во (предл.) - турски (прид.)

Татко му, мал железарски трговец во турскиот дел на Скопје, беше спечалил во последно време малце пари на шајките што успеа да ги прибави од Софија преку Коча - па неговиот син, што првпат тука покажа некаква практична смисла, можеше да ужива заслужена издршка за повеќе месеци.
„Послание“ од Блаже Конески (2008)
Соколе во турско учеше до трети клас во Солун, после ја напушти школата и работеше како бакал. Сега е стар за работа.
„Послание“ од Блаже Конески (2008)
Според српската поговорка „Митров данак хајдучки растанак" и Толе мораше да бара зимовиште, толку повеќе што востаниците ја напуштија борбата, та и тие се прибраа да се издишат, некои по Бугарија други, ете, по градиштата, како Пере и Ѓорче.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
И дури пашуваше тој по Мариово, ниеден селанец не стапна во турски уќумат да тужи некого. Сѐ што имаше — им судеше Толе.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
„Та и во турските судии има нешто правина" — си мислеше тој.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Но како во турска сапуница настаните се одвиваа со забрзана динамика.
„Двоглед“ од Горан Јанкуловски (2011)
Билките си се билки, и во турско и во секое друго време.
„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)
Ал' не слушајат му молби Турци крвопијци, пушка пламна, пушка пукна в турски раце клети, зрно оловно продупна белите му гради.
„Крвава кошула“ од Рајко Жинзифов (1870)
- Јас, откако знам за себе не сум пропуштил ,па било во турско, во бугарско, во српско и во наше време.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Како да не знаеш дека живееме во Турска земја, полна ајдуци и арамбашии!
„Парите се отепувачка“ од Ристо Крле (1938)
На 15 август се славеше Голема Богородица - најголемиот празник во Крчишта. Се славеше и во турско и во грчко.
„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)
Со еден збор, во турско време ние потврдувавме и се согласувавме со сѐ што ќе ни речеа Турците и Грците.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Бездруго, македонските маси со поголема радост ќе го прифатат гледиштето на македонските националисти што проповедаат Организацијата да се претвори од револуционерна во еволуциона. Како таква ќе може легално да работи во Турската Империја.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
До тогаш и во турско време го немало кај нас.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Грците исто така не ги разликуваа словенските народности и сите Словени, особено тој дел од нив што им причини најголеми непријатности и се наоѓаше во турско време под нивната заштита, тие го презираа и го наречуваа со презреното за нив име „Бугари”.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Да го допуштиме и спротивното, дека сегашната борба најпосле ќе ја принуди Европа да се замеша во турските работи и да ја принуди Турција да им даде рамноправност на македонските народи.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Во турско време таа е врз истите основи под турското владеење.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
И во шпанските и во турските серии, сите Селми и жени со име Долорес, со изобличено тело и растегната уста и врат кој пука ја довикуваат мајката и Господ на помош, а го молат, па и го проколнуваат суштеството кое не сака да излезе, силно вгнездено во матката, на сигурно.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
И, гледам: влечки, ’ко во турска серија свртени кон мене, стапалки од шарена хартија, кои ми го покажуваат патот до дневната, до масичката, а на неа, бидермаер од булка и ѕвончиња во чаша за ракија, компјутер со отворен ФБ на мојата страна и чај од нане! Цел свет е мој!
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
И уште повеќе се зачудиија кога наближи. Беше во турски облечен но не личеше на Турчин.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Вода извирало.
„Македонски народни приказни“ од Иван Котев (2007)
Имало колку едно гумно вода.
„Македонски народни приказни“ од Иван Котев (2007)
ГРАДСКИОТ СААТ ВО ПРИЛЕП Градскиот саат во Прилеп е граден во турско време.
„Македонски народни приказни“ од Иван Котев (2007)
Се обесил, загинал во турскиот логор од офицерски куршум: Нема јасни податоци.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
Татко предложи конечно заемките за шербет-слатките (како баклавата, раванијата, кадаифот и другите), да си останат, сѐ додека луѓето се насладувале од нив.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Живеејќи во две времиња на Балканот и во Цариград, во османско и во турско, Татко ќе се најде помеѓу два јазика во потрага по еден, помеѓу две азбуки, арапската и латиницата, помеѓу два света на зборови, без утврдени граници помеѓу нив.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Зборот кадија, преземен од арапскиот во турскиот јазик, го наоѓаше во речиси сите балкански, но и во неколку европски јазици, често со преносно значење во врска со некој современ настан.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Но бездруго бакшишотt во времето на Османската Империја опстанува и добива посебни облици, кои можеби останале до денешни дни? запраша Камилски.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Во првичното значење во турскиот јазик поимот kudo го забележа како проводаџија, посредување при женидба, но и како никаквец, озборувач, додека во другите балкански јазици значењето се пренесуваше со различни нијанси на дејство на пренесување на лошотии од кодошот за друг човек, најчесто за материјална корист.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Беа времиња кога луѓето отстапуваа од прекумерната употреба на шеќерот, како што беше во турските слатки во обилен шербет, како што се служеше уште од почетоците на Османската Империја, па опасноста не беше од семантичка, колку од суштинска причина.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Голема беше листата на арапските зборови вселени во турскиот јазик, но Татко ги кажуваше само најчестите, голем дел во употреба во балканските јазици: абдал, абраш, ава, адет, азно, азар, ајан, ајван, ак, акал, акреп, ал, алат, алва, алка, амајлија, алва, алис, алка, амајлија, амал, амам, аман, аманет, амбар, антерија, ап, апс, апсана, арам, арач, асија, асли, астар, атер, аџаба, аџамија, ашик, ашиш, ашуре, бајат, бакам, бакла, баклава, батал, бедел, бедевија, беља, берат, бериќет, бина, боранија, будала, ваде, варак, фарак, вилает, гајле, гајда, гајрет, галиба, гараз, гурабија, гурбет, даире, дајре, дара, декика, дереџе, деф, дивит, дуња, дуќан, ѓаур, ѓезве, елбете, енфие, ербап.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Климент Камилски продолжуваше да бележи во еден голем жолт нотес, донесен од последното патување од Париз, купен во големата книжарница во Латинскиот кварт пред мостот Сена, во којшто, како што му се довери на Татко ги запишуваше главните идеи, односно les ides generales коишто му недостигале хронично на Балканот, а тие обајцата биле на пат да ги најдат...
