ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Колку за илустрација, ќерката на еден поранешен синдикален лидер се фалеше дека од парите кои нејзиниот татко и ги давал како „џепарлак“, а таа педантно си ги собирала – подоцна си купила стан во Скопје!?

По оваа работничка голгота, се чинеше дека доаѓаат подоб­ ри времиња кога за оваа веќе пропадната фабрика се најде 249 заинтересиран странски инвеститор2 од Австрија [всушност, тоа беше наш македонски гастарбајтер од Виена кој имаше велешко потекло и – дали поради носталгијата, навидум, сериозно беше „загреан“ и сакаше да вложи во рестартирањето на фабриката].

Имено, новиот „инвеститор“, кој веднаш си најде свои полтронски соработници меѓу поранешните раководни структури, само ги испразни фабричките магацини од робата којашто вредеше милиони евра, а не даде ниту денар за осовременување на производството или, пак, негово зголемување.

Но на крајот заклучуваше дека сепак е најдобро, веќе да не ја отвора касата, а да не дава повод други да ја отворат...

Со надеж неумитна ја барам земјата која постојано пред погледот ми бега, повеста која не дава да се вообличи.

Кротка и тажна е неговата свирка сега, како да не дава да се јави укор.

Удривме - ние вино, тој коњак, ние вино, тој коњак, никој аман не дава.

Во вршидба време отиде во Битола со десетина селани и на излегувањето сите изнесоа по две три. Раиф ефендија си достоја на зборот.

Главно е, море, да не дадиме да се расипат луѓе, та сермиата, стопанка и, луѓето а печалат!

Трајко влезе во темниот авур, а Сефедин ја затвори вратата и застана пред неа да наслушува што ќе разговара Трајко со затворениците.

Ако не дадат, нема да се кокорат кај мариовките, — го убедува Митре Раифа и уште на кинисување завитка две мартинки во сакмата и му ги товари на куцото магаре, та ги однесе во Градешница.

4. кога се враќав од јапонија не можев а да не кршнам малку од истокот понаисток а понаисток се вика кјото како што поназапад се вика токио понаисток некако е потопло во просторот на насмевката понаисток резниња тишина се лулеат на небото а и сонцето е некако поинакво наутро весело од изгревање напладне клапнато бара сенка за отпочин од толку многу изгревања и од толку многу запнувања на златниот и на сребрениот храм во кјото секогаш да им се позајми повеќе блесок да не би да се луѓосаат и да подгрбават да зарѓават а да бидат уште живи како што им се случува на мнозина кои и не забележуваат дека одамна им се скинале пантолоните на времето во кои се навреле којзнае кога којзнае како и којзнае зошто пред храмовите на кјото дурлат води отежнати од историски искушенија дурли во водите без омекнувач меката душа на градот во водите пред храмовите во кјото птиците парадно се огледуваат па потем не може да се изнагракаат од среќа отшто во воденото огледало биле толку лични прелични во водите прд храмовите на кјото има и многу меурчиња од последниот здив на исчезнатите има и меурчиња од празни зборови има и удавени тешки зборови и не се знае какви тешки метали од зовриените води пред храмовите на кјото се прави најубав јапонски чај од јасмин на пример кој се срка додека на телевизија врват најновите вести а на врв вести ново биро за изгубени работи и едночудо ослепени од толку зјапање во иднината на дното на вестите празнина како на дното на зеленото шише од изглоканата вода макаршто вестите на телевизија секаде се есапат како канти за полевање на заблудите кога се враќав од јапонија многу ќе згрешев ако не кршнев малку од исток понаисток и ако не се поздравев со калиграфите кои приклаваат секој колку што може во ќуповите во кои се варди душата на градот тие приклавај други отклавај тие зелен спокој другите црн неспокој и едните и другите петпари не даваат кога се разминуваат со рикшаџиите како со жива теглечка сила за кои веќе нема сенки под искастрените гранки на старите дрва а не им е ни предодредено да се пробијат до првите редови од каде што најубаво се гледа најубавата кабуки танчерка понекогаш на рикшаџиите им потекуваат од очи глазирани зрна ориз веќе наизуст ги научија говорите на сите политички и еколошки митинзи и ним како и на говорантите отшто се толку дотерани како за на кадро никој не им верува колку мака си теглат за вечер да каснат едно обично ќофте и да отсонуваат една голема топка сладолед од ванила.

Истите тие пискарала не се ништо друго освен форензичари на сѐ што е уништено и сите по дефолт се аналитичари, историчари кои само ги анализираат грешките од минатото, а никогаш не даваат решение за иднината, но како главна особина им е лепењето етикети на сѐ што е прогресивно.

Луција плачеше, Фисот стоеше до мене и ме принудуваше да го изедам есејот; јас јадев, од инает, затоа што бев решен да не дадам повод за никаква агресија.

