ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Кај овој човек ја откри величината на искреноста, сфати дека само едноставноста во човека може да биде света.

Признателност? Па добро, тоа на крајот од краиштата, и не е нешто лошо што човек може да го посакува. Човечки е да посакаш и признателност и фалба.

На крајот од краиштата, дури и да е овој свет, како што се вели, несовршен, сепак треба да сме убедени дека не постои нешто само по себе што на човека може да му ја земе верата.

Во нив се продаваат стари книги и сѐ што е антика во литературата и тоа на разни јазици, па човек може ненадејно да сретне секакви раритети.

Тогаш си во Ускудар и на станицата која овој град го сврзува со Анкара и човек може да се пофали дека се воврел низ вратата на Азија.

Некои тоа го правеа со аристократичен цинизам, некои со татковска благоглаголивост, некои со гестуална експресивност, а господинот Драгутин Аврамовски Гуте во чија класа студирав го правеше тоа со најделикатна фантазија што човек можеше да ја сретне на тоа место и во тоа време.

Неверојатно звучи, но тој во постојана акција човек можеше слободно да се бави со најмалку 30 професии кои меѓу себе немаа никаква врска (од механички експерт до агент, и од хемичар до концертен пијанист).

Имаше чудесни прсти, од пијаното можеше да извлече сѐ што човек може да посака.

Се насмевна и рече: -Понекогаш, без да сака, човек може да се доведе во ситуација поради што мора да ги плаќа последиците.

Аурата на човекот може да биде многу поголема. Духовно побогатите луѓе, се помоќни: затоа можат да владеат и со многу народ.

Кога правевме паузи меѓу читањата и одевме во дворот на библиотеката, брат ми ми кажуваше работи кои тешко можев да ги разберам, но сепак внимателно го слушав, бидејќи знаев колку му е важно некој да го сослуша, затоа што неговите пријатели беа посветени само на медицината, а тој сакаше нешто повеќе, тој сакаше да ги разоткрие тајните на човечкото суштество кои беа отаде анатомијата; Зигмунд беше уверен дека тоа растајнување би можело да се направи со вкрстување на разумот и чувствата, тој велеше дека и размислувањето, и чувствувањето се есенцијален дел од нас, и само при „соработката“ на тие два дела човекот може да се осознае самиот себеси.

Понекогаш тој ќе препрочиташе некоја од книгите кои ми ги препорачуваше – ги сакаше Софокле, Шекспир, Гете и Сервантес; од мене бараше да не ги читам Балзак и Флобер, затоа што биле полни со неморалности; Достоевски, кого тукушто го откриваше, ми го забрануваше затоа што бил полн со мрачни мисли.

Тој човек може да ја употребува туѓата азбука и за гласови од неговиот јазик или да ги изложи своите мисли со помошта на туѓа азбука.

Беше тоа едно многу добро, многу младо и многу пргаво јарче, ги имаше сите убавини на својот род и човек можеше само да го сака и да му се љубува на тоа како изгледаше, како порастено на оној врв, а и на сите негови инстинкти, но во следниот миг беше веќе доцна за сѐ друго, што можеше да се обиде да стори тоа со своите итри нозе.

во долиштата до кои не стасала лакомоста на живите, го засилуваат листењето на оскорушите и дренките, и на оние сини цвеќиња над кои сеќавањето разбуцува топли спомени: но таму е проѕирен и лелеав Дмитар-Пејко со цут на жилата меѓу веѓите, стои во ѕвонеста кошула на младоженец и помлад е од некогашната своја младост, ќе се пресмета со чудовиштето што ни го претскажуваше патем:

таму се и убиените Јане Крстин и Пеце Дановски, обајцата синооки и високи меѓу дрвја, загинале, биле закопани, станале да докажат дека никогаш не биле покосени од пушка: таму е и Круме Арсов со црвено брадиче и во светечка одежда, пиел крушова ракија и горел, се родил од пепел да нѐ најде и да ни каже со каква љубов човекот може да го освои светов, тој или Неделко Шијак, или обајцата со кренати раце кон млечниот поток на ѕвездите.

Бидејќи неочекувано од учител станав проповедник, моите зборови многу го трогнаа народот, толку многу што ако за време додека се четеше евангелието од младиот поп Георги сите се накашлуваа како по договор (како во нездраво време) за време, пак, на мојата реч сите со задоволство слушаа и не само што запре накашлувањето, туку човек можеше да си помисли дека народот заборавил и да дише.

