ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

А модерниот интелектуалец, тој и онака се раѓа дури тогаш кога се ослободува од „функциите“ и кога идеолошката конструкција на „народот и неговата историја“ конкретно ја доведува во прашање.

Кој курац ќе слушам за ребалансот на буџетот кога тој и онака е потрошен уште пред да се донесе.

- Зошто? - прашувам. - Затоа што луѓето зборуваат дека во закланите свињи месарите пронаоѓаат златни ланчиња, прстени, златни забни круни... - конспиративно вели мама, а потоа мирно додава: - Впрочем, јас и онака не јадам месо.

Како и да е, има навистина премногу слоеви за читање кај Гринавеј („Бебето на Макон“, на пример, може да се сфати и како филм кој медитира над фамозното транс-историско непријателство меѓу иконофилите и иконофобите?!), но тонот на апокалипсата секогаш е доминантен, не давајќи му кој знае колку простор на, од друга страна сепак прекрасно рафинираниот хумор на Гринавеј, многу суптилно ужлебен меѓу „литерарното“ и филмското”; сарказмот, велам, сепак доминира и често дотура прав врз и онака распаднатите кулиси на еден одамна умрен свет.

Писмата* Келн-Скопје од 89 г., што се пред вас (драги („)маргиналци(“) и творјани), се наоѓаат тука од три причини: првата и апсолутно доминантна е онаа естетската; станува збор за една комплексна, измамнички автореференцијална и во крајна линија лирска во своите пајажинести структури, приказна, всушност Дијалог (воспоставување Разлики што искри Креација!) меѓу два прилично различни духа чиј што фантазмогориски набој се судира на тоа чудно поле на епистоларната проза; втората причина е обидот едновремено да се воспостави како разликата меѓу тоа “fin de siécle време” (кога медиски суптилно дозираниот но континуирано експандирачкиот фашизам на Милошевиќ и неговата клика од глупаци, слуги и разбојници, почнуваше да се прелева преку чашата и полека да ги разјадува и онака тенките шевови на „вештачката творба“) и ова време (на нов почеток, како во нов век, на некој начин, без доволно артикулирани репери и со многу неизвесност), така и сличноста, што можеби најмногу се согледува во таа потенцирана артифициелност, маниризам можеби, ескапизам дури, што, на некој начин, самата уметност и е, гледана од тој беден политикантски агол; третата причина (зошто токму овие „декадентни“ писма, кога и Вулкански и Станковски имаат дела многу „позаводливи“, „попримерени“ на овој сегашниов - „нововековен“ - контекст) се надоврзува на втората: кои сме и што сме со тој багаж што го имаме во главата?

Кога сѐ ќе биде готово, ние со полковникот ќе излеземе на мократа зелена ливада, ќе ги собереме од тревата шаховските фигури и ќе ги распоредиме врз таблата. okno.mk | Margina #4-5 [1994] 81 илустрација: VALERO DOVAL “)))ƚ))ƚ ƥƪƟ)ƚ” 82 Margina #4-5 [1994] | okno.mk

Да не ги видевме божем не ќе знаевме дека смртта влегла во селото. Тоа и онака умира.

Ги имаше урнатините на цел еден свет во себе, со едно проклето чувство за својата бессилност за спротивставување, со еден впечаток за себе, како сега во времето додека беше буден, да се загубиле од него сите маѓии за животот, кои му ги правеле онака негови и онака вистински сите дотогашни негови денови, и чиниш сега, тука, на тоа тврдо легло, да почнала да никне на неговите рамена, по неговото лице, во неговиот поглед, една тешка тупа муцка на коњ.

Животниот простор, кој и онака беше тесен, стана уште потесен.

Знаеш цимерката за Нова година си замина дома, а и онака сме во посебни соби... ако сакаш ќе ти ги ставам и лисиците... те заебавам бе, хе хе хе фино детенце со факултет,).

И онака ретко имаат прилика да прошетаат сами во приквечерните часови на битолското корзо.

Ах, шо убо: ем да правиш нешто шо и онака го сакаш, а плус и парички да си заработиш!“ Томето досега немаше работено.

Таа само замавна со раката и рече: „Ќе го оставиме ручеко за некој друг пат. И онака не ми се јади.“

Меѓу другото и затоа што цивилизациски и културно (и психолошки!) демократски ориентирани кадри ние речиси и немаме; идеолошки неконтаминираните стручњаци што можеа да станат потпорни столбови на еден нов демократски (децентралистички!) државен концепт во голема мера избегаа (и сѐ уште бегаат!) вон земјава, оставајќи им на старите моќни патријархалци да го поделат тој беден колач (и онака речиси изгрицкан, она што фактички имаме се долгови!) главно меѓу оние што тие ги избрале за наследници, и тоа според добро познатите критериуми на тн. негативна селекција што подразбира послушност, пред сѐ, а потоа и непотизам, корупција итн.

