ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Всушност моќта на чипот е пренесена од духовната моќ на човекот иако тој не знае ни како ја добил ни како ја изразува.

Само чувствуваше како ја лулее нешто и носи над и вон сѐ што би можело да се опфати во било каква мисловна рамка.

Еве, се слуша како ја отвора вратата од претсобјето и слегува низ скалите.

Добро се сместија таму, државата против која се бореа не ги обвини, за една рецка подолу им ги призна чиновите макар што војнички беа неуки и објавија книги за тоа како ја поминале граѓанската.

Една девојка додека чекореше во паркот кинеше страци трева, и потоа ги расфрлаше околу себе; една старица пред заспивањето замислуваше како ја корне тревата пред својот дом, и ја расфрла.

Тука имаше луѓе кои не можеа да заспијат, и луѓе кои лежеа како во вечен сон.

Нараторот постојано го замислува како ја бара книгата.

Потоа нема да ви кажувам што сѐ ми се случуваше, како ја преживеав таа канонада од поуки и прекори, тоа понижување од најдолен вид, ако понижувањето може да се класифицира по видови, таа моја наведната глава и зачепена уста што не сторија ама баш ни најмала усилба да ме одбранат, да ја кажат вистината, или барем нејзината најблиска варијанта, да го објаснат оној мој недостиг од желба за постоење, оној мој кусок на нужна препотенција неопходна за живот.

Сега тој многу јасно го виде на белината и своето зрно како одлета од врвот на неговата пушка и како ја фати насоката на она ужасно ѕвере, просто следејќи го в петици и сигурно настигнувајќи го, сѐ додека не се вкопа во неговата распафтана арамиска зачекореност.

Не сети како ја поткопа водоводната цевка. Таа останува назад.

Па, дури јас влечев од натисканите торбулиња што кога ќе го отвориш патентот се расцветуваат како свежа зелка, а некој би рекол „пуни ко шибица“, тој се нудеше да ми помогне, и онака, сега знам, не „ради реда“ ме потпрашуваше: „Од каде ти е ова робава“, па „од каде ја носиш“, па „како ја пренесуваш“, па „како ја озаконуваш?“

Уште се чудам како ја докријавме кравата. А и магарето. Бугарите јадеа и магариња.

баму ја, седиме така во темницата и се плачеме, сакаме да го подзапреме времето, да се оддалечиме од смртта што нѐ чека, јас веќе си ја гледам мршата како ја раскопуваат дождови, како скапувам и се смалувам, се гледам пред себе си, така, како своја слика да држам в раце, само Силе Плевнеш грчи во ќошот, бичи некои глуждови трупци, ама времето кој го запрел досега, го запирале царови, кралови, тепачи, арамии, врачари и јаки луѓе и никој не останал со него и како што седам така, оп - се обзорува, некоја бесшумна светлинка ни влегува на прсти во собата и со светлината влегуваат и војници, оф мори мајко, ајде вика старшијата, Силе Плевнеш уште грчи и старшијата го клоцнува в слабина и овој рипнува, си ги брише слинките околу устата, сакате поп да ве исповеда, јас не сакам, вели Силе Плевнеш, и без поп господ ќе дознае за нас, знае тој дека на правина нѐ земате на душа и после нѐ поредуваат во дворот пред затворот, а Стеван Докуз пак приплакува, ги покрива очите, што ќе му правиш: тој ти е другар во несреќата, „пријателот ти е роднина кого самиот си го одбираш“ велеше Лазор Ночески, а војниците чекаат со пушки пред нас и ете го дојде тој, офицерот, се тетерави 121

Никој не знае како дошле арапите, како ја намирисале меаната од Доксима Тренчески...

Сите земни лиоти како да идат по нас: и гуштери и змии, убаво видов една змија како ја поткрена главата пред нас.

Додека размислуваше така, се сети без некоја особена врска како пред неколку недели виде откината рака на тротоарот и како ја шутна во уличната канализација, како да се работи за кочан од зелка.

