ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Го спомнува рејвот во Rocket the Holloway каде што отишол со својата пријателка стара над 40 години.

Иако сега е ветеран рејв дедо, сè уште по малку се чувствува како да не припаѓа таму.

Дали тоа Чанга оваа гротескна смеа им ја упатуваше на своите измамени гонители, на сето сталинско време, или го поздравуваше токму него, својот пријател, татко ми не можеше точно да се определи.

Тоа, се разбира, не може да се провери на страниците на „Цариградски весник“ каде што Никола Поцо имал свои пријатели и каде што, по линија на таканареченото доброчинителство, можел да има поддршка, туку во еден друг документ објавен во зборникот „Документи за историјата на трговијата на Европска Турција“ од страна на грчкиот конзул во Трст во тоа време по име Адонис Гленди.

Дагларбеј, со уште двајца свои пријатели и една дама, поетесата Дрита Караинџик, ми приреди голема вечера долу на Босфорот.

И за тоа секој позамашен, ако пристигнал некаде на гости или во ресторан на закажана вечера или на обичен собир со свои пријатели, веднаш напоменува дека се превезол со „такси“, а тоа не е исто што и со „долмуш“, во кој се возат обичните луѓе.

Лицето му добило решителност, ако рацете, му се тресат од умор.

Рабинот го фати под рака својот другар од школските денови и го однесе во другата просторија. Таму сѐ беше на своето место.

Под закрила на ноќта, наредните денови Евреите на Закинтос заминуваа во планините, секоја група со организирани предводници, семејство по семејство наоѓајќи прибежишта по домовите на најчесто непознати луѓе.  Вечерта пред да замине со своето семејство на побезбедно место, рабинот Елеазар Корео побара да го види својот пријател од школските денови.

„Знаеш што ми рече најстариот син ова попладне?“ - го фати рабинот својот пријател за раката: „Бевме во синагогата да ги скриеме реликвиите, а тој е веќе доволно возрасен за да ги споделува проблемите со нас.

Почитувајте го како свој пријател и другар.

Една вечер, божиќни пости, Толе седеше со Јована и некои други Јованови другари, кога во кафето, од маса до маса, се пронесе тивок глас дека војводата Гоце Делчев ќе дојде вечерва во кафево да се види со своите пријатели и да проговори некој и друг збор.

— Нема драскале, нема. Нема пријателство кога сакаш ти да вјавнеш мене. Секој вардит својот грб.

Трајко се зачипчи за стариот свој пријател.

— Водите и овој ќопек кај оној магаре попот, — нареди Арслан, а Рушид уште оттука замава на наијнтимниот свој пријател, даскалот Бина, со кого немаше ден да не игра папаски кај Балето, Чкулот или Колобана на ан.

Сефедин мој човек, наш човек. Ако чинит да направиме.

Ти татко, ти мајка, да не сториш кабул на стари години да ми гниат коските!

И навистина, Толе ја зеде улогата од Ѓорѓија, а и овие се согласија, бидејќи им објасни дека го познава овој крај, а има и свои пријатели.

Ами јас би рекол нешчо друго да направиме ние ако сакаш да ме послушаш, — и тука Трајко се опули со Сефедина, прашајќи го со веѓите стариот свој пријател Арслана дали да зборува отворено пред него.

Во 327 г.пне. го убива историчарот Калистен, внук на Аристотел како учесник во завера против него, а во лутина го убива Клит, својот пријател од детството.

Но Татко, од прозорецот на својата нова работна просторија, го забележа како се оддалечува од Архивот гледајќи час напред час назад, небаре ќе го здогледа својот пријател.

Како никогаш порано, Татко му се довери на својот пријател, со пораки од дотогашниот свој живот, а и многу повеќе од тоа.

Кога минуваше крај чардакот на Татковата куќа, таа продолжуваше да се оплодува со нови значења... XLI Татко повеќе не можеше да му помага на својот пријател Сокол Мечевски во понатамошното разјаснување на сиџилите, ниту пак да му биде собеседник во долгите разговори на чардакот.

Татко, немајќи чувство за парите и препуштајќи ѝ ги сите грижи околу нив на Мајка, остана без зборови додека го слушаше својот пријател како зборува за сигурниот хонорар.

Сокол Мечевски замина, со надеж дека набргу, на чардакот, ќе седи заедно со својот пријател и ќе ја продолжат запрената потрага по сиџилите....

Тој не сакаше својот пријател да го упатува во најновите настани во врска со сиџилите, да му зборува за нивното објавување, а и за своето оддалечување од нив.

Го моли, дури, да оди до семоќниот свој пријател Ататурк, за да ме задржи.

Затоа таа се залета по својот пријател градскиот шут кој секогаш возеше точак побрзо од неа.

