ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

- Каде очи гледаат! - одговори полека Прокоп и ја наведна главата, не можејќи од срам да гледа повеќе во Аргира и во другите околу огинот.

Кога по три дена не побарал ни јастие ни питие, и кога почнала да се шири неподнослива реа, влегле стражарите внатре, и го виделе, потпрен на својот стап како упорно, со ведри очи гледа во натписот од книгата чудна.

И се случило Панделиј Каламарис трипати да се споулави: еднаш кога останал сам и ранет во рамо меѓу своите мртви борци (и болен водел чета темни пушкари) со кои раснел и сонувал битки; потоа кога војводата Зигас, за да не се предаде жив, фрлил запален факел во бурињата со барут и, чиниш се здружиле стотици молњи и громови, летнал на парчиња кон сонцето покриено со чад; најпосле, кога десетина жени со дребни дечиња в раце се фрлиле за одбрана на честа во водопадите на Црна Река, меѓу нив и жената на Панделиј со близначињата.

Во некаква мртовечки зелена светлина што му лежела од другата страна на очите гледал танконог белец со проѕирна кожа како удира со копита крај гол куп месо на својот господар, потоа со нечујни скокови доаѓа до јама на чии запалени гранки догорува облеката на неговиот јавач, ја крева муцката кон небото и пишти со детски глас; под гранките догорува мртовецот и никој не ќе знае кога ќе му ја најде черупката дека жилата на челото била сечена - нејасна вина, ништо повеќе, грч на душата што се јавнувал само ноќе; гори мртвиот Дмитар-Пејко, коњот ја издолжува уште повеќе танката шија, копнее по сребрената 'рж на небото или му се моли на некој коњски бог да му ги исцери раните од селанските секири и колови; на жилава гранка зад карпите под кои пред тоа била дружината се мавтаат на ветар скинати узди.

Онисифор Мечкојад во тие мигови чувствувал дека нешто однатре го присилува да се исповеда некому, да бара воздишка на разбирање и збор што ќе го утеши здрвен и со болка во петиците.

Со стиснати очи гледал во бабуњосаното лице на исто така збунетиот Адам Лесновец.

И споулавен, некако се спроврел низ трупови и урнатини до грмушки на ридишта од кои со запалени очи гледал како аскерот ги докусурува ранетите востаници и ги закитува со пламен куќите на Негуш, потоа со камшици и кундаци да ги гони низ февруарско сивило пленетите жени и деца кон пазари на бело робје.

Доце Срменков воздивнал и се обидел во збунетоста да ја измазни со дланка крестата на темето.

Извикнува од отворот на подот мртовечкото лице на Павле и со удавеничко поматени очи гледа на Арсо. - Фати ја рачката, слушаш ли, Арсо, пцовисавме!

Од далечина две големи очи гледаат право во Џо.

Тие очи гледаат и само едно забележуваат: суво, ситно лице, фантастично покриено со густа мрежа брчки.

Ќе ме фати некоја жал да го оставам. Мислам дека некое насолзено око гледа по мене, вели, и чинам ај, пак врати се.

Со свои очи гледам како ми се топи девојчето, небаре снежинка, небаре грутка.

Со обете очи гледам, вели, и се радувам во сонот.

Животното ја држело главата накривена и со едното око гледало како призрак со два рога, се усвитувало од сувите фрчливи ноздри.

”, а тука е и делото кое е, во секој случај, секогаш на друго место, никогаш таму каде што го сакате, дадаистичка провокација или кабалистичка езотерија, потполна спротивност на она „што моите очи гледаат”, според формулата на горе споменатиот сликар.

Се колнам, за цело време тој не го слушаше говорот, аплаузите и сите Други брливи работи што го заслепуваат човека, со жедни очи гледаше само во нас, во секое дете.

Една јагула лежи таму во една друга кафеана.“ „Да те чекам ли, брат?“ Клепките на Мирона беа завлечени в месо, очите гледаа срамно соголени. „Немам пари.“ Мирон се заниша на крцкавиот стол и ја завлече раката в џеб.

Брате Јоване, јас сум една од оние бубачки што со своите многу очи гледаат десетици слики одеднаш - и се виде самиот себе во гумени чизми до појас, таму, на едно мочуриште, меѓу трски и меѓу селани, потонат в густо и зелено крекање на илјадници невидливи жаби.

ГОЛЕМИОТ БРАТ ТЕ ПОСМАТРА, велеше текстот, додека темните очи гледаа длабоко во Винстоновите.

Над издадените јаболчни коски очи гледаа во Винстоновите, понекогаш со чудна упорност и одминуваа.

Можеби со подруги очи гледа на неа.

СИМКА: Магаре ниедно! Уште од малечко со татковите очи гледа... (На Стојчета).

По еден миг подигна очи и, кодку што отвори уста Василопулос и се оџвари на грчки: - Дај го ваму торбичето!

И тие во програтките и во пазувите на мајките ја споделувааг судбината на понижени испадени и со широко отворени очи гледаат како исплашени пилиња.

Соколот го прави својот нареден круг над Прењес, следен од Пандо, чии очи гледаат и онаму, далеку, каде што завршуваат темните грбови на планините.

Сѐ е тука, - молбено рече Крстовица.

Широко отворените очи гледаат папсани од битисување и горчина.

Не грижете се. Јас ќе се погрижам таа да биде казнета и за пример и за страв.

Крстовица со наведната глава оди пред Кузе и, кога влегоа во канцеларијата на управникот командант на Прењес, таа застана до вратата и со уплав во очите гледа во чолакот.

9 Мотив: црквата и гробиштата: Оддалеку најпрвин се забележуваат крошните на столетните дрвја припиени една во друга, грабејќи го лакомо просторот полн сончевина и отворен кон езерото до кај што окото гледа; црковната ограда е ниска и тие ја наткрилуваат, се префрлуваат преку неа со своите крошни, ги пробесуваат и ги спуштаат како зелени водопади; кога ветерот ќе го разниша зеленилото, се покажува камбанаријата и црквата издупчени од гранати; при секое удирање на камбаната, малтерот се лупи и паѓа како кожа од рани; на влезот од црквата сѐ уште стои на ѕидот св. Ѓорѓија качен на коњ и со копјето ја држи змијата прикована за земјата; наместа малтерот е паднат, та змијата е излупена во опашката, но јазикот ѝ е црвен, свеж и заканувачки издаден; гробиштата околу црквата се расфрлани без ред.

Конечно прекрасно очите гледаат. Портокалов од облаци сунѓер месечината весела ја придружува на нејзиниот пат.

И, гледајќи ги нив со чашите в рака и тие, со дрвените цокули, решив и му ја спраштив во слободата, та неа, кутрата, си мислев ќе ја најдам во планињето што немаат крај, во висините до под небо, во далнините и во шумите зелени и ширни, во видикот до кај што ти око гледа....

Горат неожнеаните ниви. Со голо око гледаат како истите коњаници ги потпалуваат созреаните жита.

Додека ти око гледа беше полето.

Пелагија долго остана без зборови Понекогаш очите гледаат поинаку... злато, така да знаеш!