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Откако Камилски изнесе дека заемката севап во турскиот јазик (sebep), потекнува од арапскиот thehwab, во бугарскиот е присутен како себеб, во српскиот како себап, во ароманскиот како sibebi, во албанскиот како sebep, истакна: Како ретко кој два спротивставени поими инаетот и севапот можат да го објаснат менталитетот на homo balkanicus во текот на изминатите векови.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татковото останување во Цариград не се оствари според соништата на неговата мајка Хазбија, прва братучеда на Али Фети Беј Окјар, соученик на Мустафа Кемал Ататурк во турската Воена гимназија Идадије во Битола, негов пријател и еден од главните соучесници во создавањето на нова Турција.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Така, на пример, зборот авлија е дојден во турскиот од новогрчкиот авли (истиот збор како аула, од старогрчкиот е дојден во латинскиот).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Со мајчин османскотурски јазик (со арапските и персиските примеси), со турскиот јазик според реформите на Мустафа Кемал Ататурк, од времето на студиите во Цариград (исчистен од арапските и персиските зборови), со албанскиот татков јазик, со германскиот, францускиот, италијанскиот и грчкиот јазик, учени, некои недоучени за време окупациите на Поградец, тој во турскиот сепак се чувствуваше најсигурен.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Во народните говори се сретнува и синонимот на пенџере заемката џам (од персиски cam), што инаку во турскиот јазик означува стакло.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Италијанските зборови се појавуваат во турскиот јазик, а потоа се пренесуваат и во балканските јазици, во периодот ХV-ХVI век, кога се воспоставија трговски и прекуморски врски помеѓу италијанските републики (особено со Џенова и со Венеција) и Отоманската Османската Империја.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко посебно внимание им посвети на ориентализмите кои означуваа разни давачки и такси што ги давало населението како: ангарија (со потекло од грчкиот во турскиот јазик angarya); арач (од арапски hara); бедел, замена, воен данок, замена за еквивалентна вредност, замена за воен обврзник (од арапски bedel); баждарина, баждарлак, баждар, такса за внесување стока во градот (од персиски bac); кафе-оџак-параси, вид данок што го уплатувале агите и делибашите во прилог на пашата (од турски kahve ocak parasi); ихтибаре, такса за право на тргување (од турски ihtibare)
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Касабите и паланките, забележа Камилски, најчесто, речиси редовно, се поделени на маала.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Зборот мајмун од ирански и арапски минува во турскиот јазик, но е непознато зошто мајмунот не останал на Балканот!
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Така персискиот збор bkshesh (со прво потекло од пахлави) со значење дар, ќе помине во арапски како baqi, потоа во турски.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Зборот зандана од персискиот збор zendan поминал како zindan во турскиот јазик, а потоа се проширил во другите балкански јазици, во албанскиот како zindan, во бугарскиот како зандан, во ароманскиот како zindane, во македонскиот како зандана.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски најпрвин ги извлече од речниците заемките за означување поголеми или помали градови како: касаба (со потекло од арапски, casaba), заемка присутна во сите балкански јазици); паланка (од унгарско потекло во турскиот).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
На инаетот и неговите деривати како злобата, зависта омразата, се спротивставува севапот, со неговите деривати како чувството на возвишеност, добрина.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
55. МАРИФЕТ.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој објавува еден текст за албанските и македонските пратеници во турскиот парламент.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
И сега, кога го прифати компромисот со Климент Камилски, да трагаат по опасните османотурцизми во балканските јазици, тој, а со него и неговиот умен пријател, насетува дека можеби се најдени во погрешна мисија.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски како значајни ги избра и заемките: мушабак, вид дрвена решетка што се ставала од надворешната страна на прозорците во муслиманските куќи (од арапски muabak); ќепенок, дрвен капак со кој се затворале дуќаните, а дење служел како тезга или излог (од турски kepenk); мазгал, мал тесен отвор на тврдина, а подоцна и прозорче по апсаните и магазите.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Од арапскиот корен во турскиот јазик ќе се создадат два различни збора: bai (дар, подарок) и bahi (напојница, под рака).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Беше зачуден од големиот број арапски зборови во турскиот јазик.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Додека Моцарт ќе го насочи вниманието кон воинственото во Турскиот марш, Бетовен оди подалеку: тој од оркестарот на јаничарите (mehter takimi) ќе позајми некои од инструментите, музичката реторика, но и контрапунктот.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Или навреме се плашиш еден ден имотов да не се земе за некој тимар, за оние што им ги даваат за служење во турската војска?