Во тоа ретко преполнето место го сретна својот пријател градскиот шут кој од таму собираше кандидати за утрешниот револверашки турнир.

okno.mk | Margina #26-28 [1995] 15 16 АЛЕКСАНДАР СТАНКОВСКИ „Оѕверен страв од совршенство“, рече во една прилика господинот Вулкански за својот пријател, сликарот Александар Станковски.

Во книшката Атељето на Алберто Џакомети Жене се сеќава како еден ден, случајно ја открил, под масата, додека подигнувал опушок, најубавата скулптура на својот пријател.

„Градската сказна“ е добар знак. градска сказна Еднаш Алиса со точакот отиде да го види својот пријател, градскиот шут, и да му ги покаже откорнатите кочници.

Дедо Димо го јавна коњот и замина в село да го испрати својот пријател, својот драг планински сосед, до неговата вечна куќа, на малите, мирни гробишта над селото.

Денко се двоумеше малку, но набргу легна крај својот пријател и постапувајќи исто како него, почна да ја полни дланката со јаготки и со големо задоволство да си ја полни устата.

Ако Милан му дозволеше да му се качи на рамената, нешто во што мачорот уживаше, тој за возврат со муцката му го скокоткаше вратот на својот пријател за да ја изрази својата благодарност.

И полскиот врабец летна по својот пријател.

Кучето, веројатно, задоволно од разврската, веднаш откако господинот Гроздановски ја затвори вратата зад својот пријател, радосно се раскока околу него, всушност, на тој начин изразувајќи необично задоволство што тие конечно пак останале сами.

Стариот професор ја забележа невообичаената промена во расположението на својот пријател, но не можеше, а и не се потруди да си ја објасни.

"Кој не мие, тој не крши", рече сопрутата гостинка, фрлајќи значителен поглед кон својата пријателка, жена му на домаќинот.

Мора да било чудно пријателство, а со оглед на тоа што Бергман се специјализирал во сликање крави, сигурно делеле многу малку заеднички интереси.

Се најде во парадоксална состојба, уметник чии дела беа барани, а тој се задоволуваше со тоа бесплатно да им ги подели на своите пријатели, или намерно ги продаваше по ниски цени.

Го зема ластикот и со остатокот од хартиените топчиња го гаѓа својот пријател сликар, на што овој панично се буди и шокирано зее на насмеаниот и разигран Фјодор.

Покрај тоа тој мора да имал специфична причина да го одбере токму овој предмет и да му го посвети на својот пријател како сувенир од Париз.

Како и да било, Дишан агилно се трудел да му го покаже на својот нов германски пријател “La vraie vie parissienne”, и дознаваме дека една вечер Дишан го одвел својот пријател во еден бордел на Пигал, кварт и ден денес прочуен по своите црвени светла.

Дури ни неговото блиско пријателство не го објаснува мотивот на изборот и испишаната посвета на оваа необична играчка како подарок на својот пријател.

На својот пријател сликар, кој привремено го дели покривот со него, му вели дека во неа се чувствува подуховно - како монах или самурај; во арсеналот на споредбите е и принцот Чарли, облечен во килт.

Дишановото творештво во целина би можело да се чита како шаховска табла на која секој пешак зазема стратегиска положба. Тоа ја појаснува реткоста на потезите и неможноста за повторување.

Фјодор станува, ги соблекува своите пижами, својот долен веш и ја опашува сукњата.

Сепак, пред да заноќи се случи нешто чудно.

Подоцна, кога во едно интервју Дишан го коментираше ова патување објаснува дека патувал во главниот град на Баварија во посета на еден сликар на крави кого го запознал пред неколку години во Париз.

Дали треба да заклучиме дека ова е неговиот прв редимејд.

Таа вечер за прв пат ја облече сукњата.

Откако ја изеде својата порција шпагети со сос од патлиџани, грашок и шампињони, од салветата што му беше приложена до чинијата направи десетина мали топки и со некаков ластик кој на кој знае кој начин се најде во близината, се обиде да го гаѓа својот пријател сликар, на што овој се навреди и побегна.

Пред кафеаната Маргер ги видов своите пријатели: Петка, Андона, Васка и Цигнанчето Паљо, толку модри в лице што ми се стори дека се бојадисувале.

Вечерта бев кај своите пријатели студенти и им расправав дека на Бата уште еднаш ќе му се одмаздам.

Меѓу нив е и Мишко, пристојно облечен, со куфер во рацете.

САЗДО: Уште не си дома? Невена со сукало ќе те отепа.

Саздо уште еднаш го удира по рамо својот пријател, се исправа и се упатува кон групата луѓе пред локомотивата.

Сане, сѐ уште стегајќи ја на градите кожената чанта, со некаква скриена почит кон својот пријател, влегува и Саздо веднаш го здогледува па ги шири и рацете.

Искористи ги своите пријатели за да заминеме одовде.”

