на (предл.) - балкански (прид.)

Во мигови на кристална самотија во срцето на балканската ноќ, кога лесно слегуваше дури до потсвеста, си помислуваше дека состојбата во која се најде неговото семејство е можеби реванш на судбината.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Врвен познавач на шеријатското и модерното европско право, татко имаше некакво атавистичко чувство на балканското тежиште во себе, но и не можеше да се ослободи од одисејскиот дух, па брановите на судбината го исфрлија крај оваа река и во овој град, во кој мораше уште еднаш да се докажува, да го вкоренува своето откорнатичко семејство, соочен прв­пат со гладот, со гладот на своето семејство.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Тој често стоеше очи в очи со клучните настани на балканската историја.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Една вечер тој му се довери на Чанга дека пишувајќи за козите, трагајќи по бројни податоци за нивното заедништво со луѓето, се надоврзувал на еден свој животен труд за Историјата на балканските империи, во која биле замешани и козите!
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Семејството на авторот, има роднини во Албанија, Турција и тоа ја сугерира сагата на балканското семејство, кои се истовремено во повеќе земји, што не ги олеснува работите на индивидуално ниво, без да зборуваме за посложените проблеми...
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Новото поглавје требаше да се однесува на митот на балканското самоуништување, познат и како синдром на ликвидации од кој не беше ослободен ниту еден од балканските народи.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Во традицијата на балканските класици Луан Старова успева овде да оствари еден мајсторски потфат а несомнено ни резервира и други бисери од овој жанр: Времето на козите е само една книга од една трилогија, која, пак, се вклопува во еден уште пообемен циклус...
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Тој еднаш беше му рекол на Чанга дека ако се пишува историјата на козите на Балканот, тоа ќе биде една од најдобрите истории на балканските народи...
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Татко ми и Чанга прибираа нови докази во прилог на тезата дека козата во историјата на балканските народи се појавувала кога луѓето ја повикувале во името на некогашниот заеднички сон.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Тој ми се прикажува во сите ликови за да ми укаже на клучните личности во историјата на ковењето на судбината на балканските народи.
„Балканска книга на умрените“ од Мето Јовановски (1992)
На мал простор од овој роман, благодарение на вешто водените наративни стратегии кои ги користат искуствата на традиционалниот и постмодерниот роман, се покренуваат некои од клучните теми одбрани од корпусот на интересирање на балканскиот човек кому типолошките карактеристики на ликовите и на ситуационите модели по мерката на препознавање му се најблиски, но би било погрешно да се разбере Бунар само како водич за балкански менталитет и да се чита како што се читаат Андиќевите дела за да се разберат причините за балканските судири.
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
Тој, кој беше пред сите во херојската татковинска задача на протерување на српските дојденци, натрапници, тие опинчари и „шиљоглавци“, тој кој најдлабоко засекуваше кога од здравото, европско, католичко, илјадагодишно хрватство требаше да се отстрани туѓото тело на балканскиот примитивизам олицетворено во српското малцинство, се најде во улогата на својата жртва.
„МАРГИНА бр. 35“ (1997)
Поттик за зближување на балканските држави биле италијанските напади на османлиските поседи во Либија (триполитанска војна 1911) и османлиската ангажираност во војната, а посебно поддршката која Австроунгарската дипломатија и ги давала на Албанците за формирање на албанска држава на сметка на соседните балкански држави.
„Џебна историја на македонскиот народ“ од Група автори (2009)
Исто така и тензијата меѓу Германија и Англија се зголемувала.
„Џебна историја на македонскиот народ“ од Група автори (2009)
Сето тоа било причина балканските држави да ги забрзаат преговорите за склучување на сојуз.
„Џебна историја на македонскиот народ“ од Група автори (2009)
Османлиските навлегувања на Балканскиот Полуостров се совпаѓаат со внатрешните судири кои ги зафатиле балканските држави.
„Џебна историја на македонскиот народ“ од Група автори (2009)
Замислата за формирање на Балкански сојуз ја подржувала Русија која на тој начин настојувала да го оневозможи германското продирање на Балканот, мореузите и Блискиот Исток.
„Џебна историја на македонскиот народ“ од Група автори (2009)
Проширувањето на Србија кон Македонија и формирањето на заедничка граница меѓу Србија и Црна Гора го спречувале продорот на финансискиот капитал и го оневозможувале територијалното проширување на Австро-Унгарија во внатрешноста на Балканскиот Полуостров.
„Џебна историја на македонскиот народ“ од Група автори (2009)
Во јануари 1944 година на Балканскиот Полуостров имало околу 81 сојузничка мисија.
„Британските воени мисии во Македонија (1942-1945)“ од Тодор Чепреганов (2001)
201 Планот за операцијата “Retweek“ бил разработен во штабот на Балканските воздухопловни сили и позадинскиот дел на штабот на Маклин во Бари.
„Британските воени мисии во Македонија (1942-1945)“ од Тодор Чепреганов (2001)
IV Татковиот живот низ меандрите на балканскиот егзил и понатаму беше преполн со парадокси.
