ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Јас сум службено лице.

Како провокација ми прозвучи и она забелешка на иследникот, и тоа среде испитувањето, дека постоеле моменти кога будноста попуштала.

Во поранешните денови, при едно од спроведувањата кон собата на иследникот ми беше упатена, можеби и со добра намера, опомената дека секое барање од страна на службено лице кое не звучи и како заповед, или барем како закана, треба да се сфати за неприлично.

Во онаа полупоспана состојба (кога мракот не е само темнина) овие зборови ми прозвучија како сожалување но истовремено и како закана.

„Таквите околности не смеат да се користат“, гласеше неговата опомена.

Службеното лице подзастана. Веројатно се сети дека се впушта во непропишани дејанија.

И вчасот некако, да ти кажам, многу ми се допадна. Јас зачестив кај неа. Во седумката. Така, наминував јас како службено лице.

Само талка со погледот. А болскоти забот в уста.

Избран или именуван функционер, како и друго службено лице или одговорно лице во јавно претпријатие, јавна установа или друго правно лице што располага со државен капитал не може, во вршењето на својата функција, односно служба, да воспостави деловни односи со правно лице што го основал тој или член на неговото семејство, или во кое одговорното лице е член на неговото семејство, а доколку деловните односи се воспоставени од порано, е должно да се изземе од какво и да било одлучување и за тоа да ја извести Државната комисија (чл. 22, ст.1 од ЗСК).

Избран или именуван функционер, службено лице или одговорно лице во ЈП не смее да ги користи информациите со кои располага за остварување корист за себе или за друг (чл. 31, ст.1 од ЗСК).

Овие лица се должни, во вршењето на својата функција или должност, да постапуваат совесно, стручно, непристрасно, без дискриминација или повластување на кого било, со целосно почитување на човековите права и слободи и човековото достоинство и без никаков личен интерес (чл. 37, ЗСК).

Секој што е оштетен со акт на корупција има право да бара надоместок на штета [вистин- ска штета и изгубена добивка] според принципите на солидарна одговорност од сторителот на делото, квалификувано како дело на корупција со правосилна судска одлука, како и од органот или јавното претпријатие и друго правно лице што располага со државен капитал, во кое тоа лице ја вршело својата функција или должност во времето на извршувањето на делото (чл. 46, ЗСК).

Овластеното службено лице на органот надлежен за водење на постапката, самостојно ги утврдува фактите и околностите и врз основа на така утврдените факти и околности ги применува законите и другите прописи на конкретен случај (чл. 13, ЗОУП).

Избран или именуван функционер, службено лице и одговорно лице во ЈП или друго правно лице што располага со државен капитал не смее да прима лични подароци или ветување за подарок, освен пригодни подароци, како книги, сувенири и слични предмети во вредност чија висина е утврдена со закон (чл. 30, ЗСК).

Избран или именуван функционер, службено лице и одговорно лице во јавно претпријатие, јавна установа и друго правно лице 98 што располага со државен капитал е должно вршењето на својата функција или должност да го подреди на начелата на законитост, ефикасност, доверба, независност, автономност, чесност и професионалност.

Во вршењето дискрециони овластувања секој избран или именуван функционер или службено лице е должно одлуките да ги донесува совесно, водејќи сметка за сите факти и околности на конкретниот случај и за начелото на законитост и справедливост.

Лиценца за работа издава Комората на РМ за обезбедување на лица и имот – на лице кое, покрај општите услови за засновање на работен однос определени со закон, ги исполнува и следниве услови:

Владата на РМ, со решение, ја формира МК, а со неа раководи Министерот за правда (чл. 6, 9-10 од ЗИОЕСЧП). 6.  Под корупција се подразбира искористување на функцијата, јавното овластување, службената должност и положба за остварување на каква и да било корист за себе или за друг (чл. 1-а, ЗСК).

5. Во последните две години пред да добие лиценца да не извршувал работи и задачи од областа на безбедноста и одбраната во органите на државната управа како: овластено службено лице или на посебни работни места согласно со прописите од областа на внатрешни работи, работни места на определени должности согласно со прописите од областа на разузнавањето или работни места од чл. 123 на Законот за одбрана; и

Ако тужителот ја преиначува тужбата така што, поради околностите што настанале по поднесувањето на тужбата, бара од истиот фактички однос друг предмет или паричен 58 износ, тужениот не може да се противи на таквото преиначување. (чл. 180, ст.1-2 и чл. 181, ст.1-2 од ЗПП). 4.  Органот ја води управната постапка и донесува решение [како конечен акт] – самостојно, во рамките на овластувањата утврдени со закон и друг пропис.

Избран или именуван функционерот не смее да врши влијание за вработување или унапредување на член на 99 неговото семејство во органот во кој е избран или именуван, или во друг државен орган или ЈП, јавна установа или друго правно лице што располага со државен капитал – врз кое врши надзор органот во кој функционерот е избран или именуван (чл. 29, ЗСК).

Работи на обезбедување на лица и имот можат да вршат лица кои имаат лиценца за работа.

Во коридорот, на Бендер, на заминување му дојде срамежливиот Алхен и му даде десетка.

- Ова е член сто и четиринаесет од Кривичниот законик, - рече Остап, - давање мито на службено лице при вршење на должностите.