И тоа не само наша, болка на целото село, на срцата на селаните, болка на небото, слушаш како дува силен ветар, времето чувствува и болка и радост, ветерот е немирен, час е тивок, час беснее низ селото.
„Ветришта“
од Радојка Трајанова
(2008)
Така се започнува со попис на козите; со тоа ќе биде означен процесот на трансформација на селаните во граѓани.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Секој даваше свое толкување. За едни, козите ја најавуваа „белата контрареволуција”, за други – козите беа дојдени „поради реакциите на селаните од принудно формираните задруги”, трети во тоа го гледаа замешан Сталин, коминтернистот.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Дали мотивите на селаните да ја осуетат Симоновата помош, да ја одбијат подадената рака и на крајот да го понижат, се провоцирани од инстинктивната самоодбрана од натрапникот, од препознавањето на помошта како подлост насочена само кон лична полза, од одбивањето на услугата за со услуга да не мора да се плати или да се остане должен?
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Но и тоа што се направи, се направи повеќе на плеќите на селаните, отколку на државата, и доцна, многу семејства веќе беа заминале, да не доцниме и сега, му велам, младината бега, или и таа што останува, место со производство, планира други работи - трговија, хороскопи, одново како некогаш, агенции за иселување...
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Голема загатка е интуицијата на селаните.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Ниту гласот на Агна, кога го открива наличјето на Симоновите искази, ниту директно спротивставениот глас на историчарот Владе, потомок на противничкото семејство на Симоновите предци, како ни гласовите на селаните, не можат да се прогласат за сигурни и релевантни сведоци.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Мене душата ми беше полна, а мислам и на селаните.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Во меѓувреме, во Цариград е донесена одлука Билга Планина да се продаде по пат на откуп на селаните од Маказар.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Колективниот комплот и побуната на селаните против Симона доаѓа од сферата на најниските побуди, во голема мера е лишена од смисла и метафорично е претставена како деструкција по себе.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Овој марифет и Бегот им го препорача на селаните, но не зеде и не земаше веќе учество во селските работи, сметајќи се за виновен и компромитиран и молејќи ги да го остават малку понастрана и за нивно добро, бидејќи и Турците не ќе гледаат со добро око на него.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
И сега, кога и Толе, како Бешот, им рече на азите и коџабашијата да ги честат офицерите, овие со сета своја сила се фрлија на таа работа.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Слотердијк во афоризмите за рационалноста вели дека „постои и една функција на вистината која што е постара од обработувањето на земјата на селанецот“.
„МАРГИНА бр. 26-28“
(1996)
„Всушност“, вели Лефевр, „како би можеле да постојат урбани митови во вистинска смисла на зборот, пред големото пресвртување што го наведува сето општество да се стави на страната на урбаната стварност намалувајќи ги специфичните тежини на земјоделството, селскиот живот, проблемите на селаните?
„МАРГИНА бр. 26-28“
(1996)
Со душата на селанец! Ти, градски човеку! Доктур, што ли!
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Камбана што ѕвони во коските на селаните и в земи што шетаат со вили како огнени крстови кренати над небесата пеејќи: три Марии нагоре три меча – надолу...
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Сите да дојдат на состанок во училиштето, им порача пандурот на селаните.
„Човекот во сина облека“
од Мето Јовановски
(2011)
За мародерство и најмал белег на недисциплина, за обид да се земе парче леб од куќа на селанец, за недостаток на дури и на една порција за некој од борците се одеше под ѕид.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Облеката ја бележи сиромаштијата на селаните на чии лица се гледа истоштеност и умор.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
___ * Се чини дека од името на градот Мохенџо Даро, произлегува и името на нашиот другар Моне Хенџов-Даров, за кој во дамни времиња многу место на селаните од Овчеполието им говорел махараџата Раџнапур.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Македонскиот народ не толку има нужда, барем сега-засега, за официјален јазик на мнозинството, за генерал-губернатор од народноста со мнозинство и за слободен печат, колку: за отстранување или парализирање на дејноста на националните и религиозните пропаганди; за отстранувањето на непријателството меѓу приврзаниците на разните национални и религиозни пропаганди; за отстранување на таа недоверба и обособеност што е сега меѓу македонската интелигенција воспитана во разни балкански државици и им служи на религиозно-националните пропаганди во Македонија; за официјално признавање на македонската народност и за внесување на името “Македонец” во нуфузите и во другите официјални документи на лицата од словенско потекло во Македонија; има нужда за земјиштен дел, како што на селаните им беше доделена земја при укинувањето на крепосништвото во Русија, Галиција и во др. земји.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Организаторската работа не е толку мачна затоа што организаторите често, мислејќи оти нивниот живот е поважен од животот на селаните, ги поставуваа на најмачните работи простите работници или народот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Измитарената љубов помеѓу човекот- ѕвер и мечката- жена, според преданијата на селаните од тој крај, почнала во времето кога најугледните родилки од Кукулино се триеле голи една од друга со извици Роди, земјо, и голи се тркалале по нивите да роди земјата како што раѓале и тие.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Тој човек со гуња од секакви закрпи и опашан преку неа со две шамии, во објала во кои можат да се нурнат шумски пенушки, понекогаш работел в град: таму носел на широкиот грб по две вреќи брашно или сол, редел по турските и ерменските магази буриња со маслинки, по ановите со боси нозе гмечел грозје во каци.