не (чест.) - умее (гл.)

Го сонува овој ужасен сон со таква полнота што се плаши да не го сонува повторно, а кога буден размислува за него, не умее да го открие и да го протолкува.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Триејќи го челото, се обидува да се сети дали некоја од сликите на апокалиптичниот кошмар што му се повторува, не е некоја од претставите што ги анализираше во својот докторат по ориентални студии и во кој се занимаваше со претставата на пеколот во Куранот.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Иако не умее да ги прочита, Константин знае што тие означуваат: тоа се еврејски записи на имињата и презимињата, епитетите, датумите на раѓањата и на смртта и епитафските пораки на надгробните споменици од луѓе закопани, некои и претворени во прав и пепел, на штипските еврејски гробишта, од тој бизарен мермерен мајдан на завршени човечки судбини, од тој неколку стотици години стар скаменет дел од штипското градско сеќавање од каде се земени старите надгробни плочи на вознемирените покојници и се вградени во основата на базенот од Кежовица, бањата со лековити термални води.  Тие води не му помагаат на Константин.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Бричот! Отфрли ја еднаш засекогаш неговата лабаво поддадена несигурна рака (па тој не умее ни брадата да ти ја среди).
„Зошто мене ваков џигер“ од Јовица Ивановски (1994)
Не умееше да мисли. Стравот, посилен од секогаш, беше единственото чувство што студено го стегаше во своите клешти.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Како и да е, потиснувајќи ја болката од разделбата со тоа што се трудеше да се убеди дека сето тоа е природно, за разлика од жена му која како мајка ја преживуваше разделбата како доилка што одбила рулче од боска, Гого продолжуваше да слика (зашто ништо друго и не умееше) следејќи го својот темперамент со истиот нагон и снага.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
А ете, погледнете што сторивме: се соочивме со вистината дека не умееме ни да ја засадиме а камоли да ја одгледаме таа наша голема, да не речам света билка.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
Ако беше жива се ми се чини дека ќе се радуваше на секоја моја несреќа. Таква мајка ме роди“.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
А потоа наеднаш ќе зажубореше но одвај чујно нејзината расчувствувана сомилост: „Можеби доаѓаше, мило, само за да ја погалам, но јас не знаев или не умеев тоа да го забележам?“
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
„И мајка ми еднаш ми рече дека не умеам да замесам вкусно кравајче дури ни за себе си.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
Такви беа нејзините заскитувања што неочекувано наидуваа, и јас бев речиси сигурен дека таа само посакуваше да ми наговести нешто во врска со размислите и расположението што во тој момент ќе ја преплавеше.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
Никако да ни тргне од рака таа тешка и мачна работа.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
Би сакала нешто да каже, но не може. Не умее.
„Маслинови гранчиња“ од Глигор Поповски (1999)
- Глупост. Ти и не умееш да фрлаш камен.
„Улица“ од Славко Јаневски (1951)
Рече дека не сум сакала да одам во училиште затоа што не сум можела да ги научам основните работи; рече дека не умеам ни да разговарам па затоа не одам да играм со девојчињата; рече дека сликањето не е за девојчиња.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Брат ми ја беше запомнил мојата желба, и една недела подоцна ми кажа дека во куќата на еден од неговите професори доаѓа сликар кој таму држел бесплатни часови по цртање.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Замислував како ги истоваруваат во логорот, ги водат во една просторија каде им наредуваат да се соблечат.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
„А јас не умеам да пливам,“ вели едно од децата. „Ќе научиш,“ го храбри Отла.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Политичарите за кои редовно гласаше не умееја да се снајдат во апсурдноста на чудовиштето кое половина беше мир, а половина војна.