„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)
И неговиот 'рбет кој, при силните удари на балканската судбина, многупати беше подвиткуван, сега беше исправен.
„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)
- Значи, сиџилите, Татко, - се обидов да ја коментирам неговата мисла - се незадолжителни тестаменти на идентитетите на балканските народи во отоманското време.
„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)
Но ако имавме ние морално право да бараме од претставниците на европските држави во Македонија точно и непристрасно да ги осветлуваат своите влади и европското општествено мнение за работите во Македонија, тогаш наш морален долг беше да сме и ние осветлени за европските интереси во нашата татковина, особено за интересите на балканските државици.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Врз основа на тој договор Бугарите нападнаа на источниот дел на Балканскиот Полуостров, т.е. на Тракија а Србите на западниот, т.е. на сегашна Србија, Западна Бугарија и Македонија и малку по малку си ги разделија помеѓу нив.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Ние видовме оти во Македонија името Бугарин е последната метаморфоза во развивањето на нашето национално самосознание и дека е резултат на таа политика и општествена положба во којашто бевме поставени од завојувањето на Балканскиот Полуостров од Турците.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
133. Константин Порфирогенит (905-959) е византиски цар и автор на повеќе историски списи, меѓу кои и „За управувањето на Царството”, каде што дава многу податоци и за доселувањето и животот на Словените на Балканскиот Полуостров.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Други ќе расудуваат оти со полното отцепување, од една страна, ќе ликуваат нашите непријатели, коишто ги насочуваат сите свои сили да ги ослабнат балканските Словени за да си подготват почва за разделување на балканските земји помеѓу нив, а од друга страна, оти тоа ќе нѐ натера нас Македонците да се откажеме од нашиот прв долг, да се бориме за политичка слободија, да разрушиме сѐ досега направено и да зафатиме сѐ одново, така да се рече, од азбука.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Првите не го трпеа името Србин поради српскиот отпор при завојувањето на Балканскиот Полуостров.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
И така, сите услови за националната преродба на Македонија се имаат на лице, па и таа преродба и од гледиштето на втората историска теорија за образувањето на малите етнографски единици од една поголема на Балканскиот Полуостров е совршено логична.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Турското господство на Балканскиот Полуостров беше историски период кога потчинетите мислат да го зачуваат нивното историско наследство.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Тоа дојде до таква степен што Русите сакаа да кладат крст на своето понатамошно занесување и ослободување на Словените на Балканскиот Полуостров.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Да ги споредиме овие два процеса. Едни историчари и филолози тврдат оти јужните Словени уште до доаѓањето на Балканскиот Полуостров се разликувале помеѓу себе, т.е. составувале два одделни народа: Словени /Бугари и Словенци/ и Србо-Хрвати. Така тврдеа Копитар 129, Миклошич 130 и Шафарик.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Сега во Бугарија е мода да зборуваат дека најголеми непријатели на балканските Словени се: Русите и Австро-Унгарците, кои сакаат на почва на македонското прашање да се зафати и да се продолжи една борба меѓу Србите и Бугарите, која ќе ги ослаби силите и на едните и на другите до таква степен што ќе треба да се набркаат во балканските работи Русија и Австро-Унгарија и првата ќе ги завојува Бугарија и Стамбол, а втората Србија и Солун.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
При допуштањето да се доселија готови јужнословенските народности на Балканскиот Полуостров совршено неосветлено останува прашањето за границите меѓу Бугарите и Србите, особено прашањето со какво население беа населени средновековните: Морава, Кучево и Браничево, или, со други зборови, денешното Кралство Србија?
