да (сврз.) - заспие (гл.)

IX Откако го прочита расказот на Алфонс Доде за козата на господин Сеген, Чанга не можеше да заспие.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Ноќта пред да заспијам, слушнав мошолење на дожд на ламарината што беше ставена на дел од покривот што се наднесуваше над балконот.
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
Зедов книга и сакав што побрзо да заспијам со неа в раце, но сонот не доаѓаше и јас почнав од некаде, без ред, на случајно отворена страница, да читам: „...во мириси што продираа длабоко во крвта и стануваа дел од мене, мирисаше на живот што со ситни гласчиња и движења се обединува во нешто силно, посилно од сѐ што би сакал, неделиво од мене, исто што и јас самиот, сѐ уште непронајден а желен... и мирна светлина е над мене и над светот, трага од нешто во мене, нешто што можело да биде и што било, нешто што ќе биде ако истраам во оваа празна состојба, без одбрана и без заштита, со браната на навиката и свеста и волјата.
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
Обично ова го пишувам навечер и ме фаќа еден до два часот по полноќ, па после не можам да заспијам до сабајле.
„Ласа“ од Наташа Димитриевска Кривошеев (2011)
Му застуде и гледајќи дека има уште час два спиење, легна покрај Гита и се обиде да заспие.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Откако се врати во Солун, Корец беше во некое необјасниво и напрегнато исчекување... И самиот не знаеше на што. Нешто му кажуваше дека оваа 1943 година треба да се очекува отсуден настан.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Вујко им, кој имаше фотографски дуќан во Солун, и тој пргав и агилен каков што беше, отсекогаш гледаше подалеку од сите нив и од неговото сопствено, и од останатото семејство на жена му.  Вечерта откако децата отпатуваа, Моше и Нина не можеа да заспијат.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Сакаше само да заспие колку што се може побрго.
„Послание“ од Блаже Конески (2008)
Некаде каде што нема да морам да ги набројувам левите притоки на Вардар за да заспијам.
„Зошто мене ваков џигер“ од Јовица Ивановски (1994)
Тука е можноста за употреба на наркотици, стимуланси, седативи, транквилизери за да го потиснат спознанието за сопствената депресија, да му го „подобрат” апетитот, или да му „помогнат” да заспие.
„МАРГИНА бр. 22“ (1995)
— Арно ти текна, жено! Ај оди ти и ќе се полавиш со него дури да заспие.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
„Кога би можел да заспијам“ - си мислеше Бојан, но однапред знаеше дека тоа е невозможно.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Надвор, иако нешто послабо, уште паѓаше снег. Волчешкото завивање, одамна замолкна, но Бојан долго, долго не можеше да заспие.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
- Не смеам да заспијам зашто ќе ми исчезне во сонот.
„Љубопис“ од Анте Поповски (1980)
8. Таа вечер не можев да заспијам: се молев со молитва толку усрдна и чиста, го молев Бога да ме врати од кривиот пат, да ме земе со себе, да не ме остава во рацете на обични разбојници друмски.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
И тоа ми беше доволно, за да заспијам во нејзиниот скут.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
18. Вечерта не можев да заспијам, оти чув, разбрав дека Филозофот му порачал на логотетот: да слезат утре заедно во источната одаја, и овој да му го открие конечното и точното значење на записот, и да му каже уште во што се состои проклетството што со векови го опседнува царството.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Долго не можев да заспијам, замелушен од рајот глетки од праисторијата, во кои бронтопсот, пробивајќи се низ џунглата од џиновски папрати, во скржавата светлина на праисториското утро, без престанок ждере плодови, инсекти, јајца, корки леб, кобасици, и некои растревожени човечиња што безглаво упаѓаа во неговата расчепена, лигава челуст...
„Слово за змијата“ од Александар Прокопиев (1992)
Таа мисла и допирот на неговата рака ми помогнаа пак да заспијам, овојпат поспокојно.
„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)
Ѝ се радував и плачев што ќе биде поблиску до мене и што ќе можам навечер пред да заспијам да си ја погледнам.
„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)
Таа беше навикната така да заспива.
