ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Книгата на Климент Камилски, која можеше да се најде во светските библиотеки, во неговата земја, за која, впрочем, беше и наменета, во еуфоријата на сталинистичките закани стана невидлива, а нејзиниот автор заврши на Голи Оток.

Климент Камилски не успеа, како што предвидуваше неговиот професор од Сорбона М.П. Фоконе (M. P. Faucaunnet), со својата докторска дисертација За психологијата и однесувањето на детето, на балканското посебно, еден ден да биде посебен прилог за моделирање на педо-психолошкото влијание и движење во неговата земја и пошироко на Балканот.

Пред шест години неговиот професор ја затече својата жена со еден маж пожарникар - млад русокос вол и со оперетска насмевка, ја затече гола како вистина и побеле за неколку ноќи. После, по една очаена решеност на полулуд човек, му го испираа отруениот стомак и се бореа во болница да го спасат; студентите се чудеа: ако е веќе курва зошто ја остави.

Имате половина час да го пополните тестот.“, со по малку пискав но сепак одлучен глас еден ученик на околу тринаесет години им даваше инструкции на неговите професори.

„Очигледно книга не фатила“, помисли ученикот, точно распознавајќи го секој гест на неговите професори - колку повеќе мрдање толку помалку знаење.

Гаврил, без никаков комплекс што неговото семејство доаѓа од една мала далечна земја, се гордееше со нас и гледаше да нѐ запознае со повеќе другари и другарки од пливањето, од факултетот по информатички науки, цимери од кампусот, од организацијата на интернационални студенти, со неговите професори, тренерите по пливање и многу други.

„Точно е, јас сум неговиот професор и имам задача да поставувам прашања и ништо повеќе.

Но вие сте повиканите што одредуваат колку се снаоѓам во оваа улога?“

А потоа, и неговата додатна дилема што мене ме развеселува а него, веројатно дефинитивно го дотепува; она сладникаво но и горчливо прашање, што самиот тој со тивок глас си го поставува: „Дали навистина ќе ја довршам со успех задачава, и како ќе ме наградат ако ги совладам безвредните тешкотии?“

Неа ја разбија и ја раскашавија, претворајќи ја во мочурлив терен на неговата душа токму скриените матици на воспитувањето, непрекинатите предупредувања, почитувањето на волјата на татко му, потоа на учителите, професорите во жешовската гимназија, силната волја на реб Аба Апфелблум, но и на неговите професори од рабинската семинарија прочуените Шварц, Гејер и Аптовицер, тие планини од знаење на кои веќе како студент гледаше со стравопочит; со еден збор волјата на авторитетите што го формираа него и во крајна линија неговиот досегашен живот.

Додека другите деца кришум ги запушуваа своите први цигари и се собираа со ококорени очи да гледаат голи женски тела низ цепнатинките што ги одвојуваа јавните бањи од останатиот јавен живот на Жешов, неговиот живот се сведуваше на дисциплина, на учење и на почит.

Колку што чувствуваше неговиот професор и ментор дека му се измолкнува од рацете, толку повеќе Миха уживаше во својата слобода, кога барем ќе ги одбира оние авторитети, свои авторитети, на местото од оние што му ги наметнува фамилијата и кариерата.

За парадокс, пак, и неговиот професор и шеф, а и самиот тој - беа или потекнуваа од „бечката школа”; професорот навистина од старата, ама со тапија, а Миха од новата која и во самиот Беч не беше призната.

Брат ми ја беше запомнил мојата желба, и една недела подоцна ми кажа дека во куќата на еден од неговите професори доаѓа сликар кој таму држел бесплатни часови по цртање.

Сликарот, чие име беше Фридрих Рихтер, бил од околината на Минхен; кога им се родил синот, тој и сопругата живееле во Виена – потоа пак отишле на имотот крај Минхен, а сега се вратиле во Виена затоа што слушнале дека доктор Ото Ауербах, професорот на брат ми, може да им помогне на деца во чија душа се вовлекла тагата.