арач (м.)
Ни град полињата житородни ги беше фатил, ни рој од скакулци се вдал, ни султанот арачлии час предвреме им пратил да збира арач лут без жал.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Беше време кога рисјаните ги беа веќе платиле арачот и сите други давачки, та малку се беа олабавиле и тоа Петре го сеќаваше по сѐ низ чаршијата.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Еве, на Турците им плаќаме арач на секои три години, но да чепкаат во нашата внатрешна слобода и независност - тоа никако!“
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Во старо време, можеби дури и пред сто години, ако не и повеќе, кинисале двајца бегови, ќе ја качуваат планинава, арач ќе собираат од рајата.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
- Збори што друго имаш во селото, овци? Јагниња? Говеда, ајде керата кажувај! Арач треба да собереме!
„Ветришта“
од Радојка Трајанова
(2008)
Тие не даваат арач на царот, не и слушаат заптиите, чаушот, мудурот, та ни кајмакамот, валијата, па ни самиот султан!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Затоа, според ферманот, нему му припаѓаше сѐ околу езерото, сѐ што лета на небо, оди по земја и плива во езерото, а покрај тоа неговиот закон зафаќаше и сѐ друго поврзано со живите, избеганите робови, соколските седела, па и сите даноци, од пазарните такси, од данокот за пасење на добитокот, за лозјата, димнината, арачот и џизието, па сѐ до најомразениот од сите даноци, данокот наречен „спенча”, кој сѐ уште се плаќаше со деца, иако по разни патишта и со разни хуџети до шеријатот, одамна се бараше да се прекине со него.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Татко посебно внимание им посвети на ориентализмите кои означуваа разни давачки и такси што ги давало населението како: ангарија (со потекло од грчкиот во турскиот јазик angarya); арач (од арапски hara); бедел, замена, воен данок, замена за еквивалентна вредност, замена за воен обврзник (од арапски bedel); баждарина, баждарлак, баждар, такса за внесување стока во градот (од персиски bac); кафе-оџак-параси, вид данок што го уплатувале агите и делибашите во прилог на пашата (од турски kahve ocak parasi); ихтибаре, такса за право на тргување (од турски ihtibare)
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Во неговиот дефтер веќе беа запишани зборовите: арач, марифет, арам, инает, фукара, пишман, инает, рушвет, ујдурма, ќелепур софра, калауз, јаничар, башибозук, калауз, курбан, гурбет, душман...
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Најмногу има арапски зборови кои означуваат разни звања, професии и титули, како на пример: валија, везир, кадија, кајмакам, калфа, муфтиш, султан и други, или термини во врска со војската и воената опрема како: анџар, арач, аскер, забит, низам, талим или пак во врска со исламот: алах, аџија, вакаф, ездан, еџел, имам, еџел, ислам, куран, курбан, минаре, муфтија, муезин, оџа, рамазан, теќе, тулбе, џамија, џемаат шеријат.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
За сто години што не сте платиле арач, десеток, беглик, сакам денеска.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Цариник арач намќор!
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Замисли да не плаќаш арач! Замисли да не плаќаш џизие!
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
