ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Исто така, тој им нагласува и дека ако не му биде одговорено на барањето, ќе мора решението на проблемот да го бара по судски пат.

Тогаш тој се обраќа до Трудовата инспекција, иако имаше одредени сознанија за корупција кај овој државен орган – а исходот „логично“ беше негативен!?

Исто како и раководството на фабриката, и трудовата инспекција не преземаше ништо на терен.

Ова делуваше инспиративно за Величковски за тој, во април 2010, да поднесе тужба т.е. да иницира посебна парнична постапка за неисплатените плати.

Љ Н, како оштетено лице, повеќе пати се обидуваше да стапи во контакт со одделението за сметководство, меѓутоа од ова одделение свесно одбиваа да му ја кажат точната сума пари која му ја должат, како и други општи информации во врска со неисплатените плати и придонеси – кои, во нормални услови, требаше да бидат транспарентни и лесно достапни.

Пред да ја покренат судската постапка, во април 1996, потенцијалните тужители пробаа овој проблем да го решат вонсудски – преку праќање „абер“ на луѓе блиски до директорот, но ова не вроди со плод.

Без размислување и без да ја контактира трудовата инспекција, бидејќи не веруваше во нејзината професионалност – а по „препорака“ од вработен во Сојузот на синдикати, тој веднаш го информираше Синдикатот на металците во склоп на ССМ.

Пред покренувањето на спорот таа не преговараше со директорот, а по групното обраќање до Трудовата инспекција, од таму не беше преземено буквално ништо.

Бидејќи вакви теренски испитувања се значително ретки во нашата држава, покрај првичната цел поврзана стриктно со конкретниот судски спор кој е во центарот на нашата анализа, гледавме ова истражу- вање истовремено да го искористиме и за прибирање податоци „од прва рака“ во врска со [не]запознаеноста на работниците за низа, навидум стручни, а всушност секојдневни прашања со кои тие се среќаваат на работното место (на пример: дали знаат како се формира синдикат на ниво на работодавач?; дали се запознаени како тече процедурата за организирање штрајк?; дали имаат информации за корупција кај трудовата инспекција? и сл.).

Беше повикана и Трудовата инспекција која, по доаѓањето – со Записник бр. 07-3/46, од февруари 2005, констатира дека „штрајкот“ кој беше претходно организиран во знак на револт против сите манипулации при масовните отпуштања од работа, е нелегитимен и дека треба да се прекине!?

Обраќањето за остварување на своите загарантирани права таа го реализира после две години откако истите ѝ се прекршени, поточно кон средината на 2003.

На пример, кога кај Авдиќ се влошува здравствената состојба со појава на „Discus hernia“ (болест во долниот дел на телото, попозната како крстоболка), нему – свесно, злонамерно и 104 тенденциозно – му е доделено ново понижувачко работно место за товарење и растоварање, сè со цел врз него да се изврши психичка и физичка тортура.

Откако Ф. И. увиде дека работодавачот нема никаква намера да го оствари ветеното, конечно се реши да покрене работен спор пред основниот суд во нејзината општина.

За покренување тужба Ангелеска дефинитивно се решава по заедничкиот разговор со останатите вработени кои беа во иста незавидна положба како и таа.

Ова, од друга страна, ја покажува фрагментарноста на регулативата по ова мошне чувствително и важно егзистенцијално прашање – којашто, како појава, не ретко во праксата, доведува до нејаснотии дури и кај правниците. 24 суспендирање т.е. за оддалечување или времено отстранување од работното место (чл. 91 и 93, ЗРО/05). – Трет инструмент, којшто не е експлицитно споменат во ЗРО (види, на пример чл. 257, ст.2 од ЗРО ПТ/10) е пријавата т.е. претставката или известувањето поднесено до Трудовата инспекција.

Тој не се обрати до Трудовата инспекција затоа што тоа е државен орган во состав на МТСП, а исто така и АД „Охис“ е во државна сопственост – така што Величковски вели дека и доколку евентуално би се обратил, тоа би била ситуација во која „кадија те тужи, кадија те суди“.

Ниту таа, ниту колегите кои се решиле на ваков чекор – по судски пат да си ги остварат своите права – не се обратија до Трудовата инспекција, бидејќи немаа верба дека овој државен орган нешто би помогнал во конкретниот случај.

Тогашниот закон сè уште не предвидуваше медијација3 и Ристески, првенствено заради заострените односи со тогашниот директор (С.Наумов), воопшто не преговараше со раководството.

Директорот воопшто не беше засегнат кога дозна дека ќе биде тужен од страна на работниците.

Благодарение на нејзините контакти со централниот синдикат таа добива поддршка и правна помош во остварувањето на нејзините работнички права.

Зефиќ, која беше засегната и обесправена, веднаш поднесе приговор до второстепената Комисија за жалби при Владата на РМ, која не се произнесе во законскиот рок.

По ова, откако Кукулев увидува дека работите не се движат во посакуваната насока кон нивно подобрување и ситуацијата станува прилично усложнета и алармантна – се решава, директно, по судски пат да си ги заштити своите работнички права, без да се обрати до Трудовата инспекција.

Потоа, тужителите не се обратија до Трудовата инспекција туку, директно, покренаа судска постапка против МЦ.

– Втор инструмент се приговорите против одлуката за отказ, било да е со или без отказен рок; како и против одлуката за (2007).

Мора да се потенцира дека претходно Митревски случајот го пријави и во Трудовата инспекција, но и оттаму никогаш не му е дадена информација за тоа дали е направена контрола во установата и што е исходот од неговата пријава.

Но, овие обиди завршуваат безуспешно – по што кризата на ова претпријатие се продлабочува, а со тоа и агонијата на тамошните вработени чијашто егзистенција, нивна и на членовите на нивните потесни семејства кои ги издржуваат, е доведена во прашање.

По ова Љ. Н. не се обрати до Трудовата инспекција затоа што немаше доверба во овој орган и за кој, како што вели, „знае за многу проблеми, а буквално ништо не презема“.

По ова тој, без да се обрати до Трудовата инспекција – за која вели дека е „јавна тајна“ нејзината корумпираност – се решава директно, по судски пат, да го бара своето право на исплата на неисплатените плати.

По ова, таа паралелно се обрати и до Трудовата инспекција – како најповикан орган за директна заштита на работничките права.

Таа никогаш не се реши за случајот да се обрати кај Трудовата инспекција.

И на ова поле, трудовата инспекција, која, патем речено, како државен орган – најчесто не работи за викендите, доста затајува; г) во однос на прекувремената работа (работа повеќе од полното работно време), покрај максималната должина на неделно ниво, беше воведено и нејзино годишно ограничување во должина од 190 часа (чл. 117, ЗРО/05).

Според нивните изјави тие неколкупати пријавувале во трудовата инспекција, но инспекторите замижувале пред 8 експлоатацијата.