ум (имн.) - да (сврз.)

Јас не те давам пред деветнајсет, ама ако си го бериш умот да не ми донесиш некоа беља и страм на главата.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Влезе ѓаволот во попот и напна со сиот ум да го жени Крчето уште на петнаесет години дете и тоа — за која? — за Анѓа, од која сам избега пред три години оти беше недомаќинка, „расипана“, како што велеше тогаш.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Ете, луѓе, работата што ја свршија Хаџи Ташку и дружината, ние му ја претставивме на небето, по тоа сѐ тики има очи да види и ум да пресуди, вели Максим Акиноски кога го завршуваа обредот и затварајќи ја книгата и гнетејќи ја потоа в пазува под мишки.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Да е до кај двесте, двесте и печеесет, да му се грбиме, ама пет стотини, не ме фаќа умот да кандисаат браќа ми.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
А селаните знаеја дека Толе никогаш не се шегува, та не му тежи умот да го направи ова што го зборува, толку повеќе кога утре ќе ги нема агите да го бркаат.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Десетарите ги собраа луѓето и тргнаа по војводите, а мракот веќе падна.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Сполај му на господ, белки му дојде умот да се прибере да си а гледа тајфата".
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Само ќе создаде блокада на умот да не мисли на бедата на сопствениот живот, кој е таков токму од оние кои го бомбардираат со наметнатите медиумски срања.
„Двоглед“ од Горан Јанкуловски (2011)
За кого, му падна ненадејно на ум да се запраша, го пишува тој својот дневник? За иднината, за неродените.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Овие техники ги поттикнуваат индивидуите да веруваат дека оние што се бават со овие дисциплини имаат пристап до објективниот и непристрасен опис на реалноста и човечката природа.
„МАРГИНА бр. 4-5“ (1994)
Ова значи дека одредени говорници, оние извежбани во специјални техники - кои најверојатно се однесуваат на способностите на умот да комуницира со реалноста - се привилегирани да зборуваат со авторитет кој ги надминува границите на нивните лични искуства. (Parker ѝ Shotter, 1990, стр.7) okno.mk | Margina #4-5 [1994] 61
„МАРГИНА бр. 4-5“ (1994)
На тоа дедо ми му одговори вака: - Едно рулче магарето на Петрета не го претоварува, а ако претка таму, Петре ќе знае да му го сврти умот да му оди таму каде што треба да му оди.
„Крстот камбаната знамето“ од Мето Јовановски (1990)
Марко го изучи занаетот и изработуваше свеќници од тенки и испреплетени жици, а ибрици дури и од чисто злато, украсени со скапи камења и шари, умот да ти зајде.
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)
Сега му удрил умот да прави чун. Длабел некое дрво за рибарење по езерото.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Но тој им ја вртеше пушката и викаше: „Умот да си го зделнете! Како можела куќата да се зделне?“
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Немој да лажит некого умот да прескокнат, да бегат, зашто ќе рипни на јатаганите и ќе истурит цревата.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Што се однесува до вештерките и самовилите, на Дедо Мраз не треба некој ум да дава.
„Авантурите на Дедо Мраз“ од Ристо Давчевски (1997)
Чудесни јадења има, јадења ум да ти зајде, а сепак, во многу земји, некој ни леб не ќе најде.
„Добри мои, добар ден“ од Глигор Поповски (1983)
Нашата крајна цел е само со ум да се коригира, да се исправи природата...
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Кај можел умот да ми оди толку далеку?!
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
- Колико си у војсци, није то коломас, Маричиќ, не подмазујеш волујска кола, сето време сум на фронт, господине капетане, не шкљоцај у празно, Гвозденовиќу, одакле си, од Македонија, тукашен сум, нож и ножнице на крају, Пешиќу, чија je Македонија; сега - засега ничија, све иде кроз нишан и мушице, после како ќе речат големите и господ, големи смо ми Мегленовиќу, оќу сунце у цев, дали би побего, кај ќе бегам господин капетане, сега сите војски на светот се во Македонија, јужна Србија, Мегленовиќ, не ми паѓа на ум да бегам, велам...
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)