Неуморно полемизираше со своите пријатели, Македонци и странци, за суштината на проблемите во земјата, за тесната поврзаност на нивната економска природа со меѓуетничката појавност.

Некој од нив сигурно повторно ќе му се јави на некој свој пријател, новинар.

Кога за ова прашање дискутираше со своите пријатели од младоста, во еден друг систем на верувања, дискусиите беа жешки, но се чинеше како сите да се согласуваат дека секој е кројач на својата судбина и искрено веруваа дека нивните животи ќе бидат токму онакви какви што тие ќе ги направат.

За да ги убеди своите пријатели дека актерката ја заслужува неговата љубов, ги кани во театарот за да ја видат во улогата на младата Јулија.

Љубовната инсуфициенција го прави искрен пред своите пријатели.

Трета слика: Мажот заедно со своите пријатели седат на масата во неговиот дом - оној од првата слика. Пијат, се мезат.

Не бил сигурен, подоцна само претпоставувал дека непогрешно го сонил она што ќе се случи во новиот ден: најпрвин, по сончевиот изгрев, го нашле, пред тоа, во ноќта, заборавен на носилка исцерителот Пандил Димулев, тој пријател на билје и треви; најверојатно дека безгласно починал од вчерашната рана помеѓу срцето и левата страна на стомакот, а потоа другиот тревар, откако го исплакал својот пријател со солзи што можел да ги пролее и над својата судбина, веќе видливо исушен и потемнет, легнал на неговата носилка и ѝ се предал на болештината, веднаш сите да видат дека се сушат и потемнуваат во лицата, и Самуил Пендуш, и Сандре Самарија, па некој (во неговиот сон, потоа во стварноста) барал да појде гласник по селата крај кои ќе минуваат, умните да оставаат на патот лук и ракија, за нив, и сено за воловите, инаку сами ќе атакуваат и ќе грабаат со темна можност да им ја донесат на домаќините, како гостинка, чумата што уште пред да го закопаат едниот тревар го однела другиот: два гроба еден крај друг, плитки и покриени со тврди грутки, крст до крст со шубари на вертикалниот крак.

Пак се склопчал на своето сиротинско легло многу потешко поднесувајќи ја предмугрената свежест буден.

Не стаса и се уфна од тоа, проколнувајќи си го тоа свое не направено последно пречекорување, а и оној свој пријател што дотогаш се таеше во леските, а сега во најкрајниот миг за себе го прекина тоа.

Виктор ѝ шепна нешто на својата пријателка и на прсти ја напушти свеченоста која сѐ уште траеше.

Дозорните дружби со своите пријатели заминаа во заборав.

Својата потрага Рада ја започна преку еден свој пријател од детството, тивко и ненаметливо.

Намерно не сакаа да се забележат. Томо сакаше ненаметливо пред своите пријатели да ја претстави својата нова голема љубов.

Но, таа е полна со енергија и бесплатно држи часови по клавир кај свои пријатели, само колку да го одржува во живот својот музички талент.

Сите присутни, а посебно Виктор беше воодушевен од поезијата на својата пријателка.

Раскажуваше за тоа како на грбот речиси два часа ја носеше својата пријателка.

Ги заврте Јана броевите на својата пријателка.

Некои рекоа дека отишле во Софија, други дека Јован ги испратил таму некаде, во Европа, кај свои пријатели.

- Најседне, за мајка си ти рекла девојката, оти од две старички праела една млада: таа крпела кошули - од двете ветви праела една нова - наглавјала!

А ако поминит по широкијот, правиот и рамнијот п'т, немат да му се сторит нишчо зло, та ако и да је п'тот подолг и подалечен, тој пак ќе си дојт побргу.

Со такво мислење старецот се стретил со некој свој пријател, та му расказал и му се исповедал за неразбирањето момините одгоори, и му се помолил да му се ексиѓисат, ако можит.

Се случи стрико Благоја да се најде со својот пријател Андон Белиот, да се поздрави со него и следејќи ги со очи далечниот облак, да го извади дрвеното луле.

Значи, додека Симона се туширала со своите пријатели, а можеби и ја продолжила својата групна романса под нејзиниот златен туш, нашиот човек го префрлил филмот на неговиот стик.

Дејан ја најде таа тезга преку свој пријател, што беше дел од редакцијата на магазинот на чие име Александар не се ни сеќаваше.

Нејзината рака помина по неговото рамо и се најде на алатот на Александар кој добро беше подготвен благодарение на она што дебелата Симона го правеше со своите пријатели.

Во неколку реченици му раскажа на својот пријател за состанокот и неговата нова задача. - Одиш на балот на гардата Алек?

Со желба макар некако да се забави и да го заборави непријатниот впечаток, тој пошол на забава кај еден свој пријател, каде што нашол пристојно друштво и, што е најдобро – таму сите биле речиси од ист чин, така што ама баш ништо не му пречело.

