ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Крамповите, лопатите, секирите и клештите, виљушките, ножевите и француските клучеви со коишто си помагаме во животот се испокршени, изгниени: Политиката е куца курва, којашто веќе никому не може да му го подигне, нацијата е мртва, парите се импотентни и веќе не можат да го одушеват модерниот човек.

Потоа од појасот извади мал нож и му ги отсече двете нозе на орелот.

Доста вјаваа ако е за фајде; да ги симнеме еднаш од грбот, да си починеме и ние, нели сме душа, стопанка му — заврши детето, а Толе веќе се пренесе со мислите како ќе излезе од апцаната, ќе му појде првин на Валијата во Битола, ќе го поткастри со сите негови мезличари, со сите гавази и слуги; после ќе ги најде сите бегови од прилепско битолското поле, ќе си оди во Крушевица, та ќе ги суреди Адемовци, Селимовци, Ќемаловци и сите други како нив. Море ќе кола, ќе кола, ќе кола дури ќе ми сечи ножот и дури ќе ми мава раката".

На вратата ѕвонењето се повтори, погласно и поупорно, а заѕвонија и ножовите и виљушките врз чиниите кога стана Горда.

Очите ѝ забележуваа сѐ, и сега таа ги слушаше вообичаените звуци, за кои обично не беше свесна - ѕвечкањето на ножовите и виљушките кога ги допираа чиниите, мласкањето на усните што џвакаа и клокотењето на виното додека го сипуваа во чашите.

Тогаш задишано дотрчал курирот од соседната чета и на командантот вака му рапортирал: „Војниците од непријателот, Бог знае од што и зошто, во еден миг се кренаа од рововите, од скрките и доловите, ги фрлија пушките и патроните, мините и ракетите, ножовите и бајонетите и со стихови кренаа кон нас.

Да го видиш во оние алишта дебарски само со гајтани, ќостег од срма до рамото, нож и пиштол од сребро, а саат од злато, појас свилен, па на него шамивче свилено пред себе.

Застана така за да биде готов секој миг да го употреби ножот и - отвори.

- Кој чука? - праша. Почека, а кога оној не одговори, Змејко се шмугна во томничината, го извади ножот и со притаен чекор се доближи до вратата.

Штом густата лепливост ќе му го ослободела разумот, околу него си се намалувало, и звук и облик, и тој тогаш не ја стискал коскената дршка на ножот и бил без она свое чувство дека однегде ќе го стаса брз удар.

Луѓето нерешително се преместувале од нога на нога и не сфаќале што е сега, не ли е рано за починка?

Неговото несфаќање со сета тежина легнувало врз патот зад него и тој останувал сам, шуплив и пак затворен за сите шумови и гласови.

Тогаш сфатив што сакаше пред стемнување да ми каже Арсо Арнаутче и сфатив дека не можам како Никола Влашки да се пикам по голото старче во огниште и да се покривам со пепел и со надеж дека ќе си поживеам незабележан од душманите.

Со голи раце се фрлив на бегот и, кога му ја свртев пушката со оган и врело железо да го ранува ѕидот, ги видов како се фрлаат на Турците Онисифор Проказник, Орлен Шумков, Никифор Ганевски, Арсо Арнаутче, можеби и другите што беа во собата, можеби и жената и Ганка, и ги видов како доаѓаат како ѓаволи на правдата Онисифор Мечкојад, Куно Бунгур, Наџак-Јанко, Богдан Преслапец, можеби и другите: ревеа, бодеа со ножови и сечеа со секири, но бегот во вртењето ми ги искрши забите со кундак и ме собори, да се грчам ошумоглавено и недоубиен меѓу нозе и под нозе и да слушам машки писоци и ревење и пцости.

И се смириле до безгласност зашто Арсо и Цветко прераскажале дека виделе на пат осуммина под пушки и со секакви ножови и кубури во појасите, бездруго арамии или платеници на бегот воденичар.

И машко и женско, и мало и големо, и христијанско и турско, христијаните крстејќи се и во истото време изговарајќи Господ да го дочува во живот Лазора, а Турците, на чело со Тахир бег Јаузоски, кој и заборави да го прошетува Мурата, Ај анасана, ај џган, уште од раното се купчат на портите, на срецело пред дуќаните Акиноски и на чешмата, на бунарите, во дворот и на чардакот Акиноски и само за тоа зборуваат: минатата сабота токму во време пладнина, нивните мажи, главите на сојовите, се нашле таму во Прилеп, на Али Чаир, за со свои очи да се уверат во силата Лазорова, и за потоа со свои очи да го видат нештото кое тука, на лице место и пред сета насобрана народија, ќе му го прекинеш животот на човекот, а кое не го стори тоа, не го однесе на оној свет, само затоа што е Лазор голем и силен како никој друг на земјава, па ножот и куршумите, кога влегле во месото негово удриле на коските и тука се запреле.

И само затоа што речиси во истиот час, веднаш штом го пренесле кај делениците Акиноски, Јосиф Акиноски, со усвитен нож му направил операција, му ги извадил куршумите.

Кога се служеше вечерата, само на едната половина од салата ѕвечкаа ножевите и виљушките, а на другата се јадеше само со раце, па немаше тропање.

Лазор го зема ножот и почнува да го точи, да го намавнува на еден камен во гумното.

Ми се налути што да не може повеќе. Нож и колеж. Само ја врти главата и фучи. Одвај му дојдоа козите да се смири.

Било некако време за икиндија, молитва во предвечерните часови, и се спуштале над нив, сами и изгубени на плитка вододерина, мраќава и есенски дожд, и веќе се стемнило, а Турчинот, во тишината со сосема ретки истрели, го заборавил својот алах: стиска нож и лази кон слепиот проклетник, ќе го коле, ќе ја одмаздува верата и честа на Империјата.

По сокаците чекорат кондури с клинци ковани, штамата сечат с ножови и пијат вино румено.

Му дадоа навлажнета риза, ги избриша тој рацете, го зеде ножот и го издроби на парчиња.

Пресметуваше. Една смрт под негов нож и неколку спасени животи.

Таа ги наострила сите ножови и и ги излеала казаните за ракија. Пијана, подмолна свиња судбина.

Беспредметно беше, не можеше да се убеди. Мислеше на ножови и на очила.

КЕВА: (Дури сега го согледува ножот и премира од страв.)

НАЦА: (Ја придржува.) Леле, чорбаџике...

Направи остар нож и пред да си легне го стави под перница. Сонуваше како некому се заканува.

Дофаќа еден од ножовите и ми го бара срцето.

3. Пушката е основно борбено оружје. Служи за уништување на непријателот со оган, нож и кундак.

Ни дадоа по една грутка момирок и по два ножа и ни покажуваат што треба да се прави, како да се работи.

Сум ги испуштила ножовите и момирокот од раце и на нив сум седнала.

Јас ѝ го фатив ножот и гргна крв, ми се наполни раката.