ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во сликарската колонија во „Монмартр“ има многу југословенски сликари кои живеат од продажба на свои слики на странци а најмногу на Американци и на Англичани.

Големите воени организации ќе регрутираат војници од малите сателитски народи, кои ќе ги заменат малите неојаничарски воени единици, како што е на пример легијата на странците.

После одиграната партија пинг-понг, ми кажа дека потпишал за Легијата на странците.

Растрепканиов поет уште веднаш ги амнестира сите што тој со години ги чуваше по затворите, а потоа ширум им ја отвори земјата на странциве.

Владо, бидејќи не знае тоа да го направи, се труди да го убеди муштеријата дека брадата му е убава и дека нема што да се поправи, но по инсистирање на странецот, принуден е влакно по влакно да му ја дотерува брадата за да не се засрами.

А после, во тоа детство, умираше секако: под француското знаме во Легијата на странците, на врел алжирски песок.

Законот за вработување и работа на странци60 во временскиот интервал за кој е спроведена оваа анализа претрпе 5 измени и дополнувања, по еднаш во 2010, 2011, 2012, 2013 и 2014 година.

Подоцна, додека бев во Легијата на странци, дојде просветлувањето.

Имено, приоритет за издавање на нови работни дозволи имаат: а) странците на кои веќе им е издадена работна дозвола, без оглед на состојбата и условите на пазарот на трудот; б) членовите на потесното семејство на македонските државјани и на странците кои поседуваат дозвола за престој во РМ и в) странците кои имаат стекнато стручно образование во областа на работни места за кои има недостиг на работници (чл. 6, ЗВРС).

Законот од 2007 предвиде и можност Владата да ги намалува и менува квотите за вработување и работа на странци по региони, области, компании и работни места и да поставува ограничувања и забрани на приливот на нови странски работници во целост или во одредени општини, ако постојат добро основани причини дека ова е од јавен интерес или општ комерцијален интерес (чл. 5).

Со законот од 2007 година странците кои согласно одредбите на овој закон можат да се вработат, самовработат или да работат во Република Македонија задолжително треба да поседуваат дозвола за работа и регулиран престој во државата, додека 112 лицето задолжено да ја регистрира нивната работа, истата треба да ја регистрира како работа на странец, согласно со одредбите на овој р закон, со определени исклучоци кои се однесуваат на извршување на услуги врз база на потврда за работа, прецизирани со законот, а кои се од краткорочен карактер (чл. 4, ЗВРС).

Ограничување на бројот на странците на пазарот на трудот Како што спомнавме претходно, една од новините на ЗВРС е воведувањето на квоти за работни дозволи за засновање на работен однос на странците во РМ (чл. 4 и 5, ЗВРС).

Новина е и разграничувањето на ви- довите работни дозволи (чл. 8-14), потоа регулирањето на работата на странци кои се преместени во РМ, а кои засноваат работен однос или даваат услуги (чл. 4), вклучувањето и регулирањето на материја поврзана со назначување на работници од странски компании во РМ (чл. 19), потоа можноста за обука и напредната обука на странци во РМ (чл. 21), материјата која се однесува на сезонската работа на странци (чл. 22, 23 и 24) и регулирањето на работата која се извршува од страна на странски претставници на компании (чл. 25).

Целосно беше укинато правото на странците да засноваат работен однос без дозвола во склоп на деловно техничка соработка, производна кооперација и пренесување на технологија.

Со Законот од 2007 им се дава право на странците на кои им била одбиена жалбата до министерот за труд и социјална политика да поведат управен спор пред надлежен суд, согласно со Законот за управните спорови (чл. 9).

Помеѓу поважните ново-предвидени прекршоци се следните четири: а) поттикнувањето или учеството во незаконски вработувања на странци во Република Македонија или на државјани на Република Македонија во странство; б) невраќањето на работната дозвола на странецот со кој не се склучило вработување или договорен однос или чиј работниот однос е прекинат пред истекот на времетраењето на работната дозвола; в) необезбедувањето на условите предвидени со Законот за работни односи и г) недоставувањето на работната дозвола на барање на надзорниот орган (чл. 39-49, ЗВРС и чл. 12, ЗУЗРОСД).

Се воведоа квоти за работни дозволи за засновање на работен однос на странци, со што дополнително се ограничи пристапот на странците и нивната можност за засновање на работен однос во РМ, потоа се утврдија приоритети при издавањето на работните дозволи, а работните дозволи се разграничија во категории, при што за нивното добивање беа пропишани дополнителни критериуми.

Со овој закон дојде до значително поголема регулација на полето на вработувањето и работата на странците во споредба со дотогаш- важечкиот закон од 1978 година.

Со воведувањето на квотите се изврши и категоризирање на работните дозволи за следните пет цели: а) вработување на странци во Република Македонија; б) странци преместени во Република Македонија; в) обука и доусовршување; г) сезонско работење на странци и д) поединечни услуги од странци (чл. 5, ЗВРС).

Влезот на странецот во заедницата се смета за вознемирувачка промена, опасен и непредвидлив чин.