ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

2. Натаму од Неделска Вода, околу наоколу по должината на целиот гребен на Потковица, некаде и на падините, под осамена оскруша, под осамен глог, или под осамен џбун од диви рози, сѐ до нејзиниот крај, односно сѐ до почетокот на источниот лак, се таат Средочна Вода, Топла Вода, Киселец и многу други знаменити или безимени води кои служат за поило на луѓето, на добитокот и дивината.

Српските воспитаници играат важна улога во македонското прашање, без да се обраќа внимание на тоа дали тие работат под бугарска, под српска или под македонска фирма, како и без разлика дали се тие во морален однос луѓе високи или не.

За тврдењето на проф. Миловановиќ дека Македонија не составувала и не составува географска, етнографска и историска целина, за кое некои можеби ќе најдат потврда во моите расудувања за изменувањето на националното име кај нас, освен тоа што е речено кога стануваше зборот за прашањето дали има во Македонија две словенски народности, ќе го речам уште следново: Иако е Македонија составена од неколку котлини, разграничени со високи планини, пак таа во денешниот нејзин вид има живеано одделно од Бугарија и од Србија или самостоен живот или под други држави.

Камилски се задржа и на многубројни лексички траги во балканските јазици на занаетчиската терминологија.

Навистина, толку едноставно, а толку чудесен вкус, просто невозможно!

Потоа тој внимателно се задржа и на заемките на турцизмите кои сѐ уште се употребуваа и кај христијанското и кај муслиманското население на Балканот, како што се: ѓум, ѓумче (од турски gm); матара, чутура (арапски matara); кофа, кова (од турски kova); шише, стаклен сад за вода и разни други течности (од турски şişe); ќуп, земјен сад за вода, масло, туршија, пекмез и друго (од арапски kr); филџан (за кафе, млеко или чај), (од арапски filcan); казан (од турски kazan), аван, сад за толчење од камен, дрво или метал, се употребува и за тутун (од турски avan); ѓевѓир, цедилка (од персиски kevgir); тенџере, сад за готвење со капак (од турски tencere); тава, земјен сад во кој се вари или пече јадењето во фурна или под сач.

Камилски посебно го задржа своето внимание на турската заемка чинија (танир, пајнца), со потекло од персиски çini, откривајќи дека со ова име на Балканот долго време се нарекувал и самиот порцелан (најпрефинетиот вид на керамиката, т.н. бело злато). Зошто? се прашуваше Камилски.

Ги забележа зборовите: туџар, трговец (од арапски tccar); тељал, телал, вид трговец, посредник, но и лице што ги известувало луѓето за продажбата на некаква стока (од арапски telll); ортак, партнер (од турски ortak); џамбаз, трговец со коњи (од персиски cambaz); муштерија, редовен, постојан купувач (од арапски mteri); дуќан, дуќанче (од турски dukkan); есап, сметка (од арапски hesap); алаш-вериш, алаџак-вереџек, купопродажба, размена, пазарење (од турски alışveriş и alacak-verecek); пазар, (од персиски pazar); пазарлак, погодување за цената при купопродажба (од турски pazarlik); ќар, заработка, добивка (од персиски kr); зијан, штета, губиток (од персиски ziyan); фајде, фајда, корист, полза (од арапски fayda); келепур, џабе, нешто добиено за малку пари или под цена, ќелепур-софра, келепурџија (од турски kelepir); бадијава, бадијала, џабе, без пари (бадијалџија, готован, неработник), (од турски bedava и bedavaci).

Потоа тикушот се пече во фурна или под сач...

Ја најде пурата на Ризо и ја запали; лицето ѝ трепереше на светлината од пламенот и имаше нешто во нејзините очи што можеби беше ужасувачко и задоцнето сознание дека она што го засега овој особен орач беше подлабоко од сезонските промени или сомнителната плодност, особено откако претходно сфати дека нејзината моќ на давање не вклучува ништо над или под следниов список на предмети: ножици, сатови, ножови, ленти, врвци; и затоа кон неа го имаше истото она сочувство како кон хероините на секси-романчињата, или кон исончаните но импотентни ранчери-позитивци од вестерните.

Или под работен наслов, прилично крваво, поднаслов, ти се еба мајката од мене и вакви како мене.

Додека во светот на Андриќ и на Селимовиќ е доминантно настојувањето да се даде, меѓу другото, една можна слика на историјата, на епохите, на конкретниот простор (Андриќ), или под маската на историскиот настан, вечните теми на судир на поединецот, на општеството, на политиката и етиката, парадигматично да се вклучат во современиот контекст (Селимовиќ), Башевски ги поврзува историјата и современото, ставајќи ги двата поима под сомнение како конечно неспознатливи во својата интеракција.

Бедникот, останувајќи беден и лукав до крајот (оти името треба да им одговара на нештата што ги означува), рекол: „Каде го најдовте украдениот плен: во мојата колиба, или под тронот царски?“

Обожава да се насели и одомаќини во кровот или под декот на секоја пристојна куќа.

Заслушај се ноќе, и ќе ти се јави некое крцкање на креветите, над тебе или под тебе, небаре црвец да работи во штиците.

Затоа кон типичните обележја на историскиот фашизам припаѓа апелот кон фрустрираната средна класа, која страда под економска криза или под чувството на политичко понижување и којашто се плаши од притисоците на социјалните групи одоздола.

И одново тука, меѓу раздомените, кои со секој ден што одминува ја губат и надежта дека ќе се вратат на своите пепелишта и живеат со своите спомени и секој ден чувствуваат дека нема ништо пострашно од празнината, таа, меѓу овие старици и снеможени мажи, меѓу вдовиците и жените одделени од своите мажи, меѓу жените што секој ден намнисуваат за своите деца што се наоѓаат на фронт или под туѓи поднебја, меѓу постојано расплаканите и разврескани деца, сега се чувствува сосем сама. Сама.

Се омажила во дваесет и второто лето.

Се случи она во што никогаш не би можела да поверува, иако секој ден ја стегнува и ја сподавува болка кога слуша како многу мајки и жени ги оплакуваат своите мажи и чеда...

Брза зашто сонцето се навали над високата плаиина.

- Па си реков.... - се задави од првата семка, од еврејските, што за последен пат ги беше нашол во Велес, во една леблебиџилница под мостот. Или под јаворот?

И сја криех во градина, зад макови китки, ил' под ружи г'столисти тулех сја как зајац.