од (предл.) - турски (прид.)

Претседателот Никола Карев пребега во Бугарија. Оттаму, со писмо бараше од турските власти во Македонија, да добие амнестија, но тие иако му ја ветуваа – не му ја даваа па тој мораше пак да замине за Бугарија.
„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)
- Ти паметиш ли нешто од турското ропство? - Да, како не, се гинеше тогаш, за да се направи држава