Дури и во оние часови кога наполно згаснува петербуршкото сиво небо и целото чиновничко племе се најало и завршило со ручекот, кој како можел, во сообразност со платата што ја добива и со сопствената желба,  кога сите веќе се одмориле од канцелариското чкрипење, трчање, од својата и туѓата работа и од сѐ она што доброволно, дури и повеќе отколку што е потребно, си го поставува никогаш несмирливиот човек – кога чиновниците брзаат да се препуштат на уживање во преостанатото време: кој, од поиницијативните, брза в театар, кој в град, да го потроши времето за да се изнагледа секакви шапчиња; кој на вечеринка – да го потроши на комплименти на некоја згодна девојка, ѕвезда на неголемиот чиновнички круг; кој, и тоа се случува најчесто, оди едноставно кај сличен на себе на четвртиот или на третиот кат, во две помали соби со претсобје или кујна и со некакви модерни претензии, ламба или некој друг предмет, што чинел големи жртви, лишување од ручеци, од излегувања, – со еден збор, дури и во тоа време, кога сите чиновници се губат по малите станови на своите пријатели за да поиграат бурен вист, сркајќи чај со евтини кекси, повлекувајќи чад од долгите чибуци, раскажувајќи за време на поделбата на картите, некаква интрига што стигнала од високото општество, од коешто никогаш и во никаква состојба рускиот човек не може да се откаже, или, дури кога нема за што да се зборува, прераскажувајќи ја вечната анегдота за командантот, кому дошле да му кажат дека му е потсечена опашката на коњот од споменикот на Фалконе, – со еден збор, дури и тогаш кога сите се трудат да се забавуваат, – Акакиј Акакиевич не ѝ се предаваше на никаква забава.

Тој широко се отворил, станал пријатен за разговор, љубезен – со еден збор, ја минал вечерта многу пријатно.

Геле Накотник го молеше својот пријател да се смири, навистина попот има познат судија, човек што е вистинска власт.

И штотуку есента распослала магли, немало тогаш две сонца вечно лето да е, човекот ги повикал некогашните свои пријатели да повелат малку да се крстат пред неговиот ум.

Не сакал или не можел да се раздели од својот пријател, и господар.

Погледни ги, спијат со насмевка.

Жеро Жерав му се врати на својот пријател Водомар, зошто поверува дека овие двајца ќе те водат кон целта место него.

Благодарејќи им на својот број и на комуникацијата, неговите дела прават еден симетричен објект, еден тип на систем кој во себе е потполн или непрекинато таков настанува.” Paul Valery (Увод во методата на Leonardo da Vinci) Овој збиен опис, exergue, веднаш ќе го земеме во неговото вистинско значење, како ex ergon (hors dќouvre), како токму онаа легенда што би требало да се впише околу профилот на Marcel Duchamp на медал, онаков како што тој самиот го нацрта, или, поточно, го исече (1), за од него да направи подарок за своите пријатели, своевиден ex voto, или пак онаков каков што сакаше да биде прикажан, не без одредено нарцистичко самозадоволство, на сопствената фотографија снимена од Alfred Stieglitz (2), или на гравурата на еден Joseph Stella.

Но ова не беше крајот на изненадувањата кои Камилски му ги приреди на својот пријател по судбина.

И тој дури и мисијата за опстанатите османизми во балканските јазици со својот пријател Климент Камилски ја сметаше за скромен прилог во новата балканска свест, која требаше и на тој начин да им се пренесе на новите генерации, на нивните потомци.

Но не сакаше по никоја цена да го прекинува својот пријател да говори за неговата успешна мисија во Париз: Не е за верување, ама штотуку стапнав на улицата Monsieur le Prince, за која многупати ти зборував, се најдов, пред книжарницата за Источна литература основана од славниот Ерменец Хрант Самуелиан, уште од 1931 година, а сега водена од синот Армен и ќерката Алис.

Татко од чардакот го гледаше својот пријател како заминува по кејот во правец кон Дрвениот мост.

Немаше однапред договор кој ќе реферира за турцизмите во доменот на исхраната, туку обајцата требаше да бидат максимално подготвени за оваа последна дебата.

Се чувствуваше како во луда трка по туѓите заемки кои се криеја во редовите на страницата на книгата, на моменти се чувствувал како со перото меч ја разбива пајажината во која се криеја старите зборови, со веќе потрошено значење, според многумина.

LIX Татко го затекна својот пријател Камилски во својата библиотека тажен, наведнат над своите речници, во потрага по последните турски заемки од речниците.

При изборот на секој непобеден, односно останат турцизам во балканските јазици, Камилски го очекуваше коментарот на Татко, кој почнуваше да има несомнен авторитет како балкански ориенталист пред својот пријател...

Зар има зборови кои не можат да постојат кај ниту еден народ, посебно кога се работи за името на ваква возвишена пита? продолжи упорно Камилски.

