ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Надвор од таму и далеку од сите тие злоќудни гости, кои сеат и жнеат невистини прости, развеани на ветрот бесни, како во сонот мој пак тој чувар да биде на иднината, на мигот на вистината, на слободата и мирот, птица-морнар вечен, за него да нема земја друга.

Отишле во уште поголем град и се пријавиле во циркусот што токму тој ден заминувал од таму; ги примиле само како знак на добра волја, да ги нахранат и да ги превезат во уште поголем град.

Тоа е затоа што тие се подготвуваат за секоја точка како никој да нема никогаш да ја види, и од таму доаѓа и совршенството на тие точки кога се изведуваат пред публика, односно стремежот кон апсолутот.

Немаа крилја, но имаа силни раце и цврсти рамена за да пренесуваат ранети и да носат на врв рид сандаци со муниција и долги букови трупци за градење бункери и силни дланки за држење лопати и казми за да копаат ровови и од таму, од врвовите, гледајќи во далнината им се чинеше дека ќе ги здогледаат своите чеда.

Тие, европејците де, измерија од тука, измерија од ваму и од таму и откако видоа каде е ќарот, на Грците и на Болгарите им испратија немски цареви.

Од таму, одеднаш – долго, многу долго - се огласија камионските сирени.

Порано, во помлади години честопати одев горе и од таму, од Цуце, со дуљбија ја гледав нашата куќа.

Од таму ги носевме богатствата и ја градевме Грција.

„Ме слушаш ли?,“ го прашав со сув и уморен глас.

Зигмунд го остави мајмунчето на масата, а од таму позеда фигурина на Божицата Мајка, и почна да ѝ го забришува голото тело.

Во одговорот на овие прашања ќе треба да се продолжат расудувањата за народноста на Македонците од таму каде што ги оставивме.

Пак од таму телеграфираат оти војната меѓу Бугарија и Турција е неизбежна.

Сега тоа ја подигна опашката и од таму се стркалаа неколку ситни црни брбушки и паднаа на подот.

Тоа и од таму, и од небото дебнеше остриот месец со своето гладно око, готов секој миг да ја исправи муцката и да завие по снежната штамовна дивина.

Го заплиснуваше со сите изглодани мрши и со сите свои соништа, она обезличено суштество на три нозе, кое просто цвичеше, сонувајќи за тоа свое очекување, лижејќи ги неговите стапалки во снегот, при што носалките му се собираа и му се грчеше неговата остра муцка, а притоа од таму доаѓаше и некое на прв поглед ќе речеш презриво, шеговито мрморење низ полузатворени очи, потсветнуваше едно чудно здрава белина на неговите очници, обвиткани во розовоста на неговите непца.

Но тој веќе беше свикнат да го раздробува тој бес во своите мускули, секја утрина повторно упорно и повторно лудечки загазувајќи во длабокиот снег и цепејќи го неговото море со своите чекори во по неколку бесмислени круга околу пиланата и враќајќи се од таму секогаш полн со една безумна насмевка во своите очи, тоа беше само оној, големиот Ристан, дојден во него, секоја утрина повторно извлечен од заборавот, како првпат сретнат, збеснет и див.

тој распалил едно ситно: лиду, лиду, лиду, лиду, и ние играме, ама лабаво, ко кал за црепни да газиме, не ти носи душата да играш делнички и со пијани војници од таму си некаде, од мајчина им, не си за никаде, мочано време, и се нишаме небаре треската да не фатила, се правиме тресиопашки, скокаме наситно, а старшијата само ја ситни свирката и тогаш пукна пушка и старшијата ја олабави гајдата таа писна и занеме и во гробиштата влегоа други војници, кај ќе бараме и за овие кокошки, си велиме, и излезе еден поголем од старшијата, со едно кило петлици нареден, и вели: отечеството крвари, а вие играте, и колкумина имате српски војници, прашува, ами колку што забраа Србите, велиме, колку што им требале и броиме на прсти: Насте, Петко, Митре, избројавме дванаесет.

