавачки, а сам во себе вркеше од гнев, сега не само на Турците, што си ги бранеа своите петвековни државни права, ами повеќе на Борисовци, Тренковци кои „дојдоа од џенемиите“ — од Бугарија — да ја запалат земјата и да го остават народот на милост и немилост на разјарениот душман“.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
За среќа на полчивци, на самиот јузбашија, а најповеќе за среќата на Толета и Митра, овој јузбашија се погоди некако разбран и „кретен" човек.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Нарочно не така како што си ја запалил ти: со неразумно и сурово сомнение... Рече и молкна.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Андон се саштиса. Толку му беше мило и радосно во душата што не би ја пожалил во тој миг и куќата да ја запали, само да ги види однекаде градот со кого седи сега овде.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Во неа ми мина векот, - рече, а потоа се сврте кон Денко, во чии очи насети чудење и рој прашања, па му објасни: - Можеби не знаеш, немале време да ти кажат, ама зимоска си ја запалив колибата, јас старо аро, изветреано. Пламна, милата, како ќибритче.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
„Бојан, чувај си го огнот, ама гледај и да не ја запалиш колибата“ - се сети на зборовите од деда си.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Ноќта била студена, ќерка му не се вратила дома, а тој сепак се надевал дека ќе ја запали колата, и покрај мразот фатен на прозорците.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
Потоа дојде железничарот, се поздрави и рече дека ја видел уште на станица, седна на своето ниско столче до шпоретот и ја запали првата цигара со жарче на маша, а потоа другите една од друга.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
Тој седна на работ од креветот и ја запали ламбата што беше на ноќното орманче.
„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)
Пред да ја запали, благо го потчукна едниот крај од цигарата врз својот рачен зглоб.
„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)
Требаше да стане, да појде до вратата и да ја запали сијалицата. Кога е светло не е толку страшно.
„Било едно дете“ од Глигор Поповски (1959)
- Да ја запалиме печката со ќибрит, - предлага Митко.
„Било едно дете“ од Глигор Поповски (1959)
Но пак се плашеше да се извлече од под креветот и да ја запали сијалицата.
„Било едно дете“ од Глигор Поповски (1959)
Потем седна и за првпат во животот запали цигара; ја извади од фиоката на своето биро и ја запали.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
- Боге од Бањи го носи сандакот - јавуваше Даскалов. -Сега можеш да ја запалиш големата свеќа. Погледнав повнимателно.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
Ја најде пурата на Ризо и ја запали; лицето ѝ трепереше на светлината од пламенот и имаше нешто во нејзините очи што можеби беше ужасувачко и задоцнето сознание дека она што го засега овој особен орач беше подлабоко од сезонските промени или сомнителната плодност, особено откако претходно сфати дека нејзината моќ на давање не вклучува ништо над или под следниов список на предмети: ножици, сатови, ножови, ленти, врвци; и затоа кон неа го имаше истото она сочувство како кон хероините на секси-романчињата, или кон исончаните но импотентни ранчери-позитивци од вестерните.
„МАРГИНА бр. 1“ (1994)
На крајот од расказот, авторот се исповеда: „Најлошото од сѐ беше што ми се пушеше, а немав кибрит со кој би ја запалил цигарата, ниту пак смеев некаде да застанам да го купам“.
„Календар за годините што поминале“ од Трајче Кацаров (2012)
Слушај, да го соблечеме убиенион и да му ја запалиме облеката? - Зошто, кажи.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Тој што ми ја запалил куќата знаел дека не сум дома.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Не за тоа. Јас стасав до арамијата пред оној Борис Калпак, и сепак тој ја зеде пушката.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Куќата му ја запалил некој што се исплашил дека вдовецот со две деца ќе ја земе како втора жена Фиданка Кукникова и ќе ги остави селските мажи без можност да се надеваат на своја среќа.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Како тоа, Доце, кога тој палел ти да не си дома?
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Се споулавувал и не се покорил. Го одврзале од чаркот и кога му помагале да седне и да се смири доколку не сака да го потераат во сургун, повторувал дека ќе им се одмазди на џелатите и дека ќе му ја запали куќата на бегот.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Му реков дека луѓето од дружината веруваат оти тој ја запалил сламата на која спиел поднапиениот Круме Арсов.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Ќе му ја запалиме облеката на оној зад карпине. Голиот човек нема вера.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
На воденичарската заедница во Кукулино ѝ преостанало или да ја наведне главата пред зулумот или со тврдоглавост да зачекори кон нови страдања: најумниот или најисплашениот од преостанатите мажи се откажал од воденичарскиот занает, најтврдоглавиот го потерале сувариите до најблиската река и го распнале на гнил чарк за наводнување на недалечните ниви, цел еден ден да се врти под надгледување на двојна стража, со секој миг пред неговите очи да се сменуваат матното небо и разбранетата земја.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Се насмевна чудно, искривено. „Што се случи - некој гореше, а?“
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тоа може да го стори со разум и без да го потпира со прст челото.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Прав си, Блаже, се сетил што заборавил пред тоа да каже.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
АНТИЦА: (влегува и подава шамија на Саветка, а потоа ја запалува ламбата).
„Антица“ од Ристо Крле (1940)
Јас те молам попушти, оти самата чу со ушите твои кога кажа, дека ќе ја попрска куќава со гасие и ќе ја запали сосе нас.
„Антица“ од Ристо Крле (1940)
Фалеше само факелот за да под мене ја запалите кладата.
