ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Наоружан до заби со пушка, тешки куршуми нанижани преку градите, му удира по дрвената маса, на која се потскокнуваше тресејќи се, а момчињата од четата, повторуваа по него согласувајќи се со секоја негова мисла...

Е, ама нели секој чекан си има своја наковална, па бидејќи не беше никаков исклучок од физиката и биологијата (додуша, нему, не му беше толку наклонета биологијата, па затоа се занимаваше со психијатрија), се ожени за една кротка овчичка, која на секој негов приговор му одговараше со „Бееееее!“

Тој имаше моќ на маѓепсник. Штом отвореше уста да раскажува, сите се прибираа поблиску до него; го голтаа секој негов збор.

Макар што му го познаваа добро карактерот, тие постојано од секој негов збор се штрекнуваа.

Вкочането гледаше во братот, набљудувајќи го секое негово движење, но не го гледаше брата си, ја гледаше силуетата на неговата сенка додека ги повторуваше движењата на телото.

Секој негов збор траеше долго и мачно излегуваше од него - Како да ја напушта библијата.

Ја бара низ мислите девојката на која некогаш ѝ раскажуваше Што ќе пишува во писмото од нејзиниот младич утре што ќе ѝ го прати: На секој негов збор ѝ се надаваа, ѝ се поткреваа дојките,

При секое негово ноќно станување, што со оглед на годините нему му се случуваше и по неколку пати, грифонот срипуваше од местото крај креветот каде што лежеше, застануваше на задните нозе и нетрпеливо очекуваше да види што ќе прави стопанот.

Но јас знаев дека ме теши, дека ме лаже; јас точно, секогаш во животот сум била свесна за своето тело, господине судија, за секоја негова маана или доблест.

И потем, онака качен на мостот, на самиот врв, како некаков херој, на покривот од мостот, почна да игра некакво оро; беше полн со цинизам; имаше нешто бесно, гневно во секое негово движење.

Правени се некои чудни анализи кои зборуваат повеќе за самите нивни автори отколку за Дишан.

А и самиот уметник допринесол во конфузијата околу неговите дела, изјавувајќи дека интерпретацијата на секое негово дело треба да се смета за интегрален дел од самото дело.

Од секој негов замав, прачката пиштеше низ топлиот, канцелариски задушлив воздух и тапо удираше по моите дланки.

Пол е неавтентичен и стерилен, неумолив лажго и фантазер, со заблуди за грандиозност. Животот би си го дал за неприкосновената возбуда да помине една недела во стариот хотел Волдорф-Асторија во Њујорк, длабоко самопотврдно искуство што му дава „чувство дека искористил колку што можел, дека го проживеал животот за кој бил скроен“ (135).

‌Пол е, можеби, најгеј-лик во целата книжевност,244 барем во смисла на тоа дека големи делови од наративот на Катер изгледа се намерно устроени за да му се придаде на секое негово својство и дејство некое преопределено геј-значење.245 Но, тој е сушт настран сензибилитет и хомосексуална желба.

На крајот од „Мојсеј и монотеизмот“, брат ми ги обвини Евреите и за страдањата кои ги имаат претрпено низ милениумите.

Нашиот татко ни се приближуваше единствено кога ни ги раскажуваше животите на Ное, Јаков и Мојсеј преточени во детски приказни и налик на бајка, а и понатаму ни остануваше далечен, постојано свесен, како што се свесни некои од луѓето кои направиле нешто многу подоцна од мигот кога требало тоа нешто да го сторат, за разликата помеѓу едно и друго време; нѐ гледаше нас, своите деца, кои бевме помали од децата на неговите деца од првиот брак, и можеби таа негова свесност беше најголемиот јаз меѓу нас и него, јаз кој нѐ тераше да го викаме „татко“ а не „тато“, „татко“ кое звучеше како – „господине“; не годините, не верата која тој ја имаше а која нам не ни ја даде, туку свесноста дека нешто направил предоцна и тоа предоцна е преголем јаз, беше она што му даваше форма на згрченост на секој негов гест, секој негов збор го правеше да звучи како предупредување, секоја негова топлина ја смрзнуваше уште пред да се упати кон нас.