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
33. Ние, наместо да им се лутиме на руските претставници И.Д.Зиновјев, А. Ростковски и Машков поарно ќе направевме да се позамислиме за руската политика на Балканскиот Полуостров.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Титулата на цар Душан се објаснува вака: тој признава на Балканскиот Полуостров две словенски држави: Бугарија и Србија и една несловенска – Византија; Србија со завојувањето на византиски земји сака да ја наследи Византија, но со тоа зема земји што можат да бидат и српски и бугарски и коишто не се бугарски.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Од дотука реченото се гледа: прво, оти ако по нашите сегашни етнографски сфаќања на Балканскиот Полуостров, особено на централниот и југоисточниот негов дел, т.е. во денешна Србија, Бугарија, Тракија и Македонија имало и има само две словенски етнографски единици – српски и бугарски народ, тогаш тоа уште не значи дека нема, немало и не може да има друга словенска единица, а напротив, дека нејзиното постоење е во пределите на возможното и на реалноста; второ, дека во Македонија нема две јужнословенски народности – српска и бугарска, а напротив дека во неа има само една народност со свои особини, коишто или претставуваат нешто оригинално што се нема ни кај Србите ни кај Бугарите, како што е, да речеме, со многу особини на македонските наречја, или нешто што се има и кај Бугарите и кај Србите или коешто се има само кај Македонците по краиштата на нивната татковина и кај Србите, или пак по нив и кај Бугарите, и дека од тие особини на Македонците, како дел од словенската група народи, најмногубројни, најраспространети, заеднички за сите Македонци, значи и најважни се тие особини со кои Македонците се одличуваат од другите словенски народи: по нив Македонците фактички составуваат одделна и самобитна словенска народност, иако за неа денеска не се зборува во науката и во секојдневниот разговор; трето, дека причината за тоа игнорирање и затемнување на постоењето на македонската народност се крие во постоењето на името „Бугари” во Македонија во етнографско значење и во експлоатирањето со него од страна на Бугарите.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Како следбеник на идејата за полно одделување на нашите интереси од интересите на балканските народи и за самостојно културно-национално развивање, јас и ја напишав на централното македонско наречје, кое за мене отсега натаму има да биде литературен македонски јазик.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
А заедно со изместувањето на пропагандските јазици и со создавањето наш литературен јазик се изместуваат од Македонија и интересите на балканските државички и нивното место ќе го заземат создадените со јазикот македонски интереси.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Зголемувањето на Бугарија од присоединувањето на Македонија не може да биде допуштено од Србија не само затоа што со тоа ќе се наруши рамнотежата на Балканскиот Полуостров, а најмногу затоа што по неговото извршување Србија ќе се најде помеѓу две посилни од неа држави: Австро-Унгарија и Бугарија таа ќе биде од нив политички и економски задушена и ќе треба да ѝ се потчини или на едната или на другата.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Малку тоа: името Бугарин што ги тераше европејците да се однесуваат со недоверба кон работата на Организацијата, гледајќи во неа желба на Бугарија со револуција да ја наруши рамнотежата на Балканскиот Полуостров, и непостојаноста на бугарската надворешна политика, насочена сега против Русија сега со неа, послужи како причина за да се согласат Русија и Австро-Унгарија заедно, со заемна согласност, да ги решаваат балканските прашања.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Од сето горе речено се гледа оти бугарските арнотии за нас Македонците ни најмалку не се разликуваат од српските, но затоа пак нѐ чинат стопати повеќе: 1/ за бугарското име што ни го подари Егзархијата82ние ги зедовме на себе сите добрини што се врзани со него и со кои се украси тоа име во најновата историја на Балканскиот Полуостров. 2/ за бугарските училишта и бугарското „покровителство” на нашите интереси ние немаме никакво сочувство од страна на Русите, не затоа што тие ги мразат Бугарите, а по тие причини што тие толку многу направиле за Бугарите, колку за никој од словенските и православни народи: излегува оти тие и за нас Македонците направиле многу и немало зошто уште нешто да очекуваме од нив.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Такво сопоставување може да има помеѓу првата, т.е. теоријата за населувањето на Балканскиот Полуостров од јужни Словени формирани во две народности строго разграничени во етнографски и географски однос и постепеното изменување на етнографската карта на Балканскиот Полуостров, од една страна, и процесот на современото национално обособување на Македонија од друга.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Востанието ни покажа оти ние Македонците не можеме да очекуваме помош од никоја од балканските државички, оти решението на нашето прашање е сето во рацете на големите сили и затоа нам и не ни треба да ги соединуваме и да ги замешуваме нашите интереси со чии и да се словенски интереси на Балканскиот Полуостров.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Можеби, најпосле, ќе го експлоатираат Србите сето речено за изменувањето на нашето национално име за да докажат дека Македонците никогаш немале национално самосознание и не играле никаква самостојна историска улога, ами влегувале само како суров материјал во државниот организам на бугарската или на српската држава. 153 Меѓу другото, такви недоразбирања можат да се очекуваат, како од тоа што јас категорички ја осудив бугарската политика по македонската прашање, од кое можат да помислат дека јас сум бугарофоб и србофил, и со таа и од експлоататорската тактика на балканските Словени во македонското прашање.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
131. Други историчари, особено лингвисти /јазикознајци/ тврдат оти сите јужни Словени во времето на своето преселување на Балканскиот Полуостров зборувале на разни дијалекти /наречја/ од еден јазик и сите се викале со едно општо име: Словени.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Кога таа „самостојна” и „национална” политика е орудие на непријателите на Русија, против интересите на последната на Балканскиот Полуостров, можат ли да бараат тие бугарски политиканти од руската влада да биде таа совршено безучесна во настаните на Балканскиот Полуостров кога тој Полуостров бил грижата на Русија цело столетие и повеќе?
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Најголем удар доби Византија од Бугарите, коишто зазедоа од неа голем дел нејзини земји населени со Словени и од нив образуваа една голема и силна држава, која од VIII век до идењето на Турците на Балканскиот Полуостров скоро постојано ѝ нанесуваше еден удар врз друг.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Ако се довериме на првата теорија, т.е. дека Бугарите и Србо-Хрватите се преселија на Балканскиот Полуостров како готови одделни целини, тогаш се поставува прашањето до каде се простираа тие народности во времето на преселувањето и дали сите дојдени бугарски Словени останаа и досега такви или некој дел од нив се посрбија?
