Новиот град на Марна ќе биде испресечен со паркови и зеленило, со езера и рекреативни центри.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
И подоцна учителот го молевме да нѐ одведе в град, но тој постојано наоѓаше по некоја причина или ни ветуваше кога ќе учиме за езерото и рибите...
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
Таа знаеше дека тој се наоѓа пред најзначајната одлука во животот, по онаа ноќ кога реши, сите заедно, да ја минеме границата на Езерото и, засекогаш, да станеме емигранти на животот.
„Тврдина од пепел“
од Луан Старова
(2002)
Кога - во тој миг, сончевите зраци потрчаа по Галичица, се раширија по целото езеро и го вжарија: открај накрај зацари златнорумен сјај...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Секоја вечер се соблекувал, скокал во езерото и пливал пред очите на љубената истовремено гушкајќи ги двата лебеда, коишто ги подготвил специјално за таа прилика.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Прво застана момокот Потоа дотрчаа двете калуѓерки А кога удри камбаната и се покажаа ѕвездите Од ѕидовите на пештерите во манастирот Еден по еден се симнаа и светците Застанати на брегот на езерото и са ноќ чекаа Да се покаже во водите одразот на девојката Што мина тука денес на пладне Во бела облека и жолта лилја во косите.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Планините реките, езерата и огништето дедово кај искри пламен во тенеќе кофа кај пуканки пукав, под крошните од црница тутун жолт, лист по лист си нижев... и овчарска торба со погача мека, сирењето зрело од баба ми праг..
„Поетски блесок“
од Олга Наумовска
(2013)
Живеејќи долги години на бреговите на едно од најстарите и најубави езера во светот, Охридското Езеро, уште од раните па до доцните години на животот ги следев со посебно внимание миграциските процесии на птиците и рибите кои започнуваа и завршуваа во езерото и неговите брегови, како еден од планетарните центри на големите преселби.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Во крајниот хоризонт, можеби се крие простор за збор. Но тоа е толку неизвесно!
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Беше јасна алузијата на Дарвиш за судирот меѓу медитеранската природна екстаза во ова парче на Езерото и историјата и зборовите.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Требаше да се види, да се доживее одблизу таа митска матанѕа, тој невиден масакр врз џиновските туни па да се суди за расчекорот меѓу човековата незгасната деструктивна инстинктивна анималност и природата...
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Јас пак повеќе сакав навечер да читам или да работам над оној мој есеј или да правам анотации во врска со некоја нова тема или просто да ја слушам како шлапка водата на езерото и да гледам во гребените околу, чувајќи ја својата тага.
„Братот“
од Димитар Башевски
(2007)
ПЕЛИСТЕР (2601 м), највисок врв на планината Баба - која се протега помеѓу Преспанското езеро и Битолското поле; тој е најдоминантен врв во овој дел на Република Македонија, од каде се простира широк и прекрасен панорамски видик.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
Кога во пустината Мохаве ќе се качиш на највисокиот врв, под тебе се протегаат суви долини прошарани со кактуси и Џошуа Трис, песочни ридови и карпести планини, некакви езера и слични фатаморгани...
„Бед инглиш“
од Дарко Митревски
(2008)
У тој момент е опседнат со дилемата дали да ги разбуди пријателите од соседните викендички и со нив да ужива во животот и во сѐ она што создал... или... да седне во белата кожна фотеља од својот монструозен глисер, да го разбранува мирното езеро и силно да го почувствува душевниот мир што му го овозможува државата у која живее.
„Тибам штркот“
од Зоран Спасов Sоф
(2008)
Ги наполнив зембилите со остатоците од храна, наполнив еден бинлак вода од Езерото и среќно се вратив кај вас, во куќата на баба ви. И така, деца мили, уште еднаш се разминавме со смртта...