„На пат кон Дамаск“ од Елизабета Баковска (2006)
Воздивнувал зашто не умеел да чкрта со заби како Доце Срменков.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тој тогаш престанал да се клешти. Се потпрел на крива ластегарка како да ќе го престои животот.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Ја изгубил тамбурата, го изгубил и гласот.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Не можел и не умеел да заврши песна. Просел издрипавен.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Ти ја навредуваш, Ана, она женското во неа го навредуваш, а ти не умееш да ја почувствуваш навредата за самиот себеси.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Ѝ веруваше дека ѝ се одблагодаруваш за нејзините рискови да падне во рацете на полицијата, да загине за нешто што не умееше да го разбере наполно и беше готова да го жртвува само заради љубовта кон тебе.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Не умееш да направиш нешто, а го урнуваш она што другите го создале.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
А, таа не умееше ни да ги прими, ни да се заблагодари зашто од хортикултура знаеше само да ги окопува леите во дворот и да засадува пипер и патлиџан, а во браздите што ги обрабуваа плодоредите да сади ред ниски, ред високи цвеќиња... од најселските.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
А знаеш ли ти дека не умееш да разговараш со луѓе? Те молам, знаеш ли тоа?
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Навистина, кловнот не умее да говори, кловнот е нем.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
За што било тие денови да разговаравте со него, тој не умееше човечки, обично да ви одговори.
„Големата вода“ од Живко Чинго (1984)
Зошто ли мене, љубителот на мангите на Мијазаги и приказните на Жорж Санд, потценетиот реализам почнуваше да ме засега, не умеев да разјаснам.
„Ниска латентна револуција“ од Фросина Наумовска (2010)
Беше тоа некаква анамка, што ли? Не умееше да ѝ објасни на мајка си. Не, никогаш не ја беше видел.
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)
Сетете се: јас сум уметник, ништо не умеам.
„МАРГИНА бр. 17-18“ (1995)
ТРОШЧЕЈКИН: Леле, немаме! Јас би се снабдил, но не умеам да ракувам.
„МАРГИНА бр. 17-18“ (1995)
И кој умее и кој не умее на свадба и на коледица ќе се научи и ќе се пресрами.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Ќе помислат дека водиш несреќник што не умее самиот да си го врви патот“.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
А дека црвецот на великогрцизмот сите нас се уште не јаде, ние сме виновни што не умееме да го гледаме светот со отворени очи и сакаме да бидеме секогаш затворени во венците на славата што ја влечеме од старите Грци...
„Постела на чемерните“ од Петре Наковски (1985)
Мачорот на Зоки е дебел и прилега на голема топка за плажа. Но, иако сите го признаваат тоа, никој не умее да каже како тој го доби своето име, кое, впрочем, никако не потсетува на таква топка.
„Зоки Поки“ од Оливера Николова (1963)
Татко ти никогаш не умееше да го оддели она што е вистинито од она што можеби го сонил или пак само му се посакало да го види.
„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)
Нема животно, па и какво било суштество кое не умее да разговара со Дедо Мраз.
„Авантурите на Дедо Мраз“ од Ристо Давчевски (1997)
Старице, ме гледаш со сините очи низ топлата пареа од витлерите на твојата седа коса -такви ми се очите од раѓање; Го пушташ твојот јазик и гледам ќе ме прашаш, низ прозор не умеам да гледам а колку ѝ е чудесен тој на девојкава до тебе; Избрчкана рако, помрднуваш кон мене не ти се моите очи мета на кому кому како што ли ни смета?
„Омајнина“ од Афродита Николова (2010)
Сите што не умееја да се спастрат како вас.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Братучедите се вратија назад на сламата зачудени од исто прашање што не умееја како да го искажат.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Веќе не умее да седи без ракија.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Би сакала нешто да каже, но не може. Не умее.
„Билјана“ од Глигор Поповски (1972)
А ако тоа уште не умее да јаде?! А ако тоа не сака да живее со луѓе?!
„Билјана“ од Глигор Поповски (1972)
Нешто ѝ се случило, но што - не умеам да погодам. Сепак си мислам: „Можеби Билјана добила единица, па затоа молчи...“
„Билјана“ од Глигор Поповски (1972)
Од страв тој и не умееше да мисли. Лежеше и чекаше.
„Билјана“ од Глигор Поповски (1972)