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Од турското завојување на Балканскиот Полуостров стана една промена.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
32. А Каравлашко е во сојуз со Тројниот сојуз, којшто ќе ги покровителствува каравлашките интереси на Балканскиот Полуостров.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Од сегашното признавање на постоење на Балканскиот Полуостров само три словенски народи: Словенци, Србо-Хрвати и Бугари, со негирањето на Срби во центарот на Македонија, како индиректно да се признава имањето таму Бугари.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Србите можат да затрубат дека Македонците се Срби, штом не се Бугари, зашто така се викале до турското доаѓање на Балканскиот Полуостров.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Но тоа се прави не за да се лишат весниците од слободата да пишуваат, а затоа што на Балканскиот Полуостров им придаваат големо значење на сите статии што се однесуваат за балканските работи и мислат оти владата под влијание на печатот ќе ја измени својата политика.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Комитетот како трајна организација, се плашеше да пушти кај себе рамноправни членови од другите народности, од Словени србомани и гркомани, или пак и само со српско и грчко образование, од страв неговите тајни да не им станат достапни на балканските државици.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
За да се достигне таа цел ние треба да се одделиме од другите балкански народи и самостојно и критички да погледнеме на самите себе и на нашите интереси, како и на балканските народи и нивните интереси.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
И најпосле, ако Организацијата и македонската емиграција во Бугарија, особено оној дел од неа што има или државна служба со убави плати или се занимава со журналистика и со тоа има убави доходи и големо влијание на бугарските работи, така што се јавува со кандидатура за министерски места во Бугарија или си има други згодни потфати, -дали, велам, и без помошта на таа наша колонија е возможно некакво особено пројавување на нашата преродба, а имено во таква смисла како што ја спомнав, т.е. во полно одделување на нашите интереси од оние на балканските народи и во развивање меѓу македонската интелигенција и народот македонско народно самосознание?
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
136. Уште во својата прва научна работа „За значењето на моравското или ресавското наречје за современата и историската етнографија на Балканскиот Полуостров” (1897) Мисирков го сврте погледот кон моравскиот дијалект на српскиот јазик и воопшто кон етнографијата на Шоплукот како меѓник помеѓу трите етноса – српскиот, бугарскиот и македонскиот.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Но ако при националното разбудување на Македонците имавме друг вид на политичката карта на Балканскиот Полуостров, тогаш Македонците ќе работеа сосема поинаку.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Bo барањето на што поубедлива документарност при интерпретација на личните и општи судбини, зафатени од виорот на Балканските војни и Првата светска војна, покрај кажувањата на десетина преживеани учесници од Македонија (со кои успеав да се сретнам во Битола, во Солун, во Берово, во Горно Коњаре, Скопско, во Ваташа, Кавадаречко, во Слојштица Демирхисарско, во Жиово, Мариовско, во Претор, Ресенско и т.н.) ненадоместлива помош ми беа и белешките на учителот Милорад Марковиќ, односно неговиот „Воен дневник“, којшто во еден поголем дел е воден на боиштата во Македонија.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Гласот, оној негов или на некој што е невидлив, прашува со нагласени согласки што ќе види и тој се сеќава на сѐ што гледал во куќата како дете: сабја кулајлија со вткаени букви од сребро во канијата - Смрт или слобода, стари црковни книги од времето на минатовековната игуменија Минадора, француска или германска кацига од времето на Балканските војни, турски тепсии со богати шари, ископани и начнати римски или такви некакви фигури на светци и војници, шандани, кандила, ками.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
И тој дури и мисијата за опстанатите османизми во балканските јазици со својот пријател Климент Камилски ја сметаше за скромен прилог во новата балканска свест, која требаше и на тој начин да им се пренесе на новите генерации, на нивните потомци.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Кога вистински им беше потребна во животот, утеха бараа во самотијата и тишината на книгите во нивните библиотеки, која ја нарушуваше гласот на свртените страници, и уште потешко им стануваше, па тие се состануваа и ги поврзуваа гласовите од нивните книги во симфонија на нивното моќно пријателство, составено од безброј нитки, составувајќи го мозаикот на балканската вистина.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Проблемот на балканските недоразбирања се поставува на глобално ниво: се говори тука и за стремежот да се создаде еден јазик за целото човештво, па, да речеме, се тематизира епизодата (а може и многу да се научи од неа) со обидите за создавањето на есперанто.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Луцидниот Климент Камилски, кој многу добро ја познаваше француската книжевност, намерно му ја даде на читање книгата од Флобер на Татко, за во крајна линија да го соочи со опасностите кои можат да произлезат од нивната акција на чистење на османскотурски зборови по падот на Османската Империја, со нивните автодидактички познавања на лингвистичката наука, во времето на нејзиниот подем, да не се најдат во позиција на Бувар и Пекуше, да не биде разбрана нивната мисија како на балкански Дон Кихот и Санчо Панса, да се најдат на потсмев на луѓето на своето време.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Дури и Мустафа Кемал, таткото на нова Турција, со тоталните реформи не ќе успее да раскине целосно со исламското наследство.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Чардакот на нашата куќа стануваше во очите на Татко и Камилски најзначајна балканска катедра на која требаше да се решава за судбината на балканските османизми.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Институциите брзо се менувале, но табиетот на владетелот како пресуден си останал непроменет!