Сум говорел и како „јас“, но и како Луција. „Како шизофреничар, не дај боже“, велеше Земанек, додека ме триеше под дрвото со студена вода. „Како оној лудак во Психо на Хичкок“, велеше.

ДЕПА: (упаѓа). У! да не даде господ! (Го потурнува). Подмрдни се од местото!

Не дај боже нешто да стане. А и за сѐ друго.

Не сакајќи да избегам од мојата опсесивна тема Театарот, ќе кажам дека во нашите театри завидливоста и појавата на плагијат, зборувам воопштено, скоро е незабележителна, то ест не дава никаков прилог кон сценското творештво.

Пробај со точак, или не дај боже со бебешка количка, да извозиш од Соборна до Трговски.

Спретните движења на касиерката, извежбани така за до бескрај да го одржуваат истиот монотон интервал на потсвирнување на читачот на бар-кодот, и лицата на останатите во редот кои изгледаа како секој миг да ќе ја нападнат ако не дај боже се случи некаков застој, не оставаа можност за разговор за, на пример, времето, смртта на Харолд Пинтер или тукушто откриеното племе во Бразил.

Потем беа само неколку викови, некој од мајсторите довикна озгора така, за да чујат сите малтерџии, дека оној кому му е жал може да појде да го одбрани, ако сака, а после беа уште неколку плачливи викови и сето тоа заврши така што оној истрча од вратата на бараката и ја спрашти по градилиштето, а Башмајсторот дојде само до вратата и окара „Натемате натема“, а мајсторот довикна озгора дека ќе се врати тој, дека никој тука не дава месен-обесен, но тоа излезе лошо пророштво.

Но, нешто друго, чедо мое, со години ѝ ја глода душата. - О, тето, да не е не дај боже нешто страшно?

- Таа е моја крв и мене до ден-денес никој не смее накриво да ме погледне или не дај боже, да ми застане на пат.

Му доцнам на големото, нервозно е, а јас мотам низ главата, како изгледа невработена со мобилен, па глумам глува и го муабетам пријателов, оти ми спомнува казна за на лице место, па како тој е всушност разбран, па како, не дај Боже, колегата од колата да излезе, двојно ќе ме кошта.

За породувањето Ако гледаш на филм како се раѓа дете, нема да посакаш ни да се „онадиш“ со некого, па да заносиш, а не па да сакаш да раѓаш... не дај Боже!

Не можејќи да откријат кој ги организира луѓето да не даваат продукти за војската, да не ги извршуваат нејзините заповеди, командантите ги претепуваа или ги истепуваа повидните мажи, ги палеа куќите и копите, ги грабеа добитокот и живината.

Тогаш настапи Мустафа ефенди; на заптиите и на војниците им издаде заповед да ги фатат и да ги отераат Арнаутите во апсаната прилепска, а Лазора да го однесат во војничката болница за да го излекуваат, но Јосиф не даде; Сами ќе го излекуваме, рече.

Потковичаните го спружија Лазора помешечки на веленцето Хаџи Паново и го пренесоа дома кај нив, кај Хаџи Пановци.

Може нема сите куќи да ги врви улерата, буицата. - Да не даде господ, вели клисарот, ама ако умрат закопај ги во варта, вели. 155

Некои ми велат, да не даде господ, може сараиа да стане.

Доколку таа не даде дозвола, претставете се, речете ѝ дека се викате Аристин.

Доколку и таа ви го раскаже сонот кој ѝ бил зададен, а вие го имате веќе прочитано во оваа приказна, целта е постигната и сите предуслови се тука.

Ме чуди, зошто на вестите освен за временската не даваат информации и за состојбата на магнетно-енергетската клима.

Чуму му се книгите, ако еден ден не ќе може, не дај Боже, да ги чита, прелистува, гледа?, помисли, но ништо не рече, Паскали.

Ќе отстапи ли, да не даде господ, од своите позитивни стремежи (така љубеше да се изразува), - и тој веќе не беше здрав.

Диктатура на потсвеста, која е фатена таму каде што ни самата, можеби, да ја потпрашал некаков филозоф- планинар, не би признала дека сака да биде, за таква, крута и грчовита, историски да се претставува како некаков, не дај боже, сатрап.

Доколку се случи, не дај Боже, кругот да биде прекинат, општеството ќе доживее колапс.“

Генералот никогаш не дал наредба и никогаш не рекол напред, славата негова ги допираше небесата, го затемнуваше просторот кои другите сакаа да го освојат.

Си се спремил, како за војна, не дај боже, му реков на Симона кога видов како е сѐ добро складирано и наредено во неговата остава.

Тие не даваат арач на царот, не и слушаат заптиите, чаушот, мудурот, та ни кајмакамот, валијата, па ни самиот султан!

Нејсе, ако се толку магариња, и попот, и Илко да не дадат нишчо, алав нека им е табиетот.