Кон таа крв чувствуваше некаков зазор, дури и Мојсеј, кој на еврејскиот народ му бил ослободувач, законодавец и основач на верата, го прогласуваше за не-Евреин, а од секоја негова реченица во која се наоѓаа не-Евреинот Мојсеј и Евреите, можеше да се почувствува што тој чувствува кон не-Евреинот, а што кон својот народ: „Како е можно еден единствен човек да постигне такво нешто, од индиферентни поединци и фамилии да формира народ, да му втисне конечен карактер и да му ја одреди судбината за цели милениуми?“

Оној ден кога требаше да тргнам на мојот прв училишен час, стравот ме натера да ги измолам моите родители да ми дозволат да останам дома.

Можеби оти се покажа борец против најголемото зло на современиот човек - депресијата, го почитувам Коваќевиќ, ја почитувам секоја негова изговорена, напишана реч.

Тогаш можело од трупиштата да се соѕида кула до ѕвездите.“

Во секоја негова прикаска 'ртеше семе на нов настан.

Во едно чинивче - од коешто јадат кукли - му донесе трошчиња леб, го канеше да јаде, а потем седна до кутијата и внимателно го следеше секое негово движење.

Како во софистицирана програма за анимација можеше да го реконструира секое негово движење - начинот на кој застануваше пред огледалото и во профил си го гледаше задникот кога пробуваше фармерки, благата повиеност на ’рбетот и затегањето на мускулите дур отвараше конзерва грашок, дланката со која се обидуваше да го задуши бунтот на влакната кои секое утро му прогласуваа автономија во косата, влечењето на нозете во полураспаднатите влечки, сите извивања на телото под различни агли и во различни позиции, кога тоа беше ненаспано, возбудено, бакнато или тажно.

Можеше да се обиде да најде уште некоја потпора за своето тело во подебелите ветки околу себе, да се загнезди меѓу нив колку што му беше возможно тоа во неговата положба на закачен, а за да сето време секое негово движење се престоруваше во растреперена напнатост, така што еднаш беше принуден докрај да се смири и само да трае.

Ја жалеше Змејко и секогаш се чувствуваше стаписан од некое необразложливо чувство на вина пред таа загубена верба во своите раце кај тој старец, во нивната умешност да создаваат, да градат, додека нејзиниот недостиг стоеше во секој негов збор, во секој поглед на оние очички, што не гледаа ниеднаш право в лице.

Можеа со еден поглед да го опфатат и целиот оној огромен човек пред себе, онака црвенокос, со здравје на бог, што бликаше во секое негово движење, во секое влакно од неговата коса, и наеднаш имаа исподзаборавено на сѐ друго.

Стоеше на прозорецот, низ кого денот ги процедуваше своите малукрвни, придушени одблесоци во неговата одајка, по ноќта, чија што црна темничина ја разнесуваа на парампартали оние гладни завивања на дивината, пробивајќи се при тоа и во неговиот сон, а сега поминуваше со дланките по рамениците, што му беа тврди, еден огромен, црвенокос човек, а врзан во таа зачмаеност; секоја нишка од неговите мускули, навикнати секој ден да го имаат она живо оптегнување и да просребруваат притоа сега беше останата да изумира во таа самота; секоја негова мисла, навикната постојано да ја има во себе смислата на она, што го работеше, сега, кога немаше што да се чини и на што да се мисли, остануваше пуста, како катче полно застојаност и пајаџина.

Потскокнуваше при секое негово пукање, а на крајот, кога тој удри во празната цевка и кога остана преклонет, со пушката, исто како и со празни раце, мечката пак мирно се сврте кон топлото месо на јарчето, го собра со своите шепи од снегот, и замина напреку, оддалечувајќи се.

Но, тој ниеднаш за целиот живот сѐ до овој ден не бил свесен дека толку многу му е натопена во неа секоја жиличка од неговото ткаење, секој негов поминат ден, секоја клетва.

Тоа надоаѓаше, заедно со стинеењето на неговото тело, заедно со нездржливиот трепет во вилиците, што сеќаваше како му се гнезди и во секој негов дел.

Но волкот, иако можеше да види секое негово движење, ни сега не се помрдна.