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Во земјата, и покрај палежите за време на балканските и светските војни, и натаму во вакафите, џамиите, во подруми и тавани на стари турски куќи можеа да се најдат с уште стари отомански османски книги, ракописи, кадиски судиски записи, наречени сиџили, книги на едно заборавено време.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Сега оваа куќа во очите на Климент Камилски стануваше историска зашто во неа требаше да се водат големи битки за спасување на балканските јазици од задржаните османизми кои можеа според неговото убедување да им наштетат на балканските народи, кои најпосле добија свои држави.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тие жилаво се вкорениле во многу зборови на балканските јазици!
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Во лавиринтската тепсија на баклавата ќе бидат запишани многу горчливи страници на балканската историја.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Идејата на двата лика да направат мал речник на турцизми кои трајно ја запечатиле трагичната судбина на балканските народи, влијаејќи на нивниот менталитет, иако наликува на наивизмот со кој навидум Хермоген и Кратил кај Сократ расправаат за вистинитоста на имињата, станува магистрална филозофска идеја на овој одличен роман.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Веруваше дека во зборовите на народите со мешана судбина се кријат енигмите на балканската историја.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко и Камилски, во ритам на балкански џентлмени, на кои им се добро познати обичаите на ритерството на маса, ги допиваа чашките ракија и мастика без да си дотураат додека не ги испијат до дно и со мезето се служеа со усул.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Мудро, како во научни расправи (а авторот на крајот од романот кажува, скромно, само дел од консултираната литература!), се покажуваат тие културолошки и аксиолошки составки на балканскиот менталитет генерално.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Блискоста, меѓусебната доверба зајакнувана од збор до збор го зајакнуваа уште повеќе нивното ретко, можеби и единствено пријателство на Балканот.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Се повикуваат, во одбрана на оваа космополитска теза и врвни авторитети, како Гијом Аполинер, кој бил цврст во ставот дека не може да прифати ваква војна против францускиот јазик која започна во Германија, зашто истото би можеле да го направат Французите во Франција, да се ослободат од германските зборови, потоа Англичаните, па Шпанците.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Но, сега прв пат се соочуваше со човек од ковот на Климент Камилски, кој не можеше да го класифицира во ниту една категорија на балканските идеалисти во Париз.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој го потсети Татко дека минатиот пат се договорија да трагаат по излезите на балканските лавиринти низ јазиците и јаничаризмот и дека е готов да прими порачки за да набави книги од овие области.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тука не се пропушта, се разбира, да се спомене и балканската гордост, Фаик Коница, кој под псевдонимот Транк Спироберг, се вклучува во европската полемика со тезата дека секој природен јазик со непречена милениумска еволуција, има поголемо право да биде избран за универзален јазик отколку сите вештачки јазици.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Но бездруго во лингвистичката наука постојат ригорозни принципи за класификација на балканските јазици? се надоврза Татко.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко можеше да покаже спремност за предлогот на Камилски да работат заедно врз регистар на главните идеи на османските идеи на Балканот коишто произлегуваат од сиџилите, како прилог на балканските историски идеи.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Со тоа, жестоко се критикува идејата за секаков лингвистички пуританизам на Балканот.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
9. БАКСУЗ.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Но стануваше јасно дека со текот на времето Татко и Камилски ги напуштаа лингвистичките амбиции, па се префрлија на филозофското толкување на најкарактеристичните зборови, откривајќи ги во нив кодовите на заедничката меморија на балканските народи...
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Со тоа, овој роман станува и роман- речник на балканското проклетство.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Ликот на таткото, најавен (заедно со библиотеката) како клучен лик и во претходните книги на Старова, е еден посебен тип на чудак, речиси алхемичар, кој верува дека сите книги од неговата библиотека, ако се прочитаат според една и само една точна синтакса, го кријат клучот на балканското историско проклетство, во кое егзилот е неодминлива судбина.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Романот е фасцинантна вивисекција на балканскиот дух, предадена низ една интимна фокализација (на дете кое е сведок на интелектуалните разговори на двајцата балкански Дон Кихоти), со чести и луцидни коментари на човек упатен во сите научни области сврзани со балканологијата.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Всушност, самиот лавиринт можеше да се смета за жива слика на балканските граници од кои постојано настојуваше да го најде излезот, најчесто барајќи го во своите книги!