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Стравуваше, еден ден, тој да не споулави од толку читање и заборавање на вистинскиот живот, да не му се случи како на едно друго дете од соседството кое, заминато во младоста во туѓина, во Романија и во Австрија, се врати со многу книги, а заврши зборувајќи си, со денови, самиот со себе чекорејќи брзо крај Езерото и служејќи им за потсмев на суријата деца.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Една од последиците беше оживеаната пеколна граница помеѓу Албанија и Македонија, одамна всадена во срцата на разделеното семејство од обете страни на границата, која како чудовиште се извиши од водите на Охридското Езеро и ги запираше луѓето со децении да ја минуваат.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Се спуштаа во Полето врвејќи крај манастирските бавчи, лозја, овоштарници, ниви, а потоа крај брегот на езерото и стасаа во манастирот.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Кога ја виде Бонети цапната во езерото и со поткрената кошула за да не се водени, кога ѝ ги виде белите бутини што блескаа на сонцето, се возбуди.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Во големи јата го напуштаат езерото и низ реката Црн Дрим одат во Јадранското Море, а оттаму во Атланскиот океан, и кај Бермудските острови ја фрлаат икрата...
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Сонцето врвеше преку езерото и фрлаше обилно светлина кон манастирот.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Но кога дошол за игумен во манастирот отец Никодим Синаитски, страден за сонце што во изобилство го имало во Синаја, ги разрушил сите тие тесни и мрачни келии, ги преправил, ги преуредил: им отворил големи прозорци да гледаат кон езерото и Полето, ги споил и направил за себе убава одаја за спиење, бања за капење, простор за вршење нужда, одделение за држење пијалоци и трпеза во која ќе го служат.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Трчаа полковниците по брегот или влегуваа со кајче во езерото и ги собираа птиците.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Сигурно ќе дојде до прекин на патот на јагулите - за да се изгради некаква балканска варијанта на Беломорскиот канал, со прилагодување на реката - на тој подвижен воден мост на јагулите, помеѓу Езерото и океанот.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Игор Лозински сакаше да ја заврши својата голема исповед, пред своите балкански пријатели, да ги каже своите големи тајни за егзистенцијата на ова Езеро и на луѓето околу него, да му го пренесе на Цветана Горски својот морален тестамент, надежта на продолжувањето на неговото дело и вистина, а на Татко да му ја открие пошироката смисла на натамошното следење на патот на јагулите во потрага по излез од својот егзил.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Минале илјадници, милиони години, човекот и покрај сите тегоби и неволји, му останувал верен на Езерото и на животот во него, на сите животи. На јагулите и на пастрмките. На сунѓерите и на микроорганизмите. На сите животи во храмот на природата.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Куќата што ја изнајмивме беше двокрилна со долга авлија и со големи истурени чардаци, од кои убаво се гледаше Езерото и реката.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Еден цел жив свет на големото Езеро и околу него, го губеше својот голем познавач, пријател и спасител.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
IV Татко сакаше да појдеме од бистрата изворска вода која се влеваше во Езерото и која како ’рбет го означуваше патот сечејќи ја невидливата граница, што ја поставуваа и преместуваа луѓето.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Но, Игор Лозински, беше, како биолог и медицинар, картезијански внесен во проуџбите на живите организми во Езерото и реката, па Татко стравуваше да му ги изнесе до крај своите сознајби, за тој да не го есапи за занесен лаик.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Го поведе во својот дом, веднаш поминаа во лабораторијата - работилница, во која Игор Лозински ја создаваше својата единствена музејска колекција на највидните претставници на флората и фауната на Езерото, почнувајќи од невидливите микроорганизми па сѐ до препарираните птици, риби и цицачи кои живееја во Езерото и околу него.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Еднаш се преесапил, како да е во Охридско Поле и Струшко, чунки тамо имало езеро, да може морето да ја донесло гемијата во езерото и тамо може да се скрши и тој излегол.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
И многу кинвали имаше со земја покриени и се гледаше подолу едно златно езеро и се слушаше глас дека ништо не нѐ дели од затемнувањето Тоа беше ден на скитања.
„Камена“
од Анте Поповски
(1972)
Уште се гледаше едно горчливо езеро и спроти него Квечерина полека како се симнува од ридот и топли фатени за раце како се водат надолу.