Овде загубив желба за сѐ. Многу е загушливо. Многу повеќе од таму кај што бев.

Сосем случајно: младиот Аполинер, за да заработи за живот, работеше во Германија како учител по француски на децата на една грофица и од таму праќаше дописи за неделникот European.

На грбот имаше направено два отвора и од таму во двете ќеси течеше течноста од белите дробови.

- Гледај како се буткаат. Еден од ваму, еден од таму, сите би сакале наеднаш.

На сред дневната, една црна лента преку паркетот.

- Си погрешил. Никогаш не сум патувала со брод. - Од таму се знаеме.

Чија слобода е слобода? Слобода - и от таму и оттука омраза...

А знаеш што ми рекоа тие од таму?

Ѓорѓевица слезе во келарот и од таму се врати, носејќи мала дрвена кутија.

- Срамота! - подвикна пак и рече: - Нашите браќа таму се борат - крвават - тој покажа на кај Бела Вода – а таа Бела Вода - планината над Герман, а од таму, од Отешево како на дланка се гледа и Лунѕер и Врба - Јани покажа на широко отворената дланка - како да ги имаш на дланка, така се гледаат...

Арно ама, само што завеслаа накај трските, кога од таму нечујно исплови друг чун, кој што одеше право накај нив.

По планот на Беличот – отсега така ќе го викаме светлокосиот – со возот требаше да се префрлат до последната станица, а од таму со камион или некоја кола да продолжат до бригадните логори.

- Јас сега ќе напишам едно тескере. Тој и тој, Грци, од таму и таму. Дома си одат. Со печат, со потпис, со сѐ.

Пелагија се стаписа на местото, се стаписа од благиот глас на жената и полека, полека, со така да се рече надчовечки напори ја заврте главата и жената влезе во нејзините очи веднаш тука зад вратничката, а со неа и целата градина и куќичката со последното сонце плиснато по белината на ѕидовите, и вратничката се отвора на внатре, насмеаната жена ја влече натаму, ѝ прави пат за да влезат во градината Дојдете, златни, да си поседиме пред мојава врата, со денови, мори златна, да не речам со години, те гледам поминуваш од тука со момичево во рацете и со некоја голема болка во лицето, одамна сакав да те поканам да ми влезиш макар во градината ако не во куќата! и Пелагија нема сили да се спротивстави, таа дозволува мекиот допир на жената да ја води по патчето сѐ до поплочената ширинка пред вратата на куќарката каде што има малечка масичка и неколку столчиња без потпирачки наместени околу масичката и веќе седи на еден од нив, а на другиот до неа малечката Пела, и уште, уловува дека тетката седнува до неа без да престане да зборува Ако си калеша и со црно во срцето, ти си убава, и не знам дали има поубава од тебе, и по лицето ти се познава дека си и добра, твојата појава зрачи добрина! и во исто време претрчува внатре низ отворената врата и мислиш дека оди натаму а таа се враќа со подавалник на кои има чинивчиња со слатко и пресна вода во стаклени чаши Добро ми дојде, златна, во куќава, ајде, касни од слатково, јас самата го имам правено, онде од зад куќи, имам две дуњи, погледни, како сонцето што свети така и тоа свети, како твојата невидлива светлина, златна, како твојата невидлива добрина, златна, а тоа што свети во исто време и боли, мила, твојата невидлива болка, касни, заблажи се, ти ја знам болката, со денови, со недели, со месеци сноваш по уличкиве и бараш брлог оти онаа коруба сега е зграда, ене ја, ги надвишува сите куќи и вие морате да се иставите од таму, е, златна на тетка, не знам зошто, ама моето срце те одбра тебе, така да знаеш, те одбра тебе и оваа топка радост и оваа жолта заштита, вие да ми бидете радост на старост!

— О, вели, и моите предци се од таму.

Спикерот веќе ги реди имињата на загинатите: тој и тој од таму и таму.

Станав и се упатив кон ѕидот, сѐ уште наведната поради досегашната, свлечена положба на телото во која се најдов кога се вратив од таму каде што бев.