ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Популарната култура го обновува Еросот кој високата култура го беше потиснала, и така процесите поврзани со принципот на задоволство сепак не се само умртвувачки текови, бидејќи „барањата на Еросот се тие коишто како нагонски потреби го спречуваат опаѓањето на нивото и воведуваат нови напнатости“.7 Она што следи е краток преглед на неколку дела на британски уметници кои го свртеа вниманието врз себе последниве години, и осврт на референците што ја откриваат нивната поп-културна „втемеленост“ и којашто всушност овие трудови ги прави привлечни.

Меѓутоа, и самиот популарен код, со кој оваа уметност се напојува, функционира како реметење на принципот на константност кој го наметнува идејата за висока култура достапна на оние со „поистенчен вкус“.

Дикинсон како да му е близок на византискиот уметник кој­што не го видел ликот на Исус, но сепак го сликал според до­стапните упатства.

Неговата слика добива религиозно значење бидејќи тргнува од некои принципи врз кои е втемелена религиската слика.

Ако се чита меѓу редови, Арена сугерира каде би требало да го бараме она што Бојс го разликува од неговите колеги уметници од 60-тите; тоа е комплементарноста на неговите дела со темите на поствоениот христијански егзистенцијализам; Бојс непрекинато трагаше по некакви знаци на трансенденција среде таа негова необична опседнатост со смртта, и среде една несигурна ера.

Виден во оваа светлина, Бојс се издвојува како посфатлива иако и не помалку обична фигура, уметник кој го адаптира вокабуларот на авангардата за со современи термини да ги постави оние прашања кои тој ги нарекуваше „суштински прашања” за човековата егзистенција. извор: Art in America, ‘93 превод: Smile 92 Margina #15-16 [1995] | okno.mk ANDY WARHOL o v s t t h ve a l l a a ev ow it, b re er s you e ha meric y sh to do ok ie in A The hen o lo m gs ted. it, w ow t en y ince ] ] t h e h in ven do d h t. ' s t It ing e in w to t, an ut i n runey werdo, ho bout ieel abo th at to feel a you f wh w to how ho okno.mk | Margina #15-16 [1995] 93 М О Т И Ф ИЛ ОЛ ] ВОРХ а та и во т и к а Есте ологијат ди мен а Ен фено овите н филм Ворхол Прв дел - Контекст Ворхол како есенцијален американски творец ги помина сите фази на успех и најразновидните сфаќања за „уметникот”, а притоа суштински не го промени ниту својот почетен став, ниту концепцијата на уметноста.

На дваесетина локации во Љубљана летово минувачите беа изненадени со поставените бело обоени поштенски сандачиња врз кои Давиде Грасси, италијански уметник кој моментно работи во Словенија, на четири светски јазици ја “изложи” својата изјава која минувачите би требала да ги запознае со општествено-социјалниот контекст на уметникот и уметноста воопшто.

Изјавата, Потребујем денар да би бил уметник (Ми треба денар за да бидам уметник) не е, се разбира, ниту банална провокација, ниту обично питање базирано врз парадигмата на сиромашен уметник кој ја утврдува уметноста како општо, јавно добро и кого што јавноста затоа треба финансиски да го помогне.

Со една вешта манипулација Граси всушност свесно го напипува пулсот и ги присилува граѓаните да си ја објаснат дилемата пред која тој ги постава, дали ќе му дадат пари на плачливиот уметник кој попрво е паразит, отколку продуктивен член на општествениот ланец на прехрана.

Освен тоа, станува збор за уметник кој маргините на своите слики ги користи за текст! подготвил: А. Б.

Во оваа прилика би сакале да посочиме и на уште еден македонски уметник кој во сферата на ликовното творештво е некаков тип на "манирист", но и многу повеќе од тоа, што фино го покажува и изложбата "9 1/2" во МСУ, кадешто делата на Ацо Станковски (за него станува збор), со својата "моќ за комбинирање" и со големата сликарска вештина (толку нетипична за нашиве простори) оставија апсолутно супериорен впечаток.

