котел (м.)
Завалувам оган и еден голем котел наполнувам со месо.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Како да бев во една од куќите на Кукулино: од огниште на кое виси поцрнет котел се шири црвеникава топлина, удира во луѓето и им ги брише од лицата грижите и годините: светлоста се мрешка по земјениот под, мислиш вода е над кој минува здив на ветар: чкрта стара маса на долги нозе, на неа е дрвена карта со ракија, зад луѓето плашливо трепка око на кандило и потсетува на заборавена ѕвезда под проѕирни партали на пајажина: топло е, животот е далеку од светот на домаќините и гостите, обесената низа лук на ѕидот брани од урокливите очи на темницата зад прозорците. ...
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Под тремот црквински редачките веќе клаваа за ручек и нешто постојано брчеа со устите, како и мувите над котлите со манџа. 13
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Веќе почнува да се развиделува и нешто црно како ѓумче, како котле се покажува.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Потоа стави во котлето вода до половина и го закачи на веригата од оџакот.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Таму, меѓу басмари, аџии, скитници, додека од преголем котел некој анџија ќе сипува во чанаци преварен грав со козји дробенки или бел пилав од кочански ориз, ни оние неколцина Турци што ќе се нашле на своја софра и со свое оружје, од анџар до кременка, не ќе им биле туѓи и страшни; плиснати со оган и загреани од скомињава ракија со која се пее и се плаче, тие ќе се разграштеле, ќе се погледнале со сочувство и машко охрабрување и ќе пресметале што уште им останало во торбите и дисагите и колку имаат на колите сено за добитокот.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
На втори петли едно залче леб каснала - не бидувало на гладно срце јајца да се вапсаат - па ја распретала пепелта, боринче клала врз жарчињата, огнот да пламне под котлето.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
Се втурнаа во општината и зафатија да се растрчуваат низ неа: распослаа по одаите сламишта и ќебиња, наместија во дворот казани за готвење и ја заградија чешмата со лонци и котли.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
Има два вида бакрданик, варен и вртен. Варениот се припрема на брза рака; откако ќе зоврие водата во котелот, во која пред тоа има турено сол и неколку дрвени лајци сало, полека се сипа царевно брашно и со сукало постојано се врти, затоа и се вика вртен.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Тестото, кога ќе биде готово, се собира во платеноно цедило и кога ќе проврие водата, се спушта во котелот, но така што да не го допира дното, односно со конопен конец се врзува за рачката на котелот или за камушките и се остава цела ноќ да врие.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
И тие ќе се наредеа, во низа ќе се наредеа и ќе си подаваа котли и грнци со вода, и ние ќе ги натуравме цевките. Бжж!
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
„Нурни ја главата во котле со ракија и ќе видиш.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
И така сторила. На први петли станала, од котлето си потурила од езерската вода, се измила, чиста шамија си врзала, пред икона се прекрстила и молитва си кажала.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
Го качија на коњ и го однесоа в град кај казанџиите; тие со триста маки, со разни ножици и глета, му го извадија котлето и му ја ослободија главата.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Сакам сѐ да наполниш со вода, велам, и грнци и котли и ѓумови и леѓени. Жената пак носи.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Кога си ја мачкаше косата со ума, тој ѝ потураше жешка вода од котелот.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Ќе ги земете котлињата и лопатите и ќе одите в река да ги наполните со песок. Не со вода.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
„Мојата најмлада жена, и онаа што ми е најмила, ибн Тајко, пред два дена се попари од врел котел во Чифте-амамот.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Рано утрото заедно со цедилото се вади од котелот, добро се истрива со дланките, се направува грутчиња, грутчиња, и пак заедно со цедилото, и потпржен со повеќе сало, се враќа во котелот, за да продолжи да се вари.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Во голем котел, од оние за топење свинско сало - врие планински чај. Над котелот се издига пареа и шири мирудија.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
