ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Од левата страна на бујната и пенлива река Вардар е старото скопско Кале.

На левата страна под подотворената пола на палтото му се гледаше синџирчето од часовникот.

Така, во една од улиците, кои сега се оформуваат, а која е паралелна од левата страна со главната, која целата е обновена, насреде стои стара куќа, која чека сигурно на уривање, но веројатно нерешените имотно-правни проблеми не допуштаат да исчезне.

ОД ИСТОРИЈАТА НА ЛУДИЛОТО НА КРАЈОТ НА ВЕКОТ Таа „макрокосмичка“ глупост од левата страна е предговор кон каталогот за Шестиот зимски салон на Друштвото на ликовните уметници на Македонија.

„Тој е повеќе повреден. Камионот удрил од левата страна.

„И тогаш, пак клучот на гуша и - слободица мила, ама слободица со ум“, тоа татко му на Љупчо дорече влегувајќи во собата.

„Ќе оздравиш брзо... ќе се кренеш...“ рече мајка му и се обидуваше да се насмевне.

Застана, потоа од левата страна на мојата постела, се наведна, ми ја стави за визглавје нејзината десна рака, и само ме гледа, и само ме милува, гали.

Бојан го долепи увото на левата страна од нејзините гради.

Оти десна рака на левата страна е полоша од лева на свое место: сѐ опаку пофаќа и опаки дејанија чини.

„Но ние“, продолжуваше Филозофот, „од левата страна на одајата бевме, и читателот лев на словото бевме.

И го освои, го плени сосема логотетот со лажната скромност и смерност своја, и стана мир во семејството наше, но мене пречувства црни ми ја кинеа душата, оти дотогаш не бев видел случај таков: рака што била десна сама да се постави на левата страна од телото.

И редовно, како што секое слово најмалку два созерцатела има, еден сочинител и еден читател, така и жената, запис таен и совршен, обично двајца мажи крај себе води: еден од десната и еден од левата страна.

И рече дека дури и бројот во потписот криел тајна, оти значел: еден сочинител (деветка една, тројство совршено, оти трипати тројството се повторува во бројот девет) од левата страна, и еден читател од десната страна.

„БАРБАРА БЕНЕТ“ – џуџе во дрег – влегува од левата страна на сцената со стенограмски бележник и молив.

БАРБАРА се потпира на грбот на еден од придружбата на левата страна од сцената; ЛИПСИНКА седнува врз грбот на еден од придружниците на десната страна од сцената.

Сепак, пределот наоколу е изменет – од мајчината лева страна е правилна редица тополи, како дел од педантно уредена алеја, од десната татковата страна, се расфрлани дрвја и грмушки меѓу густата, висока трева, а во неа, полегнати без ред, испокршени фигури, обезглавени актови без екстремитети, како по битка на гладијатори.

Кога наближив кон една долина криена меѓу плодови од лимони, грозје, портокали и смокви, кога го здогледав морето и кога застанав на брегот, почуден си реков: „Господе, како да сум бил тука, како да сум живеел тука на овој брег, до оваа стена и пештерата издлабена во неа, до манастирот и кипарисите извишени крај него, до параклисот од левата страна, полеан со молитвите на калуѓерите кои со запалени свеќи влегуваа и излегуваа од него, помазан од звукот на камбаната и клепалата.

На левата страна веројатно препознавате пет мртви срни обесени на дрвјата. Тие ја означуваат покорената природа.

Му ја гледаше само левата страна од лицето, побелениот мустаќ млитаво виснат, металното копче од блузата жолто блеснато како око на мачка.

А паметам и такви со силен и горчлив вкус, кои тешко се голтаа, кога со месеци „обивав“ врати на клиника носејќи го во себе врелиот компир на левата страна, кај слабината, па целото тело го искривував за да најдам положба во која најмалку боли.

Кога се исправа пред седелката, со левата рака држејќи се за дрвото, а во десната држејќи го секирчето, некое време се навикнува на темницата внатре, потоа, кога го здогледува бувот, исправен и скукален сред седелката, го зема со секирчето од страна, оддесно.

Максим Акиноски се истави од прозорецот, оди кај масата,се наведнува над цртежот прострен на неа со намера да продолжи да црта, но веднаш потоа со брзи и долги чекори пак се враќа на прозорецот и лут на себеси, првин што се зафаќа да ги слуша гласовите на лишките, а потоа што подлегнува на народските верувања во нивните способности да искобат нешто лошо, го гледа Васила Митрески кој постојано навалувајќи се на лева страна, на страната на покусата нога, откај `рвениците и низ огратчето оди кај копите во гумното.