Ова исчезнување може да го долови само врвен “МАЕСТРО”, уметник кој го испекол своето олово... а за ова ретко доживување треба и да се плати... во банална материјална противвредност, во топло и искрено воодушевување, во натура од најразличен тип... во сѐ она што му овозможува на уметникот и понатаму да лута со своите пингвини...

Во секој случај е идиотски да се објави смртта на уметноста, а притоа да се биде и во историска и во практична- животна смисла сведок на уметничката ревитализација, и од трендовско- стилски аспект, и од аспект на самите уметници кои своите дела најпрво ги акцептираат како уметнички надгробни споменици, а подоцна како капитални дела на „новата“ уметност - феникси на новиот живот на уметноста...

Но Унковски е исто така и уметник кој е веќе долго на сцена, уметник со интернационален углед и уметник од искуство така што неговиот ултиматум има и извесна тежина.

При секој обид да се пријде барем на малку посериозен начин во проучувањето на односите помеѓу материите кои ја менуваат состојбата на свеста и уметничкото творештво, уште на самиот почеток мора да се направи разлика помеѓу уметниците кои создавале под влијание на дрога и оние уметници кои со неа имале само краткотрајни искуства, повеќе како експеримент и како проверка на некои свои претпоставки, отколку поради императивната потреба да земаат дрога поради поттикнување на творечките способности.

Долга е листата на големи уметници кои во одредени периоди од животот експериментирале со дрогите.

Некои психоделичното сликарство го споредуваат дури и со творештвото на Кле, Блејк, Бројгел и Хиеронимус Бош, уметници кој поседувале таканаречен психоделичен сензибилитет, црпејќи ги своите инспирации и содржини од истите предели на несвесното, но без употреба на дрога, што значи дека до креативното несвесно може да се допре и по други, помалку опасни патишта. 154 Margina #8-9 [1994] | okno.mk

Повеќето од редимејдите нам ни се познати од едицијата што ја подготви Артур Шварц во 1964, каде сите дела се базираат или на фотографии на изгубените оригинали или на самите оригинали, доколку тие се сочувани.

Како што често се забележува, овој елемент тематски е поврзан со “Полицата за шишиња” (1914); но и како формален склоп кој одигра важна улога на историски преседан за една подоцнежна генерација сликари, особено Роберт Раушенберг и Џаспер Џонс, уметници кои отворено го нагласуваа пионерското влијание на Дишан.

(3) Во Линдевата реплика на „тркалото“ столчето и тркалото изгледа како да прават сенка на ѕидот, но повнимателните набљудувачи забележуваат дека сенката е всушност илузија, внимателно нацртана со молив на ѕидот од страна на Андре Рефреј, француски уметник кој пред 15 години подготви серија од 12 илустрации во гваш-техника, кои го прикажуваа животот на Дишан, а кои беа наменети за ретроспективнта изложба во центарот Помпиду.

Најзабележлив предмет е четката за чистење шишиња што штрчи нанапред под прав агол на површината.

- стр. 34 , Пандалф Вулкански (Децентриран дом - стр. 42 и разговорот со извонредниот ЦД - уметник кој гостуваше и во Скопје, Џорџ Легарди стр. 49.

Што ни дава право на овој начин да го доведуваме во врска делото на Duchamp со делото на Мајсторот da Vinci, освен желбата да му се препуштиме на задоволството на особено академски споредби, како што тоа неодамно го направи еден американски универзитетски професор (4), и да ги истакнеме неверојатните коинциденции - прашање што не би требало да се поставува бидејќи овде, исто така, се работи за уметник кој, за оние што со него се сретнувале, никогаш не беше она што мислеа дека е, врз кого полагаа право сите авангарди на неговото време, од кубизмот до надреализмот, иако тој им го вртеше грбот и беше потполна спротивност на еден господин Courbet кому може да му се рече „Добар ден!