Да го гледаш и да го молиш и да те моли и двајцата раце сте престорени само да молите нешто да молите Дур да слета морна пеперутка и да те гушка и ти да ја мачиш и ти да ја убиеш со едно молчење на сите камења брат да им бидеш и да гледаш како нестануваш полека кожата како ја пробиваш од себе во попладнето од попладнето во припекот како се сокриваш и пак легнат точно кај што си да се најдуваш и да молчиш.

Во овој „алабак табури", како ја викаше еден од родителите оваа дружина, беше „аскер" и малиот кржлав, мрсулав, мешлест како жаба, Крсте, син на манастирскиот ѓак Петка, кој штотуку беше, се запопил, и немајќи ни волови, ни коњи, ни орање, ни копање, немаше каде да го прати сина си на работа.

- Гледате како ја осигурил и организирал врската со заднината!

А јас не ја испуштав од погледот Јана. Следев како ја заобиколува мермерната плоча што ја нагрдуваше позлатен натпис и како си го штити лицето од поткршените багремови гранки што веројатно ќе му бидат единствената сенка на мртвиот поет во летните горештини.

А кога ги избегна опасностите од гранките, неколкупати, како да бара цврсто парче земја, Јана потскокнуваше од облак на облак по своето високо небо.

И како ја пееме Така обѕивава болка толку гласно Саноќ за да потреперуваат, сончогледите.

Го слушав така како ја слуша косилката додека ја косеше тревата, управувајќи рачно наместо далечински, и го гледав како ја мириса искосената трева штом таа од косилката ќе бликне во зелен порој на него.

Сети се на топлите денови. Спарни тешки денови кога ги милуваме телата со малку зборови на испотените усни . . . или, се сеќаваш ли како ја креваше главата кон Северот, чекајќи го студениот бран.

Сега сфатив оти мажите имаат муцки на најосетливи кучиња; и тие како и загарите знаат да откријат секоја трага, се разбира кога е во прашање месото на лесна жена".

Не забораваше исто така да напомене дека голем бил бројот на оние што го почитуваат.

Главно зборуваше за својата голема тага, за тоа како ја будат среде сон гласовите на несреќата; го проколнуваше оној „кој му ја фрли смртта в прегратка“; но како што минуваше времето не забораваше да забележи дека нејзин Ролан таму горе сигурно е задоволен бидејќи на неговата могила секој ден осамнува свежо цвеќе.

Рајна дојде и ми вели: „Замисли си, на гробот на Генералот, по повод годишнината од негова смрт, дојде и онаа мивка од куплерајот, онаа Сузи, или како ја викаат уште, и место внимателно да ја слушаат божјата служба сите гледаа во неа, се разбира не жените туку оние другине.

Еден ден видов дека некоја друга Ангела како ја бутка количка од која ми се смешкаше девојченцето.

Излегоа од орманот и уште клевкајќи дотрчаа ваму, до мене со поведение како божем да велат: Виде како ја истеравме?

При секое влегување во даскалницата, Петрета го наоѓавме со камена плоча на скутот како ја глода со тоа едно максуз направено чеканче за кошање камен.

Ние го гледавме и него како ја отвара вратата, ама погледнувавме и низ прозорецот. Ни срната ни бате Јоле ништо не сетија.

Малечката веќе се задеваше: ги прекрсти рацете на навлаката зад неговите плеќи и толк ми се ближи со лицето што авторот зад уво чувствува врачечка топлина од којашто целото тело му го обзема милина и желност, си воомјазува како ја држи во прегратка, ја навира...

Којзнае кај ја гледаше и како ја гледаше Теменуга, ама ја моли, на клепки ѝ се обесува.

Ја гледам како влече, како ја полни устата со чад.

Пишувајќи за тоа како ја доживеале Виничката провала, еден од идните гемиџии раскажува: „Таа го изнесе на видело постоењето на Револуционерната организација и ѕверствата на деспотската турска власт.