„Камена“
од Анте Поповски
(1972)
Го гледаа белото блескаво езеро долу пред нив сѐ до малото езеро и мрачните албански планини, ги починуваа очите на зеленилото спрострено под нив, понекогаш ќе здогледаа срна како пасе мирно и одвреме-навреме уплашено ја крева главата да разгледа дали некој не ја демне, а живо задоволство беше кога ќе се појавеше дива коза, една или повеќе.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
децата се надмочуваа во езерото и трчаа околу огнот кој штркаше на сите страни искри како светли бубачиња; ги фаќаа мајките, ги редеа в скут и им кажуваа гатанки за да не се испотепаат меѓу себе: „Секој рошка во пазува за да најде нешто, а не сака да најде... Што е тоа?” „Вошка!“
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Често сонуваше како езерото надошло, се разбеснило, фатило да крева силни бранови и да удира на куќата, да удира на ѕидот како на карпа што му се препречила и да го пробива, да откорнува камен по камен, да го руши; со ѕидот се крши и покривот што е кон езерото и паѓа заедно со него во водата; куќата зинува кон езерото како да ја расцепил гром на половина и брановите, скокајќи преку урнатините, се нафрлуваат и удираат во другиот дел од куќата каде што спие Бандо; Бандо скока исплашен, се буди сиот во пот и стрчнува кон прозорецот што гледа во езерото и, расонувајќи се наполно, стои неколку мига со челото допрен до рамката од прозорецот, а потоа се враќа в постела не можејќи да продолжи со спиењето.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Но штом ќе надојде езерото и ќе им плисне вода - тие одново оживуваат, одново им се враќа силата.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Се оддели од езерото и се упати кај Царјанка дома. Додека тој ја прашуваше, таа само плачеше: „Прости за сѐ... Ме пече душава за Трајан...“
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Но Скрче продолжи да оди крај брегот гледајќи ги брановите што се откинуваа од езерото и се распарчуваа на брегот.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Спроводниците од началството настојуваа што побргу колоната да тргне; жените одеа по колоната, заграбуваа вода од езерото и стркаа по нив за живо-здраво враќање дома, зашто знаеја: по секоја војна, во селото црни шамии се носеа и се раѓаа посмртчиња.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Кога помина лошотијата, кога Бандо и жена му се посмирија, по неколку ноќи преспани кај пријатели, се вратија во куќата и започнаа да ја поправаат, Бандо ги извади камењата од езерото и одново почна да го ѕида ѕидот од куќата на истото место каде што и си бил.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
И се истури гласот на повиканата владетелка: - Само јас сум господарка на ледените езера и снежните шуми околу нив!
„Авантурите на Дедо Мраз“
од Ристо Давчевски
(1997)
„О, мајко на северните езера и шуми, единствената што можеби го слушаш мојов шепот, не одземај ми го од раце суштеството што ја зароби мојата прва љубов!
„Авантурите на Дедо Мраз“
од Ристо Давчевски
(1997)
Таа ги стокми рачињата како за молитва и почна срдечно, молбено: - Мајко на северните езера и шуми!
„Авантурите на Дедо Мраз“
од Ристо Давчевски
(1997)
Сонцето кацна долу зад Галичица оставајќи алев одсјај на небото и темничиште во дното на езерото и тие станаа да продолжат кон Ливаѓе.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Кон крајот на романот, ќе биде регистриран еден детаљ, којшто можеби немал такви претензии, но ќе ги надвјаса највисоките човекови доблести и тоа во едни времиња и простори преполни со црнила: „Шишман, седнат над еден камен покрај својот братучед Србо, а некаде меѓу езерото и Пелистер, ја извади матарката од појасот и со ножот почнува да гребе по задлабената страна.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Се сместивме удобно врз неговиот летачки килим и брзо ги надлетавме планината Бистра сосе сите нејзини потоци и шуми, сосе Мавровското Езеро и сите села и викендички околу него.
„Игбал, мојата тајна“
од Јагода Михајловска Георгиева
(2000)
Слетавме во темна, густа, длабока и миризлива, топла и леплива ноќ, индиска ноќ, крај океанот, во Гоа.
„Игбал, мојата тајна“
од Јагода Михајловска Георгиева
(2000)