При секоја негова малку почудна постапка во неговото растење и во младоста постарите луѓе околу него климнуваа со главата и зборуваа сѐ за оној, за неговиот предедо.

Рада, која ја следеше секоја негова реакција, конечно реши на Душка да ѝ го претстави непознатиот.

Томо немаше зборови. Душка ја бележеше секоја негова промена.

Смарагда е неодвојна како негова сопствена сенка, го демне секое негово движење и го гушка и милува.

Ќе ја примаат секоја негова благонаклоност и симпатија.

Таа гледајќи дека не може да излезе, се собра, се накостреши и го впери погледот следејќи го секое негово движење.

Проклет да бидам, јас го гледам него, го помнам секое негово движење.

Природно, секоја негова постапка одеше во крајност, што во почетокот изгледаше и забавно.

Сето тоа го рече со таков глас што не смеев да го препрашувам, мирно ја исполнував секоја негова наредба, си ги ставив дланките на очи, замижав.

Неговите подвизи остануваа сегде зад него, зад секоја негова стапка, трага на див вепар, а тој не им го знаеше името.

Изгледаат загрижени за коренот на колективното како за пациент со вртоглавица - безделнично го следат секое негово движење, со сигурност дека тој нема да побесни и да ги избрка набљудувачите.

Повеќето од времето тие му се извикуваа, го навредуваа и му се закануваа при секое негово премислување дека повторно ќе им биде предаден на стражарите; но понекогаш, ненадејно, ќе ја сменеа песната, го нарекуваа другар, го преколнуваа во името на Ангсоц и на Големиот Брат и го прашуваа тажно дали дури и сега во него не преостанало доволно лојалност спрема Партијата за да посака да го исправи злото што го направил.

Дајте ми можност и јас ќе ви го кажам секој негов збор. Тој е против Партијата, не јас!“

Правилниот, малку орлов нос, брадата и устата му ја дополнуваа убавината, а здравите заби и веселата насмевка го правеа примамлив за секоја негова врсничка во селото и надвор од него.

Но, се созеде, а го ограничуваше и фиксираниот поглед на Јагулчета кој го одмеруваше секое негово движење, мислејќи дека е веќе време да дејствува како директор на изградбата.

Не можев да се ослободам од впечатокот дека секој негов гест претставуваше дел од играта што тој и Јана договорно ја практикувале.

Присутна е некоја посебна нагласка во секој негов збор.

Уметникот се примолкна поблиску и сега мошне пријателски гледаше во лицето на Џорџ Смит, како да ја погодуваше секоја негова мисла.

Во почетокот тоа му беше интересно, но подоцна му стануваше непријатно: му се причинуваше дека тие оживуваат, гледаат во него, го демнат од сите страни, го следат секое негово движење.

Многу узди не можеа да го скротат тој силен дух, тоа Божество пред кого големите води молчеа, а небото се откажуваше од намерата да војува со него спроти секоја негова битка!

Талка низ камењарот, бара нешто низ маховината, низ јагликите, во трагите од дивечот, влегува во пештерите, ги ослушкува знаците по ѕидиштата, го одгатнува стенкањето на коските в земи, и дури татне луњата пали огнови, запишува нешто по ридовите, зашто секоја негова стапка е некоја тајна и некој збор.

Видов како рамномерно тече долж целото куче и потоа како избива од секое негово влакно.

Значи, во секој човеков потфат, во секое негово извишување, во коренот е желбата.

При секое негово споменување таа се намрштуваше, лицето и се смрачуваше.

Ќе читам и секој негов збор ќе си го превелувам со устата.

И пред секоја негова слика се крсти.

Секогаш погрешно ме толкуваше, мислејќи дека сум премногу горда и полна со себе, па затоа се инаетам со секоја негова незгодна постапка.

Можеби беше навикнат од своите родители на секоја негова лоша постапка да си добива простуваање со големо П. Но тоа не бев јас.

И, што сфатив?

Над секој збор, над секоја реченица застанував и размислував, се обидував да ја протолкувам секоја негова мисла, да ги поврзам со моите лични искуства и со искуствата од „дружењето” со Игбал.