Лицето и онака запалено, и онака слабо и издолжено, сега уште повеќе се слизнува.

Тој и онака нив нема да ги прими на начинот на кој размислувам јас.

И од работа побарала подолго отсуство. А впрочем, курсот по антропологија што го држи на Универзитетот, и онака веќе го заокружила.

— А, мори златна? Ќе а гушкам шо ќе ми правиш? — и се обрецна тој на месечината и му се стори оти таа ја растегна повеќе, и онака растегнатата, крива уста.

Сонцето и онака пак ќе си изгрева на исток И пак ќе заоѓа на запад што не значи дека и на запад Нѐ грее сонцето додека туристите чекаат Да го уловат во своите камери залезот За кој однапред знаат дека е волшебен и незаборавен Пред зајдисонце на запад катаден луѓето стануваат имуни На романтични воздишки и нежности од каков било вид Воопшто на запад многу е распространето мислењето Дека љубовта и сите воздишки се обична измислица И дека живеачката во целост ја движат пазарните односи Затоа на запад има сѐ повеќе жени кои не знаат да се бакнуваат Ај што не знаат да се бакнуваат ама не знаат ни да готват А тоа веќе директно се одразува врз квалитетот на сонувањето Зашто во рестораните за брза храна не се крепи здраво сонување И понекогаш е поарно да си гладен и барем со време да си знаеш

Кога ќе ѝ држеше епитимија на Смилјанка, како и на другите грешници, отец Иларион гледаше да биде одмерен во сѐ: не постапуваше ни многу љубезно, ни многу благо, за да не сфати грешниот дека гревот не е толку страшна работа, дека тој е нешто невино, игра што може да се повторува; но не постапуваше ни многу строго за да не му ја разрани и онака разранетата душа која согледувајќи го гревот, започна да пати - мачно да зацелува.

Соочени со фактите дека сите нешта завршуваат и дека простувањето од животните задоволства ја има околу себе неизбежната атмосфера на тага, навистина има такви кои би го скратиле или избегнале збогувањето; коишто, уште повеќе, чувствуваат дека од она што и онака мора да се заврши (т.е. од сѐ, дури и од уметноста) треба да се збогуваме брзо, ако воопшто и сме започнале со тоа.

Црвениот плоштад и онака е црвен од цвеќиња Ренесансата е изговор за еретиците но се вклопува во куќниот ред на Инквизицијата во нашата допуштена и официјална дијабола нашата настраност и смисла за Анатема можеби сме мали и смртни можеби без престан се вртиме околу себеси и Сонцето а светот е некој непознат Infinito но барем имаме сопствен пекол и одбираме кого убиваме!

И онака од сите страни на клучалката сцената е иста, а оној кој не заминал сосема се буди и таму кајшто е отсутен ја спотнува во занес ереста - плодното мрестилиште на слободата и знае: животот не е еден.

Но, тоа беше и онака сеедно: беше сам на светот оваа ноќ во 2180 година.

„Па, по ѓаволите, и онака не знам како би излегол сега надвор!“

Мразеше темница, а изгаснатото светло само да го засилуваше чувството на клаустрофобија кое и онака го имаше. Почна да тропа по вратата.

- Денеска е недела. - Ако де. И онака не верувам во хороскоп.

И овојпат беше превкусно, но бев свесен како повторно ќе ги закочи моите и онака мрзеливи црева и при секоја помисла на ова одново и одново се препотував.

Па и онака нема кому да се јави.

Потоа ползејќи пак се врати на местото каде што рибаше со четката и со едната рака на половината, а со другата држејќи ја четката, продолжи да го трие подот и уште посилно да плаче.

И онака на подводниот Вок му треба свадба помирно да спие.

Двете подрумчиња и онака беа врата до врата, а од другата страна, наспроти вратата за брлозите на Пелагија и Чана, во едно уште помалечко дупче, Танаско времено ја засолна својата голема тајфа.

Чана, иако широка во душата, а и онака, реално, иако од едно село со Пена и Танаско, се почувствува како подзаборавена.

Сакав да прашам што точно значи тој збор, ама се премислив, оти и онака му го сфатив значењето – Дена овој викенд очигледно ќе биде во моја надлежност и самата ќе треба да се снаоѓам.

Но никој не ми е крив, јас постојано ѝ досадувам на тетка ми Оце и ѝ префрлам што ретко доаѓа кај нас со Дена и што немам шанса да се покажам како добра, голема и паметна братучетка.