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
LIV Татко и Камилски, колку и да чувствуваа некакво задоволство од тоа што нивниот проект се наоѓаше при крај, имајќи доволно избрани заемки за да ја состават конечно листата на (без)опасните турцизми, не ги напушташе заедничкото чувство што не си го признаваа еден на друг дека можеби станале заложници на уште една лажна идеја, чии жртви обично стануваа големите балкански автодидакти.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој беше свесен дека изборот на (безопасните) балкански ориентализми што го правеше со Климент Камилски, ќе можеше, покрај другото, да послужи за показ на балканските ориенталисти и балканолози да трагаат по тоталитетот на балканскиот историски процес што нему тешко му успеваше во неговата незавршена Историја на Балканот низ падовите на империите.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Овие два лингво-интелектуални Дон Кихоти, како што вели нараторот, имаат своја цел: нивната крајна цел беше со нивните можеби единствени библиотеки во кои се дополнуваа Балканот и Европа, со книгите замислени како енциклопедиско надополнување на историското и културно минато, да го спасат Балканот од внесувањето на погрешните идеи, често накалемувани за во иднина кај народите по завојувачките војни и долговечната превласт на империите.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски ja чувствуваше мошне блиску темата на инаетот, како психопедагог, a со поговорката што ја кажа, за таткото, мајката и децата тој целеше кон едно од главните обележја на балканското патријархално семејство, во кое владееше ригидноста на воспитувањето во реската поделеност на родителскиот авторитет и детската послушност, како два облика на инает, кои се формирале помеѓу двете генерации.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Секој обид за чистење на јазикот од семиотичките траги на Другиот во јазичната супстанција, води кон крвопролевање: Во еден од заклучоците на Татко и Камилски, беше забележано дека во историјата на народите, на балканските посебно, според кои и настана поимот на балканизацијата, по етничките чистења на народите, обично следеле и чистења на јазиците од туѓите заемки, а понекогаш редоследот бил и обратен...
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Набргу им се придружија и сопругите, на брзина ги кренаа празните чанчиња од мезето и потставија две кафеаво црвеникави тави во кои имаше по две големи половини модар патлиџан, исполнети со богата содржина на јадењето имам бајалди (онесвестениот имам), од кои се ширеше миризбата на печениот зарзават, во покрај модрите патлиџани, се гледаа златесто зеленикавите испечени бамји, ситно сечканиот магдонос, зелените позлатени пиперки, растопените црвени патлиџани, прошарени со испеченото мелено телешко месо.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Затоа, нараторот мудро вели: Секој од третираните турцизми беше свет за себе, со свое минато, осакатена сегашност и неизвесна иднина.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
И еве, мој пријателе, ние стануваме спасителите на тоа што можело да се спаси од исламско-османските вредности во доменот на лексиката на балканските јазици!
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко ги прочита и трите книги на старотурски што му ги донесе Климент Камилски во ноќта на балканскиот покер.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко со целосно балканска судбина, беше свесен дека излезот од новата митологија за Балканците беше во еден автентичен, реален процес на самоосвестување ослободен од секакви предрасуди на комплексноста на балканските идентитети.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
XXV Најпосле можеше да биде означен почетокот на мисијата на чистењето на балканските јазици од опасните турцизми.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Ова наследство, уверуваше Татко, ќе стане дури и интегрален дел на културниот идентитет на балканските народи, но со повлекување на Османлиите од Балканот и со здобивање со национална независност на некогашните милети и со нивното свртување кон Европа, ќе биде загрозено исламското културно наследство.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Се укажува и на балканското национал- лингвистичко слепило, кое не гледа дека: Балканците, поттикнати од пропагандата на новата Држава, го учат само нивниот национален јазик на училиште, но го игнорираат јазикот на малцинството крај нив и соседните народи.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Откако Татко, реферирајќи за овие зборови, му ги изложи основните податоци, за нивното присуство и попатни лексички и семантички метаморфози на балканските јазици, надоврзувајќи се со претходно третираните поими (ајде-јаваш, јаничар, зандана, кадија...), со кои беше во голема мера претставено владеењето на Османската Империја, рече: Отсекогаш владеењето најмногу зависело од табиетот на врвниот владетел, отколку од институциите под него.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
LIII Новите третирани заемки и кај Татко и кај Камилски не престануваа да будат нови конотации и асоцијации за некогашните балкански времиња.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Еве го тој круцијален дел од романот на Старова: Климент Камилски најпосле се смири.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тие, поучени од примерот на Бувар и Пекуше, сакаа вината, односно глупоста за намерното чистење на балканските јазици, најчесто од политички причини, да ја видат кај институциите на времето.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Својот интелектуален содружник, Климент Камилски, овој Татко го наоѓа сосема случајно, во една партија покер (прекрасна метафора за балканските односи), и во него наоѓа силна потпора за својот животен, метафизички проект: да се изработи историја на падот на империите на Балканот, а причините да се најдат во јазичните супстанции.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Наместа се чини дека овој роман не е дело на човек, туку на цела една библиотека.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Така Камилски сега можеше слободно да му ја препушти иницијативата на Татко, кој во тој период ревносно ги читаше делата на балканските книжевни класици, особено оние од првата половина на XX век.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Како и Хермоген и Кратил, кои во дијалогот Кратил расправаа за вистинитоста на зборовите, односно дали тие навистина ја репрезентираат суштината на нештата што ги означуваат, нашите ликови, балкански Хермоген и Кратил, расправаат за вистинитоста на балканските јазици и дали тие вистинито го одразуваат она што го означуваат културниот и националниот идентитет.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
VI И конечно во еден период Татко согледа дека треба да го напушти својот проект да ја пишува Историјата на Балканот низ падовите на империите, зашто речиси се изгуби во поглавјето за лавиринтот на балканското јаничарство.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски, како докажан познавач на психологијата на детето, беше готов да продолжи да ја разработува темата на балканскиот инает, но Татко, гледајќи во саатот, му предложи тој тоа да го напише и објави во научен труд, иако обајцата беа убедени дека никој не би прифатил, од идеолошки инает да печати негов научен труд.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
- Така е, мој Камилски, сепак турцизмите остануваат еден од најцврстите кохезивни фактори на тоа што во лингвистичката балканологија се нарекува балкански јазичен сојуз. .
