ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Заедно со остатоците од дневната светлина пред очи ми заигрува слика на палми кои се нишаат во ритамот на возот, совршено вклопувајќи се во пејсажот и зајдисонцето.

Не знаеше колку долго остана таму; во секој случај неколку часа; без часовник и без дневна светлина му беше тешко да го мери времето.

Од моментот кога го уапсија, немаше видено темнина или дневна светлина.

Дневната светлина се губеше, но не му беше тешко да ја препознае.

Му падна на ум дека таа веројатно никогаш досега не го видела на дневна светлина и на отворено.

Откако сѐ извадија од ковчезите и купија од дуќаните уште дарови не само за зетот и за неговите роднини, туку и за сите што беа поканети на стројот, и се послаа простирките и по должината на целиот двор, пред лицето на куќата, од каде што ќе доаѓаат гостите, таткото нареди да се запалат фенерите на улицата и ламбите во одаите во чардаците, макар што не беше стемнето и се гледаше добро од дневната светлина...

Кога ги раздиплив картоните меѓу кој лежеше акварелот, кога го извадив на дневна светлина, забележав оти тоа не беше портретот со лузни, темен и оскбен, тоа не беше ликата на остарената, грешна и гнилежна Ангелина, туку во боите сјаеше ангелско лице, онакво какво таа го посакувала во молитвите упатени до Троичниот Бог и Пресвета Богородица.

Полека светот се осветлуваше од дневната светлина, моето одајче исто така, и јас можев да ги распознаам одделните линии и бои на шарите на ѕидовите правени во годините изминати од еден самоук сликар, всушност бојаџија со дарба.

Бидејќи секој час од дневната светлина и сончевина на јатото му беше одземена, Милан лично се чувствуваше одговорен за тоа.

Во мрачната просторија, веднаш спроти вратата мижеше со дневна светлина едно запрашено прозорче колку окно така што ништо не можеше да види.

На источниот ѕид од колибата беше мало прозорче, со заматено стакло, низ кое одвај се пробиваше дневната светлина.

Ги здогледуваш ли повремено и горе, тие мрзливи кртови што роварат ли роварат исклучиво долу, по кулоарите?  Последниот критичар што сум го видел жив и при дневна светлина се стори пепел следниот миг.

Како што леталото завлегува во зоната на ноќта распослана над Атлантикот, низ прозорецот допира сѐ поскудна светлина, како некој надвор брзо да го свртува реостатот од светлосниот парк на дневната светлина, па океанот добива на таинственост и несфатлива длабочина, а на небото се појавуваат првите ѕвезди.

Оставивме по едно мало местенце колку да допира малку дневна светлина.

Гого го остави домарот да го разбере како што сака, па побрза да се оддаде на подготовките за сликање: чардакот не го фаќаше ни утринско ни вечерно сонце, а цело време беше под една подеднаква дневна светлина, како стокмен токму за сликање, а не за славење, како идеално ателје.

Култот на Јахве, според брат ми, меѓу Евреите го раширил мадијамскиот овчар кој имал исто име како и египетскиот водач - Мојсеј; но овој, вториот Мојсеј, под чие водство еврејскиот народ ја освоил земјата хананска, проповедал Бог кој бил потполна спротивност на Атон: Јахве бил обожуван од арабиското племе Мадијамци како „страшен, крволочен демон кој се појавува ноќе, додека избегнувал дневна светлина“; „суровиот, тесноград, локален Бог, насилен и крвожеден, им ветувал на своите поклоници земја ‘во која тече млеко и мед’, ги повикувал да ги истребат ‘со оштрицата на мечот’ нејзините тогашни жители”, сосема спротивно од проповедите на египетскиот Мојсеј кој на Евреите им дал “поинаква, продуховена претстава за Бог, идеја за едно единствено божество кое го опфаќа сиот свет, божество кое е исполнето со љубов подеднакво колку што е исполнето со моќ, и кое на луѓето како највисока цел им го поставувало животот во вистина и праведност”.

Иако “египетскиот Мојсеј никогаш не бил во Кадис ниту пак го слушнал името Јахве, а мадијамскиот Мојсеј никогаш не бил во Египет ниту пак знаел нешто за Атон”, тие останале запомнети како еден човек, затоа што “Мојсеевата религија ја познаваме во нејзиниот конечен облик, во каков што, да речеме осумстотини години по Ишодот, ја фиксирало еврејското свештенство”, а во тоа време двата Мојсеја веќе биле соединети во еден единствен лик, и Атон и Јахве во еден единствен Бог, во самиот себе различен онака како што се различни денот и ноќта, токму затоа што се два бога во еден.

Веднаш по средбата со старецот, скриена од неговите очи, долета една птица над вреќата со пченица, најверојатно подгонета од гладот во оваа пустелија, колвајќи гладно од вреќата: ја потткина, а од отворот, полека, зрната почнаа едно по едно да излегуваат на дневна светлина.

Дневната светлина криеше опасности, отсекогаш било така, секогаш и ќе биде; но ноќе, ах, ноќе, едреше над островите од облаци и океаните на летното небо. Без никаква опасност. 7

Дури и кога не ја спомнувавме, таа беше присутна со своето давеничко тело - толку дебелкасто во споредба со твоето - и нејзините тажни гради со збрчканите брадавици и скиселено млеко - толку отпуштени во споредба со твоите кои сѐ уште распупуваа - со нејзиниот надуен стомак и срамна грмушка безбојна во блесокот на електричната светлина, со нејзината замрсена, глибава коса и надуреното, спокојно лице - толку безживотно во споредба со твоето - и бледата кожа, бела како молња, како блиц, белина што не може да се постигне на дневна светлина - колку почнав да го мразам тоа бледило, толку студено покрај цветот на твојата кожа.

Не раскинавме некоја одредена ноќ, како што и не постоеше некоја одредена ноќ кога почнавме да излегуваме, но се сеќавам на една есенска ноќ кога претпоставив дека бевме при крај.

Бевме паркирани со Рамблерот во ќорсокакот на една улица со фабрики која беше нашата „патека на љубовниците“, слушајќи како ситен дождец и суви лисја ја прскаат хаубата.