Некој го измислил а сите го прифатија, не дека снаата Илинка ката утро не ѝ носеше бардаче пресна вода и кивче босилек какво што таа, Трајана, секогаш имаше прикачено за шамијата над увото, туку дека жителите на Потковицата никогаш не стигнаа да ја прежалат.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Од сите овие видувања на умрени кои слегуваат да пијат вода на изворите, најфантастично беше она, за Трајана Дамческа.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Момата што секое утро, во исто време, одеше на изворот по вода, помина крај него со својот земјен сад, зави по каменото патче и заслегува надолу.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Bissula (спретна, млада варварка; двоење на извор...) и Torrentius (самурај?, или само еден вжарен дел на протекувачкиот /како понорница?, или амфикарпичниот?!**/ Пандалф, што бара разладување?)!?
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
Колоната по патот се зголемуваше со луѓе од другите села и се слушаше сѐ поголем рикот на добитокот и се креваше поголема прашина по патот; колоната често се прекинуваше, застануваа луѓето да се напијат вода на изворите крај патот, да го напојат добитокот и да се одморат, да се разладат од јулската жештина , која потпалувајќи го воздухот, им правеше трептежи пред очите; ставаа на главите лисја од лопушки, гранки, 'ржаница за да ги заштитат главите од сонцето.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Одвнатре пулсираше нешто чудно: клокот на извор, бревтање на огин.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Се врати во колибата, провери дали има жар во огништето, го приспотна огнот, па ги зеде грнците и се спушти на изворот по вода.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Колкупати имам одено на изворите на Ќежевица! Уште како дете, со мајка ми, потоа како девојка, со другарките.
„Жената на белогардеецот“
од Србо Ивановски
(2001)
Колку да се знае дека нема река без враќање, а и дека зборот на изворот си тежи.
„Ситночекорка“
од Ристо Лазаров
(2012)
Да појдеш на извор
зад девет младости
и девет премрежја
да се напоиш и внесеш во него
бистер и озарен
да се вратиш при мене
и да ме гледаш
сѐ додека не протечеш дробно
по мојава планина
песу мој!
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Сестра ми во меѓувреме се оддаде
на волшебно одгледување растенија
гледаше во нив имаме ли иднина или не
моите невени развија раскошно
и сега ми се пред очи отворени како мугри
ти најмногу ќе ги израдуваш мама и тато
со твојата судбина, рече таа
на мама ѝ се врати надежта
и се насмеа за сите
тато се разбуди од сон што не ни го раскажа
и појде на извор
јас не верував во ништо иако и денес
се вознемирувам од помислата на неа
барем ноќта да не ја испуштам
денот изгледа не е доволен
да се стигне на правото место
реков и почувствував
- имам работа со симболи
од -ден-на-ден стравот е сѐ пострвен
ако не се исплашам нема да запамтам
што се случило
стравот е време
додека се думам во мракот
- останало ли нешто од мене
мрда под прстите
надигнат и препороден.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Тие сега ги скротнаа воловите по ридот и дојдоа на изворот да ручаат.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Историјата на мајкиниот егзил може да се сведе на нејзиното живеење на грчко албанската граница (во родниот Лесковик), во гратчето Јанина, каде што се школувала, потоа животот на албанско-македонската (југословенската граница) во Поградец, во сливот на изворите на Охридското Езеро, патувањето во 1939 година со Татко во Италија, и потоа патувањето од Струга во Тирана во 1943 година, како и последното патување во животот, во 1974 година во сталинистичка Албанија.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)