ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Она што го открива парадоксот на оваа изложба, а оди во прилог на тезата за отсуство на дефинирана ликовна стратегија и структурирана сцена е фактот дека и по цела година од реализирањето на овој проект (куратор Зоран Петровски) не се појави каталог во кој авторот ќе ги инерпретира веќе лоцираните проблеми и новонастанати поетики, како едно теориско согледување на конфронтираните ликовни јазици - оваа изложба, навистина непотполна, сепак беше еден од најопсежните обиди за презентирање на уметничкото совремие во Македонија и понуди доволно материјал за едно такво согледување.

Оти, токму од тој ограничен перспективен агол на човековите инстиктивни воени дела, токму од аголот на тие инстиктивно артикулирани настани и ситуации за време на патувањето, низ тие доживувања на јунаците од ова дело, низ резонансите кои ликовите ги рефлектираат без да се свесни за тоа, авторот ќе успее да отслика една цела епопеја на бедотија на Балканските војни...

На авторот ќе му бидат потребни дополнителни петнаесет години за да го оствари ова внатрешно патување, за да се врати кон тоа што жесто­ко го обележало, одржано во инстинктот на спасување­то, задржано по првите налети на заборавот: „Нека останат спомените длабоко вкопани во ме­не, дури до заборав, сѐ додека ферментирањето на животот не одлучи да ги исфрли на површина, сѐ до мигот на оваа книга...“

Кога Сане ќе стане од ковчегот и ќе зачекори низ воздухот, кон своето успение, авторот ќе се запраша: „Му ги одврза ли Господ нозете на Санета од земјата, му ја пресече ли ортомата со која беше зајамчен за неа...“

А во своето завршено објаснение, насловено Кон расказите, авторот ќе напише дека во неговата книга: „сите опишани настани се вистински настани, случки сврзани со мојот живот од порано или подоцна“.

Иако во почетокот авторот не го ишка, откако Ишето ќе си најде Ишка со чија помош ќе ја наполнат куќата со Ишиња, авторот ќе се најде во сериозен проблем.

Катерина Кедрос ќе „блада на јазик што го мрази“, авторот ќе се моли за спас на душата на својата (можна) сонародничка, а книгата „Псалми“ ќе биде сместена во музеј крај црквиче во реонот на Фенер - за да остане засекогаш неодгатнато колку таа книга навистина била стара, кој ја напишал и која е нејзината смисла.

„Млад е. Уште учи“, рече тој оправдувајќи го малиот кој, ако што подоцна авторот ќе дознае, му беше внук по жената кој сакал да биде полицаец, па овој го зел за да му го тргнат умот од таа работа.

Делејќи им ги статиите, за цело време се плашев да не треба да се изложам на посебни напори, то ест да ги претворам моите пријатели во идиоти за да сфатат дека без објавувањето на делата на некои автори ќе биде многу тешко да се открие душата на нашиот народ, да се оформи свеста за тоа кој сме, а уште помалку за тоа каде зјапале 100-те академици, писатели и научници додека ги составувале списоците.

Ако исклучок од тоа е само Андриќ - цитатите позајмени од неговите дела се потпишани со неговото полно име и презиме, тогаш Ковач сигурно се плаши дека со наведувањето на имињата на останатите автори ќе ја намали вредноста на цитираниот материјал.