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Само ако погледни човек што ни се случува нам, тука во Битола, каков пад во последниве 20тина години од времето на балканските војни, па светската војна која ги зовре европските мозоци!
„Белиот јоргован“ од Хајди Елзесер (2012)
Суровото секојдневие на балканскиот живот од тоа време не допираше многу до неа и нејзините малку постари сестри Христина и Пандора.
„Белиот јоргован“ од Хајди Елзесер (2012)
Станав дипломат со дипломи. Но требаше да се биде вистинскиот дипломат како Татко во преживувањето, во фугата на балканскиот егзил, во постојаното потврдување, во вечното прилагодување, во неизвесната одбрана на животот, спасител на семејството.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Тој ги продолжува татковите илузии, во соочувањето со новите налети на балканската историја во двете последни декади на XX век, кога пишувајќи трага по патот на враќањето од егзил, односно пристанува во дотогаш земјата без враќање Албанија, по падот на сталинизмот и енверизмот, односно последниот бастион на комунизмот на Балканот и во Европа, го остварува сонуваното враќање, како почесен граѓанин на родниот Подградец, на брегот на Охридското Езеро, во Албанија.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Овде на бреговите на Езерото запираа проклетствата на балканскиот физички и ментален релјеф.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Ова беа и делови од омажот, кој му го посветив на Махмуд Дарвиш, на големата вечер во катедралната црква Света Софија во августовската ноќ 2007 година.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Во текот на моите дипломатски години се најдов во Типаза и Картагина, двата доминантни топоса на медитеранските екстази и историските негации кои се во генезата на филозофијата на апсурдот во универзумот на Албер Ками.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Се обидував, да ја споредам својата судбина на балканскиот дел на Медитеранот, на Охридското Езеро, како негов некогашен дел со камиевската во потрагата по енигмите на природата и забрзаните одговори на историјата, посебно балканската историја, како и реакциите на големите поети на светот, кои овде ќе минат неколку рајски денови(Андре Френо)...
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Имаше многу светлина во нејзината душа со која се спротивставуваше на балканската темнина.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Пред неполни триесет години, во 1978 година, со него се најдов, како и со другите на вишинката на манастирот Свети Наум, да му ја покажам мојата варијанта на балканскиот егзил, да му говорам за подводната граница во Езерото, вардена од змејот, за нашето вечно патување преку границата, за варијантите на медитеранскиот апсурд.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Не можеше да се заборави неговата вечна лекција за комплексноста на идентитетот, посебно на балканскиот.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
И покрај големите разлики на балканските народи во нивниот етнички и национален идентитет, беше свесен дека тие поседуваа повеќе обединувачки, отколку разединувачки елементи, како во ретко кој друг поголем европски предел.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Моливот ми стануваше клуч, а белата хартија брава.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Амбасадор на земјата која беше осудена да не постои во историјата на балканските империи. Се враќав во земјата на која се наѕираше картагинската судбина, но во една нова проекција.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Дали во него се пренесуваше неговиот неостварен сон да излезе од маѓепсаниот круг на балканскиот егзил или имаше нешто друго, величествено во неговиот страдален живот, преполно со заминувања, со неизвесности.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Во тие бујни побелени коси се криеја големите архиви на балканската историја на нашето семејство во егзил, на илјадагодишното страдање на Балканот.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Нејзината душа беше и силен браник, траен светилник на семејството крај океанот на балканските немирни бранови и темнини.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Како што Мајка ги задржуваше и ги смируваше пресилните зборови во својата градина и во тврдина на молскот, така во задржаните солзи ги задржуваше пресилните удари на балканската судбина и на балканската историја.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Татко, сигурно, и во своите најпесимистички варијанти, не можел да си претпостави ваков заплет и расплет на балканските историски настани.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Две години подоцна, Татко, прогонуван од италијанскиот фашизам, ја напушти таа родна земја, со семејството, и му се препушти на балканскиот егзил.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Мајкината историја на балканскиот егзил започнува уште од детството кога со семејството ќе се најде во Влора во славниот конак на Еќрем Беј Влора, внукот од вујкото на маќеата на Ервехе.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Во својот живот таа мораше да се соочи со сите противречности на балканската историја, од верска, од етничка, од јазична, од традициска, но и од секаква друга природа.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Меѓутоа, при секој обид да ги разбере историските процеси, карактеристични за сопствениот народ и за неговата историја, постојано се соочуваше со неизбежните парадокси кои како да го обесхрабруваа да дојде до јасна, разбирлива интерпретација на балканската историја.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Новите врз старите граници само ги зголемуваа варијантите на балканските лавиринти.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Охридското Езеро, извишено на седумстотини метри надморска височина, во подножјето на планината Галичица, се шири во едно од најидиличните опкружувања на Балканскиот Полуостров.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Метафората на балканскиот козји трагизам е сигурно израз на сфаќањето на феноменот на власта, присутно уште од отоманското време, која на Балканот, се прифаќа како фаталност, која доаѓа од многу далеку и од многу високо, дури и од самиот Бог, и која мора да се поднесува и се останува немоќен.
