ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

„Во Цариград, Никола Поцо имал друга жена, некоја Ерменка, со која живеел полујавно и која имала една ќерка.

Што морала таа? Морала да ги чува толкуте деца, да се грижи за сите мали и поголеми нешта, да го поправа расипаното, да го оздрави болното, а тој, Никола, се бавел божем со големи работи, го гледал светот “од точката од која и бог нѐ гледа нас“, што би рекол Симон, и од таа точка, се разбира, мислел дека му е дозволено да издржува и друга жена, љубовница Ерменка, па уште и паштерката да ја соблазнува.

Јас знаев дека мајка ми знае унгарски, дури и сум ја слушала како зборува со вујко ми Вангел, ама кога разговараше со Унгарецот добив впечаток дека тоа не е мојата мајка туку некоја друга жена.

Живееше со брат ми Вангел во градот Мишколц, во прифатилиште со други жени.

- Колку? - Се пазаривме и ѝ симнав на 500 драхми! Другата жена се поднасмевна.

Другата жена чувствува потреба да ја заполни малата пауза: - Оставете.

Двете други жени се збираат во себе, исчекуваат.

Зарем не ќе најде друга жена што ќе го стопли со занесот на саможртвата, што не знае за прашања и барања?, - разочарано си велеше после секоја таква средба...

И другите жени, мајки и сестри беа тажни. Тој ден сѐ беше тажно.

Зелниците што ги правев јас, друга жена во селото не ги правеше.

Адет така било. Окото на мажот кон други жени не смее да скита.

По патот јас му зборував за тоа дека Земанек е сосема изменет и дека живее со друга жена; мислам дека воопшто не ме слушаше.

Земанек застана до разбојот, и сите ние, машките, почнавме да му довикуваме; сите му завидувавме, затоа што таа помош што требаше да им ја пружи на девојчињата подразбираше да ги фати за половината, да ги поткрене за да ја дофатат пречката и потем, при слегувањето да ги дочека на ист начин: околу половината. (Го правев тоа во циркусот потоа милион пати, но никогаш со Луција, туку со други жени).

Можеби поради тоа пијавиците се впиваа најповеќе по моите меса.

А додека плевевме не носев како другите жени волнени чорапи до под колената.

И едно по друго од другите жени два хора, одгласувајќи ко ѕвона, за животи редеа што рекол Кузман и сторил.

Си мислев дека сигурно маќеата побарала Марина и баба ѝ да одат во друг стан, или, можеби, баба ѝ на Марина не можела да седи со оваа друга жена на својот зет, откако ја загубила ќерка си.

За маќеа, мислев дека е потребна некоја друга жена, сосема поинаква.

Колку пати ѝ доаѓала желба да појде кај нив дома, да го земе в раце детето, да го гушка, но, не верувала дека би можела да ја разбере таа, другата жена, и не го сторувала тоа.

Понекогаш ѝ завидував на Ели, што дури ако татко ми се реши на најстрашното за мене, Ели можеби ќе може да поверува дека таа друга жена е нејзина вистинска мајка, која подолго не била тука.

Ох, колку во тој момент сакав да му речам - татко, вети ми дека никогаш нема да доведеш друга жена за мајка.

Колку ѝ било тешко тоа чувство дека тој се оженил и живеел со друга жена, толку се радувала и плачела во исто време кога следната година разбрала дека му се родил син.

Зарем друга жена наместо мама!

Се поздравив набрзина и со трчање отидов во училиште, зашто беше доцна, без да разберам која беше другата жена со тетка Рајна и што бараше кај нас.

А можеше да биде и поинаку, ако сега тие тројцата - таткото, другата жена и братчето ѝ се чинат на Марина нешто посебно, друго, и уште повеќе ја тераат да се чувствува осамена.

„Сѐ што требало да ти каже мајка, ти кажала некоја друга жена.

Нејзиното врескање предизвика и други жени да урлаат, да плачат, или да се смеат.

Она што сакаш да го знаеш - која сум и што сум - е непотребно.

Ги отвори очите; не можев да ѝ го препознаам погледот – како да не гледаше во мене, туку во некоја друга жена.

Ја подаваше својата рака кон мене, јас ѝ ја пружив мојата рака. „Мамо,“ ми рече.

Некоја од нив се закануваше дека ќе ги запали сите.

Му се придружувале на отпорот против пребогатиот Али-бег.