Се мушнав и пробивав низ соби натрпани со изветвен мебел, грнци и лонци распослани по масите, засушени четки и празни платна на еден стар уметник кој заради својата мајка, воглавно, останал сам.

Третиот предуслов за третирањето на ликовниот живот во Македонија како сцена е постоењето на меѓународни „ѕвезди”, уметници кои би биле исто толку познати надвор од нашите граници колку и во својата локална средина, кои би биле поканувани од организаторите на големите светски изложби на сметка на организаторот (а не на државата) и за кои би пишувале странските списанија (не по нарачка).

Среде сите овие поларизирани позиции сепак постои една фигура што ја игра улогата на посредник и обединител; Вадим Фишкин е уметник кој ја брани можноста за подобро утре; вредноста на комуникацијата и творештвото и, најпосле, културниот дијалог и заеднички дух.

Кабаков со насмевка вели дека му е благодарен на Горбачов за стипендијата што му ја додели неочекувано, за да го посети Западот каде што беше поканет, сосема невообичаено патување за еден уметник кој нема свое место во официјалната култура.

Тој е првиот пример на уметник кој не е ни апстрактен ни фигуративен.

Во двата случаи, се работи за белгиски уметници кои излагаат во Париз, изигрувајќи селаништа кои одеднаш се нашле во библиотеката и меѓу среброто на аристократите во центарот на светската уметност.

Секој уметник кој се определил за фотографија и за поп-слики и кој ги усвоил техниките на апстрактниот експресионизам за иронични, саркастични и анти-експресионистички резултати, е всушност нешто спротивно на спиритуалист.

Посакувам, да беа храбри да постават барем еден уметник кој ја претставува уметноста во Јапонија денес.”

Во 1971, тој ја основа Nice Style, The World’s First Pose Band, група уметници кои имаа за цел да го исмеваат конвенционалното и лажната длабочина на многу уметнички потфати.

Дотогаш немав сретнато друг уметник кој бил толку комплексен.

Гауденс - но колку што можам да се сетам, Ворхол е првиот американски уметник кој бил така почествуван од оваа земја, со исклучок на Норман Роквел, the master of Hallmark sentimentalia. (...)Од исказите на екипата која стои зад организирањето на овој проект, ова е досега најсеопфатна институција од ваков вид.

Не постои музеј на Џорџа О’Киф, не постои музеј на Џексон Полок, не постои музеј на Џаспер Џонс. (...)Денес типичното мислење на уметничкиот свет за Ворхол е како за сликар со брилијантен почеток кој уметнички (креативно) умрел некаде во годината кога Валери Соланис се обиде да го убие 1968-та и кој заврши како високо комерцијален уметник, продуцирајќи било што за секој кој бил спремен да ја плати цената; а да, и како за некој кој направил неколку важни филма.

Ниче ги разликувал уметниците кои создаваат од чувство на внатрешна исполнетост и оние кои создаваат од чувство на ограниченост, то ест, максималисти и минималисти; во оваа смисла, Бојс однатре бил минималист, а однадвор максималист.

Досега има можеби неколку домови претворени во музеи на сликари од деветнаесеттиот век - помислувам на црквата Фредерик и Августус Св.

Во оваа изложба изгледа дека немавте намера да дадете еден историски поглед; вие подвлековте дека ова не е ретроспектива, дека се обидувате да го проширите овој поглед.

Но јас веднаш сфатив дека самиот Бојс, како човек и како уметник ги содржи сите овие квалитети.

ЈАКОВ: Еве уште еден специјален уметник кој не разбира што се случува овде. Каква ти е оваа паравоена униформа?

Не мораме веќе да се лулкаме очекувајќи ја појавата на еден уметник кој ќе ги задоволи сите наши естетски потреби.