„Последната алка“ од Стојан Арсиќ (2013)
Но во 17. век Власите сточари, за да отворат пасишта, ја запалиле, а Турците сопственици на чифлизи, за да се одбранат од ајдутите што се криеле во гората, ги насрчиле жителите на околните села да ја исечат за огрев и градење.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Доколку Џорџ Орвел случајно го прочитал ќе се почуствувал инфериорен и ќе ја запалел 1984 уште необјавена, како Гогољ што му го удрил ќибритот на некои свои писанија.
„Филтер Југославија“ од Константин Петровски (2008)
Тој се наведна над ламбата и ја запали. Како да го стори тоа со врелината на својот здив.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Витомир завиткува нова цигара и почнува да чкрапа за да ја запали.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Една ѕвезда се скинува и паѓа над коријата. Господе, мислам, ќе ја запали шумана. Ама ништо.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Сака да ја запали и цигарата што му стои на увото, ама нешто го запира, не му дава.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Го закопаа и постелата, купче, му ја запалија на гробот. Ја гледам Роса и се сеќавам на Каравила Пејкоски.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Ќе земе војничето една свеќа, ќе ја запали во окопата, ќе земе две-три матерки ракија, и ќе не почести.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Цела планина да ја запалиш не можеш да собереш.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
По него клинка Дуковица и си шепоти: мене да ме нема, ќе ја запали шумава!
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Клотилдина ја запали, па внимателно тропна на вратата од потстанарот.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
За да не седите во темнина.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Новите реформи кои предвидуваа во модернизираните воени единици да се сочуваат зачуваат само најдобрите јаничарски трупи, доведоа до нивна нова генерална побуна кога тие на 15 јуни 1826 година ја запалија палатата на големиот везир и ги бараа главите на реформаторите.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Винстон ја запали печката и стави чанче со вода да зоврие.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Повторно имаше бесни демонстрации, фигурите со ликот на Голдштајн беа спалувани, стотици постери на евразискиот војник беа искинати и фрлени во пламенот, а голем број продавници беа ограбени во безредието; тогаш се прошири глас дека шпиони управувааат со бомбите, со помош на радио бранови, и толпата ја запали куќата на една постара брачна двојка за која се сомневаше дека е од странско потекло, па двајцата умреа од задушување.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Тие што останаа живи ги налегнаа, ги изврзаа и заедно со жените и децата ги истераа од црквата, а неа откако ги извадија двајцата мртви сејмени, ја запалија со сите исклани селани во неа.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Синоќа овде доаѓаше Чана, донесе чорба од петлето на баба Петра, ама оти се зафатија со пиење на чорбата и брзо им се изгасна свеќата, не ја запалија повторно и затоа не распулија околу.
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
Си дошол и Ристе и на веста што ја стори Злате, беше ја запалил ламбата (една во цело село), во одајчето, (едно во цело Мариово) и чека „мили гости".
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Неговата куќа ја запали власта кога фати чумата.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
- Ми ја запалија... - одговараше Танаил јадосан. - Кој? - Ќе види кој! Ќе види, мамето негово... - викаше Танаил бесно.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
На кавгата згора се примешаа големците, ѓоа да смират некоја работа, да повеќе ја запалија работата (што ти велаат: „ѓаволот ни ора ни копа, само луѓе скарува“) и туку беше се поткачиле сите да се бијат и да се тераат по таа пуста планина.
„Силјан штркот“ од Марко Цепенков (1900)
„Ајде!“ рече. „Ќе купиме облека што се фрла по првата употреба и ќе ја запалиме штом ќе се извалка.
„Лек против меланхолија“ од Реј Бредбери (1994)
Нумо си ја поднамести дрвената нога, го исплука догорчето и ја запали цигарата што беше си ја ставил зад уво.
„Постела на чемерните“ од Петре Наковски (1985)
И можеби дедо Бошко ќе одбиеше, и Луман, како што имаше обичај, ќе ги изнатепаше сите по дома, некого ќе убиеше или дури и куќата ќе му ја запалеше за да си ја покаже силата, но сега тоа не се случи.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Еднаш на еден му ја запали племната, на друг му го испушти житото од амбарот во калта.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Дедо Бошко сакаше да ѝ рече на жена си да ја запали борината, но нешто го сепна.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Таа му го фрлаше тенџерето и бараше кибрит да ја запали куќата.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Утре ќе ми рече дека сама си го заслужувам белегот, затоа што сум можела и цела куќа да ја запалам.
„Чкртки“ од Румена Бужаровска (2007)
Британската Служба за специјални операции (Special Operation Executive – SОЕ)40 ја презела командата за реализирање на субверзивните активности и започнала да планира како „да ја запали Европа“.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“ од Тодор Чепреганов (2012)
Британскиот пристап кон герилските борби и саботажи бил во согласност со визиите на Донован за офанзивно дејствување во кое диверзанти, герилци, командоси и агенти зад непријателските линии би го помагале напредувањето на армијата.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“ од Тодор Чепреганов (2012)
Веќе се стемнуваше и во собата беше полутемно зашто, заигран со малите автомобили, заборавив да ја запалам сијалицата.
„Јас - момчето молња“ од Јагода Михајловска Георгиева (1989)
Пубертетлијата извади цигара и ја запали.
„Јас - момчето молња“ од Јагода Михајловска Георгиева (1989)
Ја издржал борбата, останал со умот во главата и кога разбрал дека му ја запалиле куќата со децата и жената внатре, продолжил да се бори со една дрвена нога, таков го запознавме и ние во Гаково.
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)