Татко со големо внимание го слушаше својот пријател, кој се чини за прв пат во една голема исповед го ослободуваше тоа што беше длабоко потиснато во душата и можеше да дојде до катарза во исклучителни околности или да остане засекогаш потиснато во него.

Требаше да го пречека Татко попладнето, така што имаше време да се справи со последните османски заемки, според договорот со својот пријател.

Тој ќе потсети на огромниот капацитет на рускиот јазик, во којшто ќе се претопат странските зборови.

Според посакуваната судбина од мајка си, синот да му биде ветен во искачувањето и останувањето во цариградските висини на власта, Татко по завршените студии и поддршката на својот вујко во Цариград, ќе го продолжи животот во некаква балканска одисеја со семејството.

Татко во тие мигови длабоко сочувствуваше со својот пријател, му предложи да не работат, да имаат слободен ден, едноставно да го изостават зборот зандана.

Камилски инсистираше на посебната условеност и поврзаност на атерот и севапот, макар семантички антиподно поставени, потоа и на постојаната актуелност на рушветот и калаузот кај Балканците.

LII Татко, вдлабен во потрагата по турските заемки, според последниот договор со Камилски, чувствуваше дека влегува во процес на кој не му се гледа замислениот крај.

И Татко беше облечен во својот единствен костум за мејдан, очекувајќи го својот пријател, на последната дебата околу гастрономијата и јазиците, поточно за местото на османскотурските зборови од областа на исхраната, пијалаците, кои со векови се наоѓаа на заедничката трпеза на Балканците, обајцата убедени дека исхраната обележува една цела цивилизација.

Но тој не сакаше да го прекинува својот пријател, кој немаше пред кого да ја искажува својата радост понесен од своите книги.

И Татко имаше различно чувство од својот пријател, кое не можеше лесно да се искаже, но тоа беше скриено во длабоката смисла и радоста од малечките приватни победи на поразените, над лажните победници, тоа беше и вистинската или лажната победа над секој османизам кој беше преживеал векови.

Татко, кој немаше книги колку Камилски, но тие што ги имаше ги читаше, често се сомневаше во импровизираните искази на својот пријател, но за тоа немаше дефинитивни докази и не сакаше со тоа и да го загрозува пријателството.

Првин сакаше да расчисти со најкарактеристичните заемки од областа на трговијата, кои би можеле да се најдат на листата на (без)опасните османизми.

Татко со восхит ги гледаше книгите на својот пријател и го следеше неговиот жив говор, кој како да им се придружуваше на тие од наредените книги.

Татко не сакаше да го наведува својот пријател да ги отвора длабоките рани во душата од кодошкото време на Голи Оток, но тоа беше за него и еден вид исцелување на големата болка пред верниот пријател во животот: Во животот засекогаш се уверив од искуството на Голи Оток дека нема поголем човеков грев од кодошењето.

Татко го потсетуваше својот пријател дека османскотурските зборови прелеани во балканските јазици се главно именки, речиси без глаголски облици, или падежни синтагми, односно реченичнотворни елементи, кои се главен услов за комуникација.

Татко го замислувал својот пријател како во првиот повоен пролетерски универзитет можел да предава за универзалноста на индивидуализмот кога тој овде се задушуваше на секој чекор од насилната колективизација на селаните до задушување на индивидуалната иницијатива на приватните занаетчии!

На Камилски видливо му олесни кога го забележа својот пријател од Македонија, негов поранешен студент, цврсто го прегрна и потоа им го претстави на одговорните од Организацијата на доброволните француски шпански борци.

Но тој како да одеше подалеку од своите мисловни хоризонти, вовлекувајќи се во нови интелектуални загатки, чувствуваше дека големата дебата што ја отворија со својот пријател да ги бележат зборовите со опасна конотација, одеше многу подалеку од замислената мисија.

Татко воопшто не му даде на знаење дека Камилски се оддалечил од темата, но тој, сепак, го разбра својот пријател: Андре Мазон во својот труд за Лексиката на војната и на Револуцијата едно значајно поглавје ќе им посвети на туѓите заемки со висок степен на научна неутралност.

Татко не сакаше да го запира работниот елан на својот пријател кој беше во нагорна линија, се согласи да продолжат да работат до исцрпувањето на листата.

Камилски се враќаше дома потпевнувајќи една арија од Верди, која обично ја потпевнуваше во радосни мигови, но најчесто во својата библиотека, крај отворените книги, особено кога ќе наидеше на мисла при читањето, којашто ќе му го огрееше срцето.

Откако се наслади со последниот залак од питата, Татко се обиде да го смири својот пријател: Нема тука никаква мистерија?

Фаик Коница задоволен од своите резултати му ја испраќа студијата на својот пријател Гијом Аполинер, со напомена дека и тој стигнува како него до истиот заклучок: странските зборови кои се влезени во еден јазик или треба да бидат сварени, или да бидат отфрлени!