Кукулино; таа плитарска тврдина на маченици и вдовици, ја посвоило немата Ганка, да ора, да сее, да копа и да окопува со другите жени и во предвечерните часови да стои осамена и да гледа кон планините.

Јас во мојот живот никогаш, ама баш никогаш не сум бил со друга жена.

Да не беше Жаклин, да беше некоја друга жена, ќе поверував дека...

Маса Ќулумоска ми кажуваше, а ми кажуваа и други жени.

Мажот ѝ, кој е магионичар на забави, ја чека во Барселона и до полноќ мора да завршат три работи, па затоа сака да го извести дека нема да може да му се придружи навреме.

Една друга жена, која на Марија ѝ изгледаше почовечна и со повисок чин, го прегледуваше редот и подготвуваше попис на имињата што новодојдените ги имаа напишано на картони кои им беа зашиени за облеката.

Му кажа дека поминала убав живот со него, дека бил идеален маж, нежен и внимателен, сè додека не запознал друга жена, сè додека таа не го завела и не им се замешала во нивниот живот и тој не почнал секоја втора ноќ да ѝ доаѓа: една ноќ да спие кај неа, а втората кај другата.

Не барав ништо од него, барем само љубов да ми пружеше, да ме побараше, да ми го исполнеше животот со убави зборови, да ми ја надоместеше загубената мајчина љубов, да не ме понижуваше и мене и себе, да не слушнев никогаш дека ме заменил со друга жена.

Какви врвни луѓе ме бараа да ме усреќат, а јас најдов човек што јас ќе морам да го усреќам.

Но беше фрустриран и тоа го наведуваше секоја прилика што ќе му се укажеше со друга жена да ја искористи. Имаше список на фатени жени.

Да беше друга жена, тој сепак не ќе се оженеше со неа, размислуваше Ѓулсиме.

Таа е само моја и ниедна друга жена нема да ја дели постелата со мене.

А за род и пород, ниту сакам да имам со друга, ниту сакам друга жена да има од мене.

Да живее со друга жена! Ü беше неподнослива.

Цели три години бил со другата жена на Хелвиг.

За Карл, другата жена три години била мамичка.

Но, неговата одлука да се откаже од веќе родениот и потпораснат син, заради раѓањето на друго дете, со оваа друга жена, како да го порази.

Колку и да му беше лута, ја спобудалуваше мислата дека може да засака друга жена!

Да е тука Добра или Чана веќе ќе знаеше што ѝ е, ама таа оставена е самата на себе не оти нема до кого да појде, ене ја Танаскоица, а има и други жени.

И други жени, мажи, здрави, болни. Девојчињата — од уѕур, на прошетка.

Се најдов во небрана — изненадена сум невела — не чини неј — нив непара — не толку нетоп — невестински украс од тенеќија кој ја заменува короната ниа — оние нии — нив нуна — кума (делхинутив — кумица) нишан — знак нишка — нит, нитка на платно нишчелки — направа на разбој за ткаење ној— оној ногашчка — наплеток од косата обрецнам — врекнам, нависоко ќе проговорам обрус — долга везана крпа со реси од која се прави чалма на главата одер — врста кревет на столни ногари закопани в земји на кој се чуваат алиштата и покровите во визбата одвраќам вода — басна на вода за да се мени положбата во која се најдува озастра — утринава онбашија — турски војник десетар — каплар опурчак — искинат опинок кој веќе не се носи оралиште — место каде се игра оро ораџика — жена што игра оро орјатка — погрден збор за жена со која друга жена е скарана орман — густа гора оужје — накит олепела — лесна клетва осмак — мера за жито 50 оки отпуст — поповска песна пред свршетокот на извесна. служба павти — женски накит од сребро и бакар пагурче — сад за ракија пазамарка — џеб на селска кошула пајвани — ортомчиња со кои му се врзуваат нозете на коњ да оди раван — ситно парка — што ѝ е, што ѝ пречи да направи нешто паскурник — шара за шарање поскури пачавриче — книжулче, може и крпче од ткаенина пашит — без самар коњ, маска, магаре пералник — котел во кој се топли вода за перење песјачка — погрден збор за жена со која друга жена е карана петле — во онаа см. наполеон — пара златна француска со петле на неа петравил — епитрахил петреви гаѓи — горско цвеќе пинок — опинок плак — старец плетва — трева во сеидбата поврзало — врвца на торба или вреќа, како и на огламник на добиток подвеска — дел од селска облека.

Бонети времето го проведуваше во селото настојувајќи кметот да ја одоброволи братучетка му Цара, или да му најде некоја друга жена.