„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)
Се обидував да заспијам, не ми успеваше.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Ги триев местата на моето закоравено месо каде што ме касаа болвите, ги слушав офкањата на некои од жените.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Да го прашав брат ми, тој би можел да ми каже дека лудило е кога човековото Јас несвесно си создава нов, истовремено надворешен и внатрешен свет; а дека тој нов свет е изграден според желбите на несвесното, па причината за тоа раскинување со надворешниот свет е сериозната и наизглед неподнослива спротивставеност на реалноста и желбите.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
„А што е лудилото?,“ ја прашав Клара пред да заспиеме.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Оние, будните крај купиштата жар и пепел, мислеле дека ништо не се менува освен движењето на ветрот, ништо, ни двајцата вкочанети - Онисифор крај зинатиот гроб и Онисифор зад насобраните гранки, секој од нив во исчекување другиот да заспие за да го стори она што мора да го стори со мртовецот.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Светлоста на огнот полека се менела - потемнувала и ослабнувала, станувала дел на ноќта.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Знаел зошто Куно Бунгур не може да заспие: кога Фиданка Кукникова ја донела ракијата и ја оставила дружината да пие за среќа на нејзиниот протеран маж, му се насмевнала. Нему, на тој млад и чувствителен човек.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Но и ти не спиеш, Куно, со мака исцедил од себе одбрана. - Се обидов, не можев.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Да ти цути устата што ја порача! Оваа песна одамна не бев ја слушал. Така благо ми дојде да заспијам!
„Антица“ од Ристо Крле (1940)
Мејанџи море, мејанџи, Донеси вино, ракија, Да пијам да се опијам На бели гради да заспијам Стамено, Стамено, Де гиди, пиле шарено
„Антица“ од Ристо Крле (1940)
Но, никој не успеваше да заспие, зашто секого од тие изморени ѕидари и во сонот го настигнуваше она, што се случуваше на старите гробишта.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Ги затворив очите и се обидов да заспијам.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
Зашто, ако не сум направила ништо за себе во последните 3 децении, во една ноќ сум влегла во десеттина кафеани, од која едната специјално ми ја отворија само за да влезам во тоалет, па пиев и вино место чај (а, тоа не сум го направила никогаш!), шетав во парк по дожд, разговарав скокајќи од тема на тема за да стигнам да раскажам сè, се срамев, не се срамев, сакав да заспијам, не сакав да заспијам и, во едно деноноќие, ги доживеав двата изгрева...
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
Над изворот најде една пештера и тамо беше си влегол за вечерта да преноќева; арно, ама ако дојде ти да преноќеваш и да заспиеш тамо, да и Силјан да заспиет.
„Македонски народни приказни“ од Иван Котев (2007)
Целата ноќ што мислил и думал за кој бил и сега кад е во таа пустелија, кај што петел не пеал и куче не лајало.
„Македонски народни приказни“ од Иван Котев (2007)
Мораш да чекаш да заспијат луѓето, да почнат да грчат, да се уталожат, па дури тогаш обично не заспиваат лесно.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
А така момчета, вели и појди кај едни, појди кај други, не куражи и благодарја ви на учението, ни вели и ние: покорно благодарим, ќе му одречеме, а шумата свети, мислиш сонцето заборавило да зајде, да се тргне од неа, а сонце нема, небото на твоите рамена се потпира и тука учевме сѐ што си има една држава за да напаѓа и војната си тера и првин се бориме со Грците и со Англичаните и дење-ноќе во окопи, со цела спрема и не смееш да заспиеш, оти ако те најдат заспан, ќе те врзат на сонце, ако е сонце, ако не е дожд, и така ќе скапуваш, 123
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
- Е, ај да си легнеме, му велам, и така како што си прилегнувам, наместо да заспијам, јас се разбудувам.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
- Ми е страв да заспијам, вели Јон, оти мислам дека ќе умрам.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Таа ги впери своите згрозени очи во неговите.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Немаа време ниту да седнат. Задушувајќи се во солзи, Марија му раскажа за бедата во болницата, за варваризмот на болничарките, за храната која како да е за кучиња, за бескрајните ноќи во кои не можеше да заспие од ужас.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Кога се освести, не можеше да каже колку време поминало.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Арно ама, кротката и молчалива млада жена не го ни прашала од каде толкава тага, зашто не сакала да го принудува да ѝ се исповеда, ниту пак ѝ требало да знае што мака го мачи за да го теши.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
За да заспие првата вечер, мораа да ѝ вшприцаат средство за смирување.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
А токму таа ноќ, матроната не можела да го совлада своето разбуено тело и да заспие, зашто се преиспитувала во себе во што не му се допаѓа на својот господар.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Долго не можеше да заспие, од многуте запишани заемки, оживуваа во неговиот сон старите куќи, јавни објекти, сакрални и профани градби, кои жилаво се одржуваа во градот по толкуте природни катастрофи и војни.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Требаше да го пречека Татко попладнето, така што имаше време да се справи со последните османски заемки, според договорот со својот пријател.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Ми требаш како на поетот болката за инспирација во сонот да ја вратиш насмевката .... да ја снема тагата во моето срце.... да заспијам мирно, тивко...