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Во тоа време, некако со тивката побуна на селаните од намуртеното Кукулино и од Побожјане, Кучковица, Мирковци и трите осамени куќи над Јанакан, некој доселеник од Измир, Селџик-бег, по татко Турчин, по мајка Ерменец, осиромашен куц поет, запишувач и опишувач на обичаи и познавач на народи и балкански јазици, застанал на страната на ограбуваните.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Најпрвин на зачудениот Али-бег му го споменал своето пријателство со мулазимот на градот, потоа им се заканил на неговите слуги кога разбрал дека преку ноќ урнале недоградена воденица на селаните.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Сакате ли да ви раскажувам какви тревки има на земјава?“
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Не личеше на селанец: очи - млади ореви со кора, брадиче црвено и кадраво од уво до уво. Ѓакон, речиси.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Игуменијата исцибрела од сеќавања.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Чекајќи брашно, и самите лути или замислени, и самите врзани за испуканата земја на недарежливите ниви, понекогаш дочекувале пребој. Не за добитокот. За себе, за софрата.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Разговараа без онаа нужна почит на селани кога се во туѓа куќа и пред домаќин со кого штотуку се сретнале.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Вели: „Нам, на селаните, среќата ни е променлива, а несреќата постојана“ , велеше Лазор Ночески и запре возот, штракнаа катанците, штрангите, се отвори вагонот и се рашири некоја светлина што се турна во вагонот што се бувна во нас и што после тргна по нас, и нѐ загледува така - гурелави, со пострупени клепки и усти, потечени под очите, со потргнати образи, обесени, разбушавени и со сламки, со осилки во косата, со кучешки болви; нѐ тераат војници, небаре метилави овци, пропрснати и со подмакани слабини, ни тропаат коските, војникот што ни отвори 119
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Татко го замислувал својот пријател како во првиот повоен пролетерски универзитет можел да предава за универзалноста на индивидуализмот кога тој овде се задушуваше на секој чекор од насилната колективизација на селаните до задушување на индивидуалната иницијатива на приватните занаетчии!
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Сакајќи Илко да ја види бањата што побргу изградена, често им зборуваше на селаните: - Штом досега не избувна вулканот, нема ни отсега...
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Да бегаме што побргу, - им велеше Тане на селаните. - Не знаете што значи вулкан.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Со пушки, пиштоли, јатагани, секири и друго оружје, па и камења паднаа на селаните со бесни викотници. – Удри, коли, сечи, тепај! – се слушаше од побеснетата толпа.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Патема собраа со себе што најдоа: луѓе, стока, и за инает ги запалија сите посеви кои веќе чекаа срп и им нанесоа големи штети на селаните. – Море кој ги гледа штетите кога останаа главите – се тешеа селаните и еден по еден се прибираа по селата за да почнат нов живот.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
На селаните им се видоа сомнителни овие луѓе. – Сигурно не гледаат да ни ги оберат ќесенцата вечер по Слива – рече еден од старците, кога се оддалечија од нив агите.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
— Се дуе како „орел в торба и продолжува да се фали како е арен човек, како ќе попушти на селаните, ако се вади сноп.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Но кога Трајко му рече дека е испратен од селаните, а кога подвлече со особен тон дека носи и пари за тоа, владиката го промени тонот на својот разговор и му вети дека ќе им ја исполни желбата на селаните, толку повеќе што го познава човекот и лично, та сака и нему да му направи добро, верувајќи дека со тоа ѝ прави добро на црквата, на верата и народот, бидејќи Петко беше сигурен во секој однос.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Дури почна да им заповеда на селаните кој што да работи, што сака од секого „светијата“.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И Трајко уште утредента си ја јавна маскичката и си отиде в село да им ја однесе на селаните радосната новина.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
- Ве молам да ја имате предвид и желбата на селаниве... - рече кметот.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Клисарот Нестор, гледајќи како ги ранат војниците, им велеше на селаните: - И нас на фронтот, пред секој напад, вака нè ранеа... Сити да нè најде смртта...
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
За малку младичот ќе влезеше прв, но човекот во сина облека ја стави раката на задната страна од вратата, се настрани и на селанецот што беше зад него му рече: - Влегувајте, молам.
„МАРГИНА бр. 34“
(1996)
Ноќ нема, брег нема и само земјата чедно Копа по мраморот довикувања на селаните по молњи.
„Камена“
од Анте Поповски
(1972)
Дедо Бошко сфати: Луман сакаше на селаните да им втера страв в коски за да станат послушни.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Не толку од тоа што сакаше да им помогне колку од несовладливата потреба да им се допадне и на селаните.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Требаше да им нарача на селаните што треба да му платат на арамијата.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
На селаните место за милост им беше само Бошко Манев, иако сега сите го знаеја дека е само јатак на Лумана и ништо друго.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Скоро се фатија, како дослушнуваат одделни искажувања на селаните.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Тие сметале дека пропаѓањето на занаетчиството и трговијата, чифлигарството и ограбувањето на селаните, со еден збор сите неволји од било каков карактер, се должат на фактот дека земјата се наоѓала под османското владеење.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)