Кога, еднаш, во паркот, му рече дека Иван е лекар, тој зеде шепа земја и ја наполни големата уста. „Зошто го стори тоа?“ се иплаши таа држејќи ги неговите раце. „Пијан си, немој...“ Ја погледна и се наведна. „Не, тоа, го сторив за да не прснам од смеа.“ А кога и рече за некој свој пријател лекар што некоја Марија го оставила, кога и рече дека тој бил највеличествената болка на светот, му ги пушти рацете.

Се сети: кога еднаш на еден свој пријател му рече дека науката не го занима, не знаеше - еднаш (во овој ден) тој ќе ја презира таа наука, еднаш (денес) стегнат во избледена кошула за опасни лудаци ќе почне да се плаши од затемнување на сонцето во својот мозок.

Односот кон анималниот свет ќе го доведува човека да се однесува како кон жртвуваните животни и кон блиските од својот човечки сој.

За доказ на својата теза во интимното друштво, во залезните години на животот, кога луцидноста не го изневеруваше, Бургиба им ја читаше на убаво негован француски јазик на свои пријатели и познати политички државници кои го сакаа и почитува, поемата на Алфред де Вињи Смртта на волкот.

Му пишувал на својот пријател дека власта што се освојува никогаш доброволно не се напушта, по било која цена!

Тој никогаш нема да му прости на својот пријател Сенгор кој доброволно ја предал власта, определувајќи се за слободни парламентарни избори и воведување повеќепартиски систем во Сенегал.

Ги замислував сите мои најблиски суштества, пријателите и сите оние што ги познавав, и постојано низ главата ми минуваше сè она за што со нив би сакал да зборувам (и си префрлував себеси зошто за тоа не зборував со нив додека бевме на слобода), но не само тоа: си замислував како се потам во купатлото, како се шетам по кејот, како спијам во постела облечен во својата пижама, како јадам бифтек во овој или оној ресторан, пијам коктел или се засладувам со торта со шлаг, печам пиле и подготвувам од него сос, притоа си потпивнувам бело вино и слушам секаква музика, лежам во тревата и се сончам, го пијам своето утринско кафе, ги посетувам галериите и кафеаните, гледам добри филмови, влегувам во ателјеата на своите пријатели… и така натаму.”

По завршувањето на работното време Гоше секојдневно со спачекот наминуваше во аптеката “Здравје” на својот пријател Ласте преку кого набавуваше апчиња за членовите на Машкото друштво “Осамени срца”.

Кога Ема ѝ велеше “Ти можеш својот пат да си го продолжиш овде, ги запозна нашите луѓе, тие те сакаат, гледам дека и ти прифати некои од нив, и сега на тебе е да решиш; да, јас ќе те разберам доколку сакаш да се вратиш дома, но враќањето дома велиш дека е ризично, затоа остани овде, се друго е непотребна и неизвесна авантура,” Илона ги сфаќаше добрите намери на полицајката, но го спомнуваше Јиржи, својот пријател Јирачек, кој сигурно ја чека во Равена (тајниот јазол на чешката врска, како што често велеше Илона), така се договориле последната ноќ помината заедно во мотелот “Мерси” на излезот од Хасково.

Потоа, кога Лилица со мекам влечејќи се по чаршафот се тргна, седна на креветот и ја зеде главата на својата пријателка меѓу своите широко раширени нозе, за да може Андон да ѝ го направи истото и нејзе, Азра многу брзо почувствува како и се враќа нешто одвнатре, нагоре, по грлото, до устата.

И додека Илона им се препушташе на таквите чувства, речиси продолжително со развлеченото Д-е-н-и-ц-а-п-и-ц-а нежно ѝ ја легна својата десна рака меѓу нозете на Деница која, чувствувајќи го допирот меѓу благо раширените нозе, се поднамести на столот, подавајќи си го телото нанапред, но само по неколку мига ја префрли левата над десната нога, ги притисна една во друга не дозволувајќи им движење на прстите на својата пријателка, и продолжи да ја шмука јаготката макната во купчето шеќер турен во порцеланска тацна.

„Работевме двајцата и заработувавме добро, перфектно функционираше дуото, Јирачек ми беше заштитник и ебач.

Откако ќе се изнамолчеа, Ласте на својот пријател ќе му завиткаше во хартија од весник по неколку апчиња, ќе го испратеше до вратата и со топла прегратка ќе се разделеше од него.

Азра беше професионалка и така се однесуваше, не оставајќи ништо на случајности околу проширувањето на полето за работа за себе и за своите пријателки кои кај неа имаа третман во графи и проценти.

