Одот на тоа национално разбудување, како и резултатите до кои доведе тоа, се претставуваат приближно во овој вид: Србите и Бугарите фатија да си ги оспоруваат еден на друг правата врз Македонија: и едните и другите велат оти цела Македонија била нивна.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Иако, вака патем изнесени, овие преокупации на критиката беа значајни, резултатите до кои се дојде не беа докрај релевантни за разгледувањето на литературата, особено на онаа литература што ја создаде Чинго.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)