„Дали сум и припаѓал на друга жена? Ќе те болеше ли, Марија, ако беше така?“

„Вистина, си и припаѓал ли на друга жена?“

Што да сторам? праша. Со друга жена, му рече Марија.

Никола, не говори ми за други, кажи: си и припаѓал ли на друга жена?“

„Си и припаѓал ли на друга жена?

Јас чувствувам уште еден мирис освен оној што те следеше од болницата до овој стан. чувствувам мирис на друга жена.

А ваквите настојувања беа толку присутни, и беа толку грдо поттикнувани токму од луѓето од кои Јана зависеше!

Но како да му помогнам додека чувствувам како ме измачува помислата дека не сум во состојба да го запрам времето и дека веќе наближува некој друг ден, некоја друга ноќ, а тогаш Јана ќе биде сосема друга жена, поинаква од онаа што тој ја познава, и дека тогаш ќе му припаѓа на некој друг.

И другите жени од соседството зборуваа меѓу себе за тоа, денес.

Во срцето, во извежбаната пумпа, се дотураат нови количества гориво за брза потрошувачка и квалитетниот примерок на Ла Метриевиот I`homme machine, „механизмот што ја навива својата сопствена еластичност“, со максимална брзина влетува во целта.

Потоа се сретнав со една друга жена.

Дали можеби таа, во својот, за мене долг и непознат живот, доживеа неубаво искуство со маж, кој поради друга жена ја оставил без збор?

И сѐ на неа е посебно и неповторливо. И облеката, и смеата, и поплаките.

Не личи ниту на една друга жена.

Другпат сонува како на некој празник влегува во куќата, но гледа куќата не е куќа, туку се престорила во црква; внатре попот Матлија венчава младоженци; се допира поблизу и гледа: зетот е Бандо, а невестата таа самата; но како што наближува, сè повеќе ја фаќа страв, зашто гледа: невестата не е таа, туку некоја друга жена; почнува да плаче и да го трга Банда да не се венчава, но попот Матлија му дава знак на питропот Танаско и тој ја фаќа за раменици и ја вади од црквата надвор; надвор гробарите го пречекуваат Танаска и му велат: ”Ние сме готови: го ископавме гробот”.

Мажите не им се лутеа, зашто, покрај својата жена, имаа можност да се нагледаат и на други жени што никогаш повеќе таква можност не ќе им се даде.

И по това после царот се оженил пак за друга и таја била многу хубава, ама колку со снага хубава, толку сос душата лоша и груба, и завидела, сакала да нема друга жена како неа хубава.

И покрај сознанието дека постои друга жена не можев да се отргнам од Оливие.

Но, ако предходните денови го игнорирав фактот дека постои друга жена во неговиот живот, сега почнав да размислувам и за тоа дека постои некоја Евелин и можеби тој ќе продолжи и понатаму да се гледа со неа.

Му се заканував дека ќе го убијам доколку оди со други жени. Одеше. Пукав во него.

Секој ден заминував од дома за да заработам за живот, но ја мразев работата.

Се опорави и дојде кај мене да ме моли за прошка. Веќе не можев да го сакам.

Мажот ми дојде од војна и ме затекна во кревет со друга жена. Ја одведе, избегаа заедно.

Детето ми умре. Половиот нагон ми се поврати, па повторно се породив.

Деновите ги минував чистејќи ја и преуредувајќи ја куќата.

Се омажив за човек кој со себе ги донесе двете свои деца. Многу ги сакаше. Остана дома да се грижи за нив.

Дадов отказ, се преселивме во поголема куќа, децата тргнаа на училиште.

Наместо Тина која сѐ помалку зборуваше отворено со својата ќерка откако оваа најави дека можеби ќе го заборави Доне, се јавуваше некоја друга жена од бегалците кои се одмораа вдолж долгата барака од црвена тула, и тоа прилично гласно да можат да ја чујат и оние на најдолниот крај Арно прави мори Чано шо оди на црква, не чини ниа шо сме скарани су Господ!

Ноќта добар дел од патот го има поминато, утре треба рано да се станува, веќе не е малтерџијка, скелињата по кои со една друга жена го качуваа тезгерето со малтер се расковани, зградата веќе има друго, бело лице наспроти црнината што бегалците ја таат во градите, и, за среќа, веќе има работа не во стопанството, туку еве сосема блиско, во фабриката.

Другата жена стои само така: ги завртела крајовите од скутината, ги собрала во рацете и нѐ гледа.