Потоа го соблекува палтото, му го подава на Васила и зема да се качува направо спрема седелката, која е водорамна пукнатина во спилата и пред која, од левата страна, расте ниско и осамено дреново дрво; за него, смета Максим, ќе се држи кога ќе го убива кобникот.

Дошол тепачот и влегол кај кадијата, та застанал од десната страна, а тепаниот од левата страна.

Жена му декиката ја чекала за да го истурка од куќата надвор, чунки беше £ се здодеало од скржавштината што ја имал тој, при с¯ што бил прв богат во тој град.

Поодил пишман аџијата некој саат и си собул јемениите од нозе, та си 'и врзал за појас.

- Ај, аџиице, да ме испратиш - је рекол на жената си - од град надвор, оти јас ќе одам на аџил'к.

- Ти, чорбаџи, треба да застаниш од левата страна - му рекол на тепачот - а другиот чорбаџија што чинит давија да застанит оддесно, чунки таков е усулот.

Едно се одделиле маж и жена и аџијцата врлила еден камен по него: - Коа ќе се врати каменот - рекла - тогај да се врати мажот ми, Боженце!

- Писание, вели Уља, било пишано: на лева страна да се радуваш, а на десна да плачеш, да тажиш.

Работниците во замокот му го спуштаат мостот, а Баронот за време на банкетите го сместува од левата страна на масата.

Ако на баронот еднаш или двапати му се спушти главата додека седи на неговиот резбарен стол од даб, тој не го прави тоа со некаква лоша намера.

Скопје ќе се најде и под византиско владеење, нарекуван Јустинијана Прима, според византискиот император Јустинијан.

Градот, кој ги бележел своите почетоци уште во времето на Римската Империја под името Скупи на левата страна од реката Вардар, станал и легионерски центар (13-11 година пред новата ера) во време на владеењето на Октавијан Август.

Некој убавец, којзнае како се мушнал во собичката кај другарката Оливера Срезоска и ете ти циркус, просто-напросто на генералимусот му ја бојадисал со бела боја левата страна од мустаќот, му ставил и некои други знаци на лицето.

Престигнувавме и остававме далеку зад нас други коли со дипломатски ознаки.

Бешир минуваше и низ црвени семафори откако ќе забележеше дека немаше коли од десната и левата страна на попречниот пат! Никогаш не возел побрзо!

Беа оддалечени само неколу метри еден од друг кога левата страна од лицето на човекот ненадејно се искриви од некаков грч.

Од својата лева страна Винстон виде како човекот во бел мантил крши една ампула и го полни шприцот.

Вилата на Ниротакис беше во непосредна близина на неговата фабрика за текстил во Дренок; по неколку метра од оградата на фабриката требаше да се мине стилизираниот железен мост преку реката и веднаш, на аголот од левата страна на мостот, се простираше убавото здание среде густ овоштарник обрабен по страните со два реда лозници.

Се сеќавав на тие мигови кога во судницата, на масата со излижана маслинеста боја, се шеташе бледа неонска светлина, заминувајќи на десно, паѓајќи на подот, по паркетот, и пак враќајќи се од левата страна на масата, повлекувајќи ме и мене низ нејасни сеќавања за неизвесноста на кружното движење што од игра со сласт и страст се претвори во вител на силна и матна вода во која се губи свеста и престанува постоењето кое толку многу го сакав.

„Според ова, кај нас и во наши услови, секој секого ебава,“ шепна некој од средните клупи во редицата на левата страна во предавалната, во која беа сместени осамените срца на возраст од седумдесет до осумдесет години.

Ноќите ги минуваше во својата канцеларија која, покрај службените елементи (биро, фотелја, маса со шест столови за состаноци), беше опремена со кауч и шкаф за облека, со фрижидер и шпорет во малата ниша од која на левата страна се влегуваше во пристојно уреден тоалет, а од десната страна се излегуваше на тераса свртена на југозапад, кон височините на планината.

Предната врата од левата страна на комбето беше отворена и крај неа стоеја двајца униформирани полицајци кои повремено погледнуваа на другата страна од улицата, кон влезот на нашата зграда.

Џипот мина крај густежот и по неколку метри сврте на левата страна и влезе во еден широко отворен хангар.

Ема трепереше. Беше бледа, студена и нема.

Порано пак, овој простор од левата страна на реката, бил прочуен и пожелкуван.

Жегата се лепеше за мене, сама, сосема сама во пејзажот, од левата страна езерото, од другата планината која се издигаше горе до Гупешкиот манастир за којшто веќе имав слушнато.