„Разминувања“ од Виолета Петровска Периќ (2013)
Обид Се обидувам да ги наредам боите на виножитото во твоите очи... наутро жолтата да ме буди како сонцето, напладне црвената да ми дава живост, попладне зелената да ми го смирува уморот, а навечер сината да ме потсетува на залезот во синилата на морето, да можам спокојно да заспијам...
„Разминувања“ од Виолета Петровска Периќ (2013)
Некако успеваше да ја врати пак кај еден од браќата, таму, под прозорецот со нечисти пердиња, не можејќи да заспие од нејзиното мешколење и од лутите комарци.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Заспиваше во зафрленото катче на паркот и сонуваше за сѐ она на што мислеше пред да заспие само со едно око, загледан со другото во разбранетото минато.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Не можеше да заспие од нив и шепотењето на усвитениот Мануш кога и ветуваше на својата љубовница блиско богатство.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Таа вечер Томе не можеше долго време да заспие.
„Белиот јоргован“ од Хајди Елзесер (2012)
Истата вечер, по давањето збор, не може да заспие од возбуда па излегува да се прошета низ парискиот латински кварт каде што влегува во едно бистро и сосема случајно го запознава младиот, сиромашен пејач Пол кој и самиот доаѓа од Америка и студира пеење во Париз.
„Белиот јоргован“ од Хајди Елзесер (2012)
Беше една од оние што можат да заспијат во секое време и во секаква положба.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Ние, легнати во стоговите сено, вели, пред да заспиеме, го слушавме тоа фркање и тоа 'рпање и гледавме горе во ѕвездите.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Еден од мајсторите го зеде јагнето и го завлечка накај темелот: јагнето насетувајќи ја опасноста, почна да блее и да напиња со глава да ја скине врпцата, но мајсторот го зграпчи за половина, го крена и го однесе до темелникот; кога јагнето го виде ножот што го измолкна мајсторот зафати посилно да прета и пожално да блее, да моли за спас; но мајсторот, го притегна поцврсто да не прета и му ја стегна устата; јагнето сега почна со погледот да го моли мајсторот да го пушти, да го ослободи; но мајсторот му ја затегна главата нагоре за да му го зарие ножот; кога виде јагнето дека му нема спас, дека мајсторот нема срце, душа, го погледа со презир, со омраза и смигна да не го види сечилото од ножот што му беше допрено до кожата; првин сети студенило во грлото, налик на допир на мразулец, а потоа силна болка, губење на воздух, на здив, на свест, се стресе, спрета со нозете, за последно сапна, потоа се успокои, како да заспа.
„Јанsа“ од Јован Стрезовски (1986)
Се вратив повторно в кревет, легнав, но не можев веќе да заспијам.
„Јанsа“ од Јован Стрезовски (1986)
Тагува сонцено по твоето стебло да се симне тука, крај морево да заспие.
„Вардар“ од Анте Поповски (1958)
Бонети почувствува непријатност. Сакаше нешто да му рече, но се повлече и отиде во својата соба лут во душата. И цела ноќ не можеше да заспие.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
Трајче почна да размислува: „Кога би можел некако да избегам? Ама како? Стражарот да заспие... Но вратата е заклучена, прозорчето високо...
„Волшебното самарче“ од Ванчо Николески (1967)
Откако уште еднаш ја прегледаа скривницата и се уверија дека не се познава, Танејца посла да спијат, но не можеа никако да заспијат.
„Волшебното самарче“ од Ванчо Николески (1967)
Мајка му долго не можеше да заспие.
