Инаку, еден од најзначајните обиди шопското наречје да се издигне на степен на литературен јазик за Бугарите и за Македонците, како компромисно решение, го направи штипјанецот Јосиф Ковачев (1839-1898) со својот „Болгарски Буквар” (1875), наведувајќи дека „шопското наречје”, со центар во Ќустендил, е средно и најчисто зачувано меѓу „севернобугарското или балканското” и „јужнобугарското или македонското”.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Секојдневно револуционерните маршеви од звучниците на Голи Оток го занемуваа, но некогашниот борбен полет, што го предизвикуваа овие слични по ритамот на овие маршеви го восхитуваа и водеа напред со своите компањони на шпанските или балканските антифашистички боишта.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Сакав да допишам свои страници во татковата историја за јаничарството, јаничаризмот или балканската и светската јаничарија, за да ја доразберам смислата на некогашната таткова потрага, проектирана во новите времиња.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)