Додека госпоѓа Мариела ѝ ја раскажуваше приказната за младата актерка во филмот “Ден повеќе”, Ема со левата рака ѝ ја стегаше десната на својата пријателка која лесно беше положена во нејзиниот скут, а својата десна рака во благо движење и ја спушташе на нејзиното лево рамо, гледајќи ја цело време в очи со пријателски чувства кои во мигот се вплотија во она што следуваше потоа: забите на Ема ѝ блеснаа и тој блесок имаше исто значење со она што се слушна од нејзината уста: “Ти си срце”.

„Јас сум задоена со таа работа,” ѝ велеше тогаш Илона на својата пријателка, по навика пеглајќи си ги рабовите на сукњата над коленото со десната дланка.

Веднаш помислил на својот пријател ибн Тајко, зашто оваа течност ги држи луѓето будни, а тоа ќе му биде многу згодно при ноќните рибарења.

На својата пријателка Ема, Лена ѝ кажувала, тоа Ема самата ми го посведочи, дека забележала оти Симон ги менува своите навики.

Не ја претстави на свои пријатели.

Не се согласувам со својот пријател Бодријар во поглед на симулацијата.

Ќе ги собира, ќе ги расчленува и малку или ништо од тоа ќе употреби и ќе им предаде на своите пријатели.

Тој побара три цени, та овие веќе му дадоа една и пол, но Петруш и понатака се колне во денешна света Петка, утрешна света сабота, други денешна света недела и сите годишни светци, си ја пцуе по десетти или стоти пат мајката оти не сака од нив да печали, и исчепкува уште една четвртинка од вредноста, убедувајќи ги своите пријатели дека им ја дава стоката „под зијан, само и само да не ги пушти на друго место, да им услужи, и да не речат прилепчани оти на Петруша му избегале муштериите и отишле на готов пазар кај комшијата Плашета.

Денес Мика престојува во една луксузна вила на Бел Ер, каде што живее како потстанар кај својот пријател Џад, бистар ем богат дечко што се занимава со недвижнини.

Но дури и до приватната доцентура морал доста да чека, и допрва во 1801, кога имал над триесет години, по препорака од својот пријател, тогаш веќе познатиот филозоф Шелинг, станал приватен доцент на универзитетот во Јена.

Зарем и ние не се препуштавме на трагичното и неизвесно патување, помислуваше Татко додека го слушаше занесно својот пријател.

Вистинската книга, вистинската страница, последниот ред, или меѓуредот, небаре ја криеја големата тајна, која Татко со своите пријатели Игор Лозински и Цветан Горски сакаа да ја откријат.

Но, дента појде, така понесен од убавиот ден, од блесокот на сонцето врз сините води долж реката, кон својот пријател Игор Лозински.

Татко изненадено го погледна својот пријател.

На колегите професори им се пристори дека Седлов се обидува и вистински да им го претстави својот пријател монах.

Сепак, постојат некои шанси да се избегне најлошото, се шегуваше Раде со својот пријател Крстиќ, кој беше упатен во тајната на десетото зрно.

Ги гледам своите златни прсти, потемнети и силни. Ги гледам своите долги нозе и сребрената униформа и своите пријатели.

В ред, Пикасо е овде, долу крај брегот, само неколку километри одовде, во посета на своите пријатели од малото рибарско гратче.

И овојпат не го сретна својот пријател шофер.

Уживајте во вратоломиите на еден од неопходно најслободните преводи што било кога се појавиле на македонски. Margina #21 [1995] | okno.mk 113 КОНТРАКРОСТИХПУНКТ Ахил беше дошол во посета на својата пријателка и партнерка за џогинг, г-ѓа Желка, во нејзиниот дом.

А: Кога ли успеавте да ја соберете оваа прекрасна збирка на бумеранзи, пријателке драга.

Со часови да се седи и да се дискутира за фини теми со своите пријатели.

До кадешто стигнеш, дотаму.

Беше тоа одамна, а и мајка ми сега многу ретко се гледа со своите пријателки.

Еден убав ден, Зоки, мама, тато и баба, појдоа со автобус на крајот од градот за да посетат еден свој пријател.

Сѐ би направил за својата пријателка.

Знаеш, мила, Иван Степанович никогаш, никого за ништо го нема замолено.

Замисли си, оној Црвенокос ѓавол, како што го крстила Сузи генералот Ролан, го довел својот пријател генералот Јенков во приемната соба на Сузи, и го замолил на најосветлениот ѕид да го наслика „Изгонувањето од Рајот“, се разбира со ликот на Сузи како лик на Ева, а за ликот на Адам се предложил самиот себеси.

Недостасувало уште само да ѝ предочи па дури и да ѝ предложи еден вид договор или соработка во тоа вразумување на Генералот, бидејќи сепак е подобро тие двете разумно да ја поделат меѓу себе неговата љубов и да пронајдат начин како да ја спречат дарежливоста што Генералот ја растурал, како што рекла Рајна, на сите страни.

Ете така татко ти му приоѓаше на својот пријател, од сите страни, а тој не може здив да земе, не знае како да се измолкне.