„Потрага по Елен Лејбовиц“ од Луан Старова (2008)
Ете, во такви услови амбасадорот Крисман ја спасуваше земјата во која служеше и продолжуваше да ја преведува книгата Татковите книги, веројатно трагајќи по подлабоките тајни на оваа земја низ една негова личност и семејство, најдено во фугата и меандрите на балканскиот егзил.
„Потрага по Елен Лејбовиц“ од Луан Старова (2008)
Во оваа книга се содржани сите метафори на балканската сага. Таа останува трајно отворена книга.
„Потрага по Елен Лејбовиц“ од Луан Старова (2008)
Во периодот меѓу двете светски војни САД избегнувале секакво признавање на македонската нација.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“ од Тодор Чепреганов (2012)
Од самиот почеток Стејт департментот ги предупредил дипломатските претставници на легациите дека инволвирањето на САД треба да биде ограничено и дека барањата за помош и арбитража од страна на балканските влади и политички организации се „наполнети со динамит... и не би требало ... да се прифатат“.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“ од Тодор Чепреганов (2012)
Солуцијата може да претставува комбинација на автономија за населението свесно за својот посебен идентитет со економска слобода на поголема област и со слободен излез на Солун.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“ од Тодор Чепреганов (2012)
Но формирањето на словенска федерација, која ќе се протега од Јадранското до Црното Море, би предизвикала страв и во Грција и во Турција и може да биде во спротивност со британските интереси. (в) Автономија на негрчка Македонија во рамките на балканска федерација.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“ од Тодор Чепреганов (2012)
Овој писател ни ја нуди убавата можност за откривање на една од малку познататите книжевности на Стариот континент, така и за откривање на еден од најамбиционираните потфати книжевно да се предаде периодот на последните пет века на толку мачната историја на балканските граници.
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)
Во книгата посебно место посвети на судирот помеѓу Римската и Илирската империја, како и на темата на светската и посебно на балканска јаничарија.
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)
Тој ми прилегаше на сфинга во патувањето на албанскиот дел на балканскиот лавиринт.
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)
Застрашувачко продирање во сржта на мракот кој владее над Албанија во времето на Црвениот султан, како што го нарекуваа Енвер Хоџа, при што авторот останува тврдоглаво верен на својата почетна намера: да се откријат во ткаежот на балканските времиња за подобро да се согледа целата шара.
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)
Татко, како во лична аскеза, постигнуваше комплексно читање на своите книги што, на крајот завршуваше и како целосно владеење со себеси, во слегувањето по спиралата на својата човечка суштина, успевајќи моќно да се спротивставува на силите на наметнувањето, на агресивните налети на балканското варварство.
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)
Зашто, ако овој писател со истата леснина како и Исмаил Кадаре се ориентира во лавиринтот на балканскиот простор и време, тој со Данило Киш ја споделува величината на највозбудливиот омаж, посветен на најпотресниот лик на Таткото: во романот Градина, пепел на Киш, незаборавниот Едуард Сам настојува да го состави универзалниот возен ред, додека таткото на Старова сака исто така да оствари еден колку огромен, толку и хемерички проект:
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)
Кој да замисли, поверува, почувствува: ми се подготвуваше претставата на најапсурдната варијанта на балканската театарска драма во која требаше да бидам единствениот травматизиран главен актер и гледач!
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)
Оти, токму од тој ограничен перспективен агол на човековите инстиктивни воени дела, токму од аголот на тие инстиктивно артикулирани настани и ситуации за време на патувањето, низ тие доживувања на јунаците од ова дело, низ резонансите кои ликовите ги рефлектираат без да се свесни за тоа, авторот ќе успее да отслика една цела епопеја на бедотија на Балканските војни...
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Историјата на балканските ослободителни движења учи дека балканските народи (Срби, Грци, Бугари) успеале да се ослободат од османската власт во време на големи политички превирања во Европа во кои учествувала и Турција и со помош на големите сили, особено на Русија.
„Солунските атентати 1903“ од Крсте Битоски (2003)