И пазарот се свршува докај ужина, но нашите свадбари ќе преноќеваат и оваа ноќ, да се почестат и вечерва со тава риби, оти света Петка не дава мевце. A за винце — пак ќе се напијат, ако им остане по некој динарец од денеска, ако не, ќе запише Селчанецот, тако што запиша и Мечето од Пушмарка.

Новите лесноумни петпари не даваат За старите поговорки Тие секоја гунгула ја нарекуваат креативност Потем така наречената креативност уште и ја остваруваат И за секој непочнат сон отвораат нова страничка на интернет Ѓоа некому му е гајле што сонувале баш тие Па ќе тарашка по нивните непочнати соништа на интернет Јок џанам, многу бргу се разоткрија Распродавачите на селански соништа На градските плоштади

За да биде работата посмешна, минувачите околу нас пет пари не даваат за ниската температура: шетаат развиени батки по тесни маички те разноразни разголени тети на ролерки, додека јас и мојата животна сопатничка го набљудуваме светот околу себе ѕиркајќи низ тесните процепи помеѓу нашите шалови и наметки, облечени како двајца Ескими сред сезона на парење на поларните мечки.

(Напоменуваме дека на повеќе места во спомнатите манифести тој инсистира сонувањето да биде ослободено од секаков вид следења, надгледувања или да не даде господ притисоци и тортури).

Да не даде господ да оживее и некој да го спотера. А ти седнат на него!“

Во тие моменти, кога почитуваниот се наоѓа на судбоносното распаќе, (во дошепнувања со анѓелите, или, не дај боже со демонот) ние, неговите блиски, и тоа не по наша вина, изговараме многу слични, или речиси исти реченици.

Никој никому не дава одговор за ништо суштествено.

Само Полјаците, реакционери, не дадоа да собереме доброволци.

Не чекавме многу на станиците. Другите возови нѐ чекаат нас, нѐ препуштаат.

Дачо нерасположен и скиселен продолжуваше да спие со Ранч, а и Ранч продолжуваше со своите зајадливи боцкања: штом ќе дојдеше време да се јаде, Ранч ќе влезеше во стројот крај Дачо и зајадливо ќе му дофрлаше в уше: - Ако не дадевме ние пари за тебе, ти немаше да дојдеш ваму.

Дрвјата на ридот од Профим натежнале и дрочат: сонцето легнало на нив и ги квачи; небото е проѕирно, блеска како вода и не дава да се гледа во него.

А што раздават вино и хлеб и манџи, това не дава закон.

Имено мил мој, тие сценарија се туѓ проживеан живот, поука добра, но репризата, туѓиот проект не е пат за успех, никогаш не дава успех, е трагедија.

Веднаш си помислив дека некој е тешко болен или е на умирање и не дај Боже, да не умрел...

А јас, лева - десна, од едниот до другиот крај на жичаната ограда... лева – десна, исправен со германскиот шмајзер обесен на врат, чував и пазев, не дај Боже, некој пезевенк од народните непријатели случајно да не ја вознемири народната власт.

Семоќниот машки Бог создава и контролира.

Феудалните јазици не даваат зборови или знаци што го поттикнуваат, толерираат или барем спомнуваат поимот еволуција во животот на земјата.

Некои беа нестрпливи и сакаа да одат да ја земат камбаната уште истата вечер, ама постарите ги искараа, рекоа оти таа работа не е за по ноќе кога луѓето може некаква беља да ги снајде и, не дај Боже, и камбаната да ја загубиме.

Како да се лути за нешто, или, не дај боже, има некоја мака?

Порано тука се учеше на српски. Ако останевте во Војводина сигурно ќе учеше на српски или, не дај боже, да не побегнела мајка ти наваму туку да останела во другата Македонија што е под Грција, ќе мораше на грчки!

Не знаеме, велат, да не се, не дај боже, во Воркута.

Пет пари не даваат дека ги гледаме.

И покрај фактот што во Битола сите знаеле148 дека Организацијата не испукала ниту еден куршум, не нападнала ниту еден Турчин, значи не дала ниту еден посериозен повод за битолските колежи (по примерот на Солун), генералниот инспектор на трите вилаети (Солунски, Битолски и Скопски) Хилми-паша, чие седиште тогаш било во Скопје, пред рускиот конзул во Скопје и пред дописниците на „Будимпештански Хирлап“ и „Манчестер Гардијан“ ја дал следнава неточна и тенденциозна изјава: „Околу пладне (на 6 мај) во Битола на повеќе места во чаршијата се пукаше против Турците.

Спомените на преживеаните атентатори не даваат одговор на ова прашање.

Претресот во означената куќа не дал резултат.

Тој ден не пукна ниту една пушка, не излета ниту еден авион, не рикна ниту еден топ, не пројде ниту еден тенк и ниту еден генерал не даде заповед за битка.