Од левата страна е езерото, свиено околу планината, а од десната горе на брегот неговата куќа.

Од левата страна беа оние додатни простории за раздавање со искршени прозорци. Внатре пусто.

- Се искачиле на Голгота. Тука го распнале Христа а по Него и двајца разбојници - едниот од десната, а другиот од левата страна.

Па иде вест дека на Бред Пит путецот не му е више на лева страна; почнал да се чешла од десно на лево.

Жолто сидро, сина риба – со такви чудни месечини живееме Силвија Плат штиците крцкаат неподносливо крцкаат под тежината на одот мек рефлекторот со модра боја ги прелива пукнатините на левиот образ на животот на десниот образ на животот истекува остатокот од модрата боја на рефлекторот сенките се качуваат по левата страна на завесата и се спуштаат по десната страна на завесата на средината од сцената нашите усти нè голтаат со сласт што освојува публиката аплаудира безмилосно аплаудира безмилосно публиката безмилосно публиката аплаудира од другата страна на завесата во гледалиштето започнува долго очекуваната претстава

Сретен Јаворов, го зазеде централното место, со Трим Тоска на десната, а со Јагулче Дримски на левата страна.

Пак ќе ги користам наводниците, иако ние разбираме и така натаму: „/првата формула/”, напиша Џери со зелениот кели фломастер преку левата страна на уредниот задник на својата делумно заспана љубовница; на исто толку привлечната десна страна на таа млада дама потоа додаде „/друга формула/“, премостувајќи го нејзиниот процеп и канализирајќи ја неговата отмена точка- запирка со еден издолжен знак за еднаквост.

Но не поради глетката што се откри пред него туку поради сознанието дека на широкиот плочник, ако се изземат Снешковците од левата страна, немаше други гости.

„Ќе го прошетате ходникот и по првите скали од левата страна ќе се качите на катот.

„Веројатно повторно ја згрешивме“, втаса да помисли, но пред да ја напушти просторијава стори неколку чекори кон прозорчето поставено малку повисоко на празниот ѕид од левата страна.

Ја завлече раката по кошула, од левата страна, вртејќи со очите како во нем филм, оттаму извлече лак и стрела и ми намигна.

Уште пред да можам да замавнам со раката мачката престана да ми го гризе увото и замавна со шепата, зафаќајќи ми ја целата лева страна на лицето, од веѓата, преку окото, кое за среќа го затворив, низ образот, сѐ до устата.

Кимнав со главата, но таа не ме виде бидејќи се вртеше наоколу барајќи ја Маци.

А од левата страна имаше истакнато грди фотоси исечени од весници и списанија - превртени контејнери, расфрлен смет , околу кучиња и мачки бездомници, диви депонии, запустени дворови.

- Подигна рака, покажа на олтарот и поместувајќи ја од лево кон десно, рече со наслада: - Туа, пушиш, Тито, со цигарата о р’ка и со ена пишчола, на, до туа, д’лга ем голема - таа се удри по колкот - а од левата страна Ленин, со подигната рака, на пролетаријатот му го покажва патот кон светлата и среќната иднина.

Целата лева страна ми беше прекриена со ситни израстоци, како дијаболи всадени под кожа.

Се завртев на левата страна и заспав, слушајќи го бесното удирање на ветрот врз ролетните од прозорците.

Некој од левата страна на попречната улица му рече некому на десната страна каде што беше нагорнина: „Ајде, Најдо, стапни го моторот!“

Стоеше така со погледот како фрлен во пустина и веќе помислуваше да ја батали оваа работа коа, зад себе, од левата страна, чу женски глас како му вели: „Ви треба помош?“

Малечката како да му ги погодува мислите и сега, божем за подобро да гледа низ шофершајбната, скоро го допира со лицето од левата страна.

Јасно виде кога една милиционерска патрола од двајца се појави на левата страна од стрмолоакот над долот и, правејќи месечинест полукруг, се изгуби пак зад крајната куќа на спротивната страна.

На левата страна беа уште три куќи, но сите три гледаа со задните фасади кон оваа улица, сигурно со влезови некаде од другата страна.

Оти не знаат дека кај Танаско и Пена се оди од левата страна по самиот стрм брег што не пружа голема сигурност, тие влегуваат во разејнатата уста и долго не можат да се снајдат во темницата, тропајќи на случајно надрабаните врати или на оние што ги откриваше некоја слаба светлинка.

Ми го оставаат на мојата лева страна, а јас се вртам на десна.

Од десната на лева страна.