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)
Јас су со тебе, и ако не го закла попот во турско за многу кабаети, ќе го заколеме сега обата и ќе се куртулисаме од него, — рече Ѓуро и го тупна по рамо внука си, негов најблизок род.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Правеа со брата му Јована во турско време ќерамиди во Витолишча и добија пријатели. Каков поголем пријател можеше да има селанец од оној што го спаси да не ја менува секоја година сламата или 'ржањето на куќата и пак зиме да седи во виришта и мразурки на сред куќи?
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
А нивите беа истите и требаше да се работат за да раѓаат уште повеќе пченица одошто во турско време, оти тогаш таа беше 55—60 гроша, половина лира килото, а сега стана осум па и десет лири, шеснаееет дваесет пати поскапа.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Манастирот доживеал неколку умирања и оживувања: во турско време бил двапати разурнуван и повторно обновуван.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
Ги извади разните документи од турско време што ги имаше донесено со себе и оние што му ги даде игуменот и кметот, во кои се гледа дека манастирот и селата околу него: Езерец и Пискупие, плаќале данок и царина во Охрид, односно Охридска каза, а не во Корчанската каза со која манастирот се граничел во Турско време; дека пасошите на населението од овој крај се ваделе во Охрид; дека ревизија на алкохолните пијалоци во манастирот ги вршела даночната комисија од Охрид; дека плаќањето за ослободување од војна обврска се вршело во Охрид; дека пописите на приходите и расходите на манастирот, ги вршеле црковните власти од Охрид; дека во потврдите за исплатени пари на мајстори од селото Езерец што го обновиле манастирот, стои:
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
XVI Ручокот на Комисијата беше приреден на островцето обградено од бистрата изворска вода под жалните врби што своите гранки како зелени чипки ги спуштаа до земја; водата околу нив се прелеваше во зелени и светли тонови, по неа лебедите оставаа меки трагови доаѓајќи сосем блиску до огништето каде што се печеше прасето; калуѓерите се сменуваа вртејќи го раженот и плакнејќи ги лицата со студената вода; миризбата од вцрвенетото прасе што капеше на жарта, се ширеше наоколу дразнејќи им го желудникот на полковниците, игуменот, отец Иларион и отец Серафим кои седеа крај масата и пиеја; отец Серафим пак им наточи од најубавото вино, и додека чекаа да се испече прасето, им раскажуваше дека во турско време имало многу лозја во манастирот, а и во селата, зашто луѓето, за да се ослободат од големите даноци што власта им ги наметнувала за житните насади, тие нивјето ги засадувале само со лозја, зашто Турците не земале данок за лозјата, не собирале грозје, зашто не пиеле вино.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
- Некојпат - почна Евто да раскажува, - во турско време, бил некој сиромашен рисјанин.
„Волшебното самарче“ од Ванчо Николески (1967)
Дејството се случува во Скопје, во турско време, еден есенски ден пред пладне.
„Чорбаџи Теодос“ од Васил Иљоски (1937)
Јас многу пушам. Како Турчин во турски затвор. Шега.
„Буре барут“ од Дејан Дуковски (1994)
Овде ни се еба мамата. Така ли е? Мама ни ебаа. Вака било во турско?
„Буре барут“ од Дејан Дуковски (1994)
По војната во Битола се доселија цели деведесет илјади главно селани, приближно колку што имаше во турско кога таму живееле неколку илјади турски офицери со своите семејства, до или во времто кога Милтон Манаки во Париз купи камера, се врати во Битола и стана првиот граѓанин на Македонија кој ја крена раката пред Неговото Величество султанот на Отоманската империја Рашид и му нареди: „Застанете Височество„“ Неговото височество му се потчини на битолскиот фотограф и така во историјата на уште долго непостоечката македонска кинематографија и на Балканот беше втемелен првиот документарен филм.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
Неколку дена по оваа манифестација, група грчки офицери отишла кај турскиот пратеник во Атина и, од името на 1.000 души доброволци, го замолила да му ги пренесе на султанот нивните сочувства и желби да стапат во турска служба за да ѝ помогнат на турската војска во борбата против востаниците во Македонија.
„Солунските атентати 1903“ од Крсте Битоски (2003)
Советот, меѓутоа, ставил извесен ред во турските финансии.
„Солунските атентати 1903“ од Крсте Битоски (2003)