„Волшебното самарче“ од Ванчо Николески (1967)
Над изворот најде една пештера и тамо беше си влегол за вечерта да преноќева; арно ама ако дојде ти да преноќеваш и да заспиеш тамо, да и Силјан да заспие!
„Силјан штркот“ од Марко Цепенков (1900)
потем се наслутува сѐ почесто во глувиот ноќен јасник како слана (во споредба со неа, снегот е мек и топол, Господине) во забраната да се верува во чувствувањето срам да се признае мечтаењето по неа и скришното вљубување во зазорот и распрашувањето за смислата на животот (најдолгите чудења се загушени од банални спреги) во сѐ поприсните признаци од сонот - таму кајшто живееме однапред, повторно и можеби безгранично, таму кајшто времето не се мери со просторни величини и кајшто, конечно, не се дели иако, да признаеме навиката да живееме раздвоено нѐ збунува сега едно-по-друго се подготвуваме да заспиеме да ја избереме спалната, креветот да постелеме нови чаршафи само за една, за наша употреба купуваме ноќници за истата прилика се тревожиме од наглите отворања на вратата низ којашто проблеснува вселената сѐ до неиздржливата глад по Неа.
„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)
А името на ветерот беше, најочекувано – женски! - речиси секоја година, некаде околу средината на мај, навечер ми се појавува уртикарија по нозете и по рацете, страшно ме чеша и ме присилува, барем три пати, да се будам преку ноќ и да се драскам како луд, долго не успевајќи да заспијам, со нервозна топлина внатре, во телото.
„Човекот со четири часовници“ од Александар Прокопиев (2003)
Го држев во внатрешниот џеб од палтото.
„Човекот со четири часовници“ од Александар Прокопиев (2003)
А кога разбра што се случило, долго не можеше да заспие.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Едноставно не сака ни да поверува дека би можело да се случи некоја ноќ и да заспие.
„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)
Ги затвораме очите. Но, повеќе не можеме ни да заспиеме, лежиме во креветот будни и покрај неброените обиди да потонеме во сон зошто чувството на вина ни го гризе сонот.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Бескорисни се тие кои не повредуваат, сите имаме соништа кои мораме да ги исполниме, да ја видат светлината на денот, да заспиваат мирно под месечината.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Треба да научиме да веруваме во животот кој го живееме, да им веруваме на сопствените избори.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Копнеам како никогаш порано да заспијам на твоите гради и да го слушам чукањето на твоето срце.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
На душава да ја сошијам твојата љубов.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Сигурно ја прекинал. Можеби спиела. Можеби ја изнервирал.
„Чкртки“ од Румена Бужаровска (2007)
Сиот скиснат се враќаше во соба и се обидуваше барем уште еден час да поспие, но срцето му биеше во ушите секој пат кога ќе ја ставеше главата врз перницата и уште долго време или скоро воопшто не можеше да заспие.
„Чкртки“ од Румена Бужаровска (2007)
Не можевте да заспиете и се смеевте до ниедно време.
„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)
Навечер пред да заспијам тивко го довикував неговото име и со нетрпение го чекав следното одење во селското кино.
„Животот од една слива“ од Зорица Ѓеорѓиевска (2014)
Налутен, Мече се сврте со грб накај него, обидувајќи се безуспешно да заспие.
„Бегалци“ од Јован Бошковски (1949)
И се заврте на другата страна и како веднаш да заспа.
„Бегалци“ од Јован Бошковски (1949)
Бучавата за којашто дури сега стана свесен го потсети дека синоќа, кога си легна и се затаи да заспие, ја чу истата оваа необична бучава и ја слушаше сѐ додека не се сети дека таа доаѓа од реката.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
Неколку пати стануваше да ја призне момичката од што не можеше да заспие, а таа ни помрдната, ни отскриена.
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)
Да знаев, вели, немаше ноќта да заспијам.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Треба да почекаме сите да заспијат, па дури после да се досегнеме.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
А се префрлаш, што се вели, сакаш да заспиеш, ама срцето ти стои будно. Си стражари така.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Ако ги оставиш сами, можат да ти се налутат и цел живот да те мачат, да не те пуштаат да заспиеш...
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Ајде, легни да те видам, со лесно да заспиеш!
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Легнав вечерта да спијам, се превртував и бев толку вознемирена што никако не можев да заспијам.
„Знаеш ли да љубиш“ од Ивана Иванова Канго (2013)