разум (имн.) - и (сврз.)

Бог, таков каков што си го замислуваат луѓето, не постои: постои некоја сила, натприродна, која управува со светот, додека луѓето се управуваат според својот сопствен разум и според своите закони.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Тие раководци ги прават сите усилби да ги покажат мотивите и самото движење како што им се сака ним; ама работата е оти не само ние, ами и другите имаат разум и очи да видат и да разберат како е вистината.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Верлен (Verlaine), Ван Гог (Van Gogh), Колриџ, Бодлер и Едгар Алан По (E.A.Poe) оставија трагични сведоштва за своите напори да ги разбијат бариерите меѓу разумот и реалноста.
„МАРГИНА бр. 8-9“ (1994)
И извонредно добро ја сфатив потребата дека при донесување на важните животни одлуки не учествува само срцето, туку разумот и прагматичниот дух.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Историјата на Балканот била посилна од разумот и таа била обележана за разлика од европската со поголем дисконтинуитет предизвикан од инвазии, војни, побуни, сукцесивни империи, непостојани граници, повеќеслојни идентитети, од делби по вера, јазик, идентитет, навики, сфаќања, обичаи.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
При тоа можам право да расудувам, со чист разум и чисто срце.
„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)
Гледај разумот и чувствата да ти одат заедно како впрегнати во плуг; ако секој завлечка на своја страна - душата се разнебитува”.
„Животраг“ од Јован Стрезовски (1995)
Уште на почетокот, кога во однесувањето на госпоѓа Мариела, при честите службени контакти, го проѕре кај неа чувството на наклонетост кон себе, Богдан не можеше да си објасни дали тоа беше резултат на своето, со оглед на годините (тој од госпоѓа Мариела беше помлад дванаесет години) нагласено љубопитство (ако тоа се читаше од погледите со кои тој шеташе по нејзиното високо, видно потполнето, со нагласени облини, но складно тело) или на решеноста на оваа жена со својот порив да направи баланс меѓу срцето и разумот и отсуството на сопруг за нормален живот да го надополни со разуздан одговор на страста која ја поседуваше и заради која еден млад човек беше подготвен да им се подреди на сите нејзини желби.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Така, Беркли тврди дека спознанието е поделено - сѐ што запазуваме, запазуваме или непосредно или посредно: со осетите или со разумот и рефлексијата’ (12), но ‘ние го сфаќаме нашето сопствено постоење со внатрешно чувствување или рефлексија’ (13).
„МАРГИНА бр. 3“ (1994)
Потоа човекољубецот Бог, којшто го стори и не го остави човечкиот род без разум, туку сите луѓе ги доведува до разум и спасение, се смили на човековиот род, па им го испрати Св. Константина Филозоф, наречен Кирил, праведен и вистинољубив маж, кој им приготви 38 букви, едно по образ на грчката азбука, а други според словенскиот јазик.
„За буквите“ од Црноризец Храбар (1754)
Метаболизам на дискусијата Кампања за здрав разум и обновлива енергија.
„Зборот во тесен чевел“ од Вероника Костадинова (2012)
Почнува натпреварот помеѓу разумот и егото.
„Зборот во тесен чевел“ од Вероника Костадинова (2012)
Ќе ми помогне, така што ќе ми даде разум и енергија да решам сѐ и да победи вистината.
„Читај ми ги мислите“ од Ивана Иванова Канго (2012)
Им служи подеднакво и на разумот и на чувствата, то ест претставува и соопштување и дијалог, разговор со самиот со себе, молитва, наредба и заклетва“.
„Календар за годините што поминале“ од Трајче Кацаров (2012)
Зато треба да се склопува со разум и одговорност, а не со некакви младешки чувства и соништа кои немат врска со реалноста.
„Белиот јоргован“ од Хајди Елзесер (2012)
Не сакам седативи. Не сум купче протоплазма. Имам волја и разум и ја преземам одговорноста за својот живот.
„Диво месо“ од Горан Стефановски (1979)
Од споредниот пат што подолу од свијок ќе се забуца во пролоканата стврднатост на царскиот друм, во неговата груба едноличност, се издвојувала врвица и, несигурно кршкајќи меѓу безимени грмушки со празни зајачки легала, се губела во дабов густеж во чија проредена 'рѓа се таложело мртво спокојство. По таа врвица се тетеравел Онисифор Проказник.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Пред тоа им рекол на другите да сторат онака како што мислат дека ќе е најарно, тој ќе оди да клечи пред студено позлатениот исток, да се моли за мртвите, за нив, за себе, сам и осаменички да ја доизградува верата во себе, не онаа кон небото туку онаа што ќе ги доведе до целта, не со патила да го купуваат правото на живот и не да живеат за да сеат и да жнеат патила - мажи се, не сенки со начнат разум и не покорници пред бабуњосаноста на проклетството.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Како и да е на една опитна и достоинствена коала Која била на аудиенција и кај Римскиот Папа Секако ѝ прилега да верува дека толку време не сонувала попусто Сеедно што севезден се распространува општењето во здрав разум И што еукалиптусите сѐ повеќе се наврнати од кисели дождови.
„Сонот на коалата“ од Ристо Лазаров (2009)