Што велиш ти?“, го прашува дедо ти својот пријател Турчинот.

Се разбира, притоа повеќепати му повторил дека и тој лично, Иван Степанович, му прави услуга на својот пријател Ролан.

Учеството на Рајна во тој весел живот на Генералот би бил значи само беззначајно делче за кое не чини дури ни да се размислува а камоли да се преземаат некои непромислени чекори, и дека Рајна всушност и прави услуга на својата пријателка Трајчеица наведувајќи ја на вистинската трага, или уште поточно, на вистинскиот пат.

Господи, и самата знаеш за какви божем големи задоволства станува збор?

Итрецот сакал барем по нешто да ја издвои собата на Сузи од изгледот на собите на другите девојки.

Јенков ја нацртал таа слика. Сузи била преставена толку уверливо што Генералот заплакал од радост, иако, како што тврдел самиот, никогаш во животот немал плакано од толкаво задоволство.

„Но ти го правиш тоа“, настојувала Росана да ја придобие својата пријателка, верувајќи дека на тој начин ѝ помага.

Добро, можел да промолви и некоја неизречена докрај благодарност; дека например, тој не ги заборава и ваквите услуги на своите пријатели, па и тогаш кога тие и не се ништо друго туку едно големо задоволство.

А јас верувам оти е блиску до паметта дека Ролан го наговорил својот пријател да не прифаќа нов сличен договор за да не го потемни успехот постигнат со првата слика.

Следната недела се наоѓав во старото здание на болницата „Света Маргарита“ во Калкута, крај постелата на својот пријател, кого, наспроти огромната физичка промена, веднаш го препознав.

И прашувал свои пријатели што да чини, а они му рекли да не ја убива, ами, да ја прати тамо дека ја нашол син му и тамо да ја остават на Бога. И така учинили.

Влетуваат низ отворениот прозорец на библиотеката, се нафрлуваат врз книгите по полиците и ги подјадуваат; грицкаат со малите, остри невидливи запчиња и сосем ги покриваат книгите со телцата.

На 2 февруари 1962 година, во кафеаната “Балкан” библиотекарот на Филозофскиот факултет Филип Филиповски му раскажуваше на еден свој пријател каков сон сонил: седи тој во библиотеката, лето е, доцна попладне, си пивнува ракија и го чита Прличев; во еден момент, низ отворениот прозорец забележува рој скакулци: ситни се, разнобојни - зелени, кафени, црни.

Триесет години минаа. Куќата во која ми се открија тие фантазии е урната.

Пропатував бројни европски земји. Заборавив илјадници страници и илјадници незаменливи човечки лица, но склон сум да мислам дека, во суштина, никогаш не сум стапнал со нога вон таа библиотека и вон таа градина.

Палермо во кој луѓето се борат со ножеви и во кој свират гитари талкаше (како што ми рекоа) зад аголот, но оние кои ги населуваа моите утра и внесоа прекрасен ужас во моите ноќи беа слепиот гусар на Р. Л. Стивенсон, кој умира под коњски копита, и предавникот што го напушта својот пријател на месечината, и патникот низ време кој од иднината донел белузлав цвет, и духот многу столетија затворен во Соломоновиот ќуп, и Пророкот под вел од Курасан кој ја криеше својата лепра под вел од бела свила проткаен со скапоцени камења.

Библиотекарот Филип Филиповски скока, мавта со раце во воздух, ги брани ретките книги од наездата, но попусто: сите книги се уништени, дури и уникатите, без страници во црните стари корици.

Сѐ што оттогаш работев, и сето она што ќе го работам е тоа дека просто плетам и расплеткувам приказни настанати од некои претходни приказни.”

Французот, со надеж дека ќе издржи, почна на својот колега да му раскажува за доживувањето на некој свој пријател во Антиб.

Со избрани зборови му напиша едно писмо на својот пријател Марко Кравата во Торонто, Канада.

И додаде сега мислејќи на девојката: „Оваа кај нас за нашинка не може да помине“, рече поради што Едо веќе знаеше дека не поминал незабележан од својот пријател, но премолче знаејќи дека себеси би се изложил на зафркавање.

„Дојден е со својот пријател Марко во Охрид“.

Едо го сфати својот пријател.

Незнаејќи ни што му се случило на Едо, ни што да прави со него се сети на својот пријател Али кој во Сан Диего имаше механичарска работилница.

И свој непријател и непријател на своите пријатели...

И други Турци на 5 мај им советувале на своите пријатели христијани другиот ден да не излегуваат од своите куќи.

Тој ги запознал своите пријатели за добиените пари од Сарафов и од Гоце Делчев (Т.Органџиев тврди дека Орце примил 5.000 лева од Гоце Делчев) и за можностите веднаш да ја продолжат работата за минирање на филијалата на Отоманската банка во Солун.