Надвор толку силно грее месечина, човек може, гледајќи низ пенџерињата во дворот и на сокаците, да ги разпознава стапалките на живината во снегот, и толку е студено - да ги ожали ѕверовите во гората.

Човек можеше, и смееше, само наесен, во октомври, да набере дрва за огрев.

Од излет човек може да донесе дома и освежување, да ја скрши монотонијата, да ја раздува зачмаеноста, да ја разбранува жабокречината.

Прво, тоа никогаш го немаше правено, а од некој имаше слушнато дека човек може да се исповрати од консумирање на марихуана. И тоа на лице место.

Во тоа време, посебно во првите години по соборувањето од власт на претседателот, човек можеше и да изеде ќотек на улица од хулиганите од подмладокот на гардата ако е излезен со малку подолга коса, ама, веројатно, младите гардисти беа премногу зафатени со пиење на лоша ракија, а Стојан не беше будала дотаму да форсира силеџиство, кое, на некој начин не водеше никаде.

И ти знам исто се чувствуваш.. правиш сѐ за да не се случи она што мора еднаш.. зошто човек може да побегне од сѐ .. но никогаш од себеси...

Дедо му Аврам кога лежеше болен и кога вака му доаѓаа луѓе со понада, велеше: „Во животот човек може да ти направи зло колку што сака, тоа се простува, но најтешко е ако пред умирање не ти обрне внимание, ако во тие моменти ти се сити или свети...“

А болестите што се сметаат за неизлечиви, само со силна волја човек може подолго време да им се противстави”.

Кога еднаш ќе ја признаеше зломислата, човек можеше да биде сигурен дека за извесно време ќе биде мртов.

Општењето со проститутки беше забрането, се разбира, но тоа беше едно од оние правила што човек може повремено да си дозволи да ги прекрши.

Борбите, кога воопшто се водат, се водат на нејасните граници, чие географско постоење обичниот човек може само да го претпостави, или пак околу Пловечките тврдини кои бранат стратешки точки по должината на морските граници.

Поголемиот дел од неа беше здодевна рутина, но вклучуваше исто така и толку тешки и замрсени задачи, што човек можеше да се загуби во нив како во длабочините на некој математички проблем - деликатни парчиња од фалсификат, во кои немаше од што друго да се раководи освен од познавањето на принципите на Ангсоцот и од сопствените претпоставки што е тоа што Партијата сака да го каже.

Очите веќе му беа бистри како кога се врати без револверот со калибар седум шеесет и пет бо уште со пасошот в џеб, со таа црвена книшка на магиска моќ да се отиде во невидени светови или на иселеничка плашлива надеж дека човекот може да најде и втора татковина.

Лицето ѝ гореше, гласот ѝ беше туѓ. „Ти не веруваш дека човека може нешто да го понижи.“

Ретки се оние кои на било каков степен не ја почувствувале жедта за моќ.

Таа за човека може да биде и природна, но може да ги има и сите обележја на болест од која ние само инцидентно ќе можеме да се излекуваме, но во процес на внатрешно зреење.

Ама, запомни го и овој мој совет: кога ќе сакаш врз некого да се потпреш и да го употребиш, немој да го земаш на ум само она што го знаеш за него од порано: човекот може се изменил: зашто телото на синот човечки се менува постојано, небаре од една состојба во друга.

Колку човек може да го разбере другиот?

Поправка нема. Човек може да згреши, Партијата не.

Само ме чуди, велеше, од каде ветрот на вашите дедовци во овој вагон зашто не знам колку време веќе гние таму, на крајот, ама пак, човек може сѐ да знае?

„Човек може да се потпре само на мртвите предмети како што се штекерите, кваките, лавабоата, секогаш ги наоѓаш на старото место, и секогаш се исти“.

Само улав човек може да ми повери живот.

Зарем од мртов човек можеш да очекуваш да плаче?“ „Престани“, плачеше старецот.

Тогаш за првпат видов оти човек може и да се спротнува под коњот додека овој најбрзо трча, или да слезе и повторно да се качи врз запенетото животно трчејќи пред тоа долго време напоредно со него.

Туѓа мака не јади, себе и друг не мачи.

А јас знам ова: човек на човека може да му стори лошотија за ништо, ама за добрина, треба да има некој есап.

АРСО: Е, ова е: сакам да се посветам, ама ѓаволот не ме остава.

Само човекот може да се смее и весели.

Ама ќе предадеш дваесет кила, или триесет колку што еден човек можеше да собере во еден ден, а тие ќе ти пишат петнаесетина кила.

- „И колку ниско под честа човекот може да падне?“

Господ нека ни прости за сите наши немири.

Една многу интересна еврејска поговорка вели: „Ако спасиш еден човек, си го спасил светот.“ - тоа е обратна верзија на идејата за месијата: еден човек може да го спаси светот, но да се спаси човек значи да се спаси светот.

Сега, еве, најдобро што можев ја завршив таа задача, задача со која само посакав, на скромен начин, да го славам прочуениот монарх, на чија величина и моќ во науките на војната и на мирот, а особено во музиката, човек може само да им се восхитува и да ги обожава.

- Човек може да се спаси од другите, но не може од самиот себе...

Преку улицата, под самите покриви и над балконите од куќите, одеше акробатот по жицата, по јакото челично јаже растегнато од едната страна до другата, одеше господинот професор по жицата и ги претставуваше своите продукции поигувајќи се со жицата во такт со штраусовите валцери, а долу, под него, луѓето ги извиваат вратовите нагоре, натискани еден до друг со оставен широк празен круг на плочникот по целата должина на растегната жица, го гледаа од вечер во вечер, како виси над празнината помеѓу темното небо и нив долу, сенишно осветлен од блештавите рефлектори, го гледаа и секоја вечер чекаа да се случи нешто друго од оние свикнати, пресметано опасни кривуличења по жицата, луѓето чекаа да го наполнат оној оставен празен круг со еден крик, нивниот, и со едно стрмоглаво паѓање, неговото, и прекинување на катавечерните продукции врз жицата.

Од тука, се сеќаваше, од оваа куќа па до спротивната, со грд бетонски орел како украс на кубето од покривот, до таа спротивна куќа што сега ја нема, Margina #32-33 [1996] | okno.mk 119 некогаш еден господин професор професор Артур шнајдер одеше по жица и ги претставуваше своите продукции, високиот ковчест и раскрачен Германец со проретчена коса и со долги жилести нозе; одеше по жица балансирајќи со долга притка налик на големо весло и сите го гледаа со кренати глави.

И така, човекот можеше да си гледа колку сака и да стои над понорот од улицата невиден од никого.

Вреди да се работи, макар и за помала полза, зашто вложениот труд, вака или онака, дава некакви резултати, додека од празното седење немаме никаква фајда, дури, како што често се вели, од седење човек може и да се разболи.

Иако за него се грижеше Митра, баба му, откако се преселија во една од долгите бараки, инаку штали порано, Дончо уште првите денови заталка низ Острово, откри дека ако се оди на онаа страна каде што изгрева сонцето се стигнува до една огромна огромна вода што изгледа како сиво платно на кое не му се гледа ни почеток ни крај ама некој од кај сонцето како да го влечи влечи и се потсетува дека од Митра е предупреден да не се приближува до каналот оти и во плитка вода човек можел да се удави, башка што змија може да ти се замота околу нозете или крастава зелена жаба да ти скокне в уста, ама за оваа огромна вода никој ништо не му рекол и по долгото клечење крај неа заклучи дека ова не треба никому да го кажува, да си ја чува како тајна само негова и тргна по патчето крај неа совладувајќи некои грмушки, некои корења, надолу надолу дури до онде каде што таа голема вода се сретнуваше со една малечка рекичка покриена со врби и кој ти знае уште со какви дрвја, водата од малата рекичка бистра па се гледаше сѐ под неа и сакајќи да помине преку неа за да го следи брегот на големата вода откри дека почна да му се качува до кај колената и се сети на предупредувањето од Митра дека можеби ова е каналот и дека во плитка вода човек може лесно да се удави па се подврати, е, кога веќе го нема човекот што го трга сивото платно, поарно е да го фати ова патче што оди нагоре покрај малата рекичка следен од крекање на жаби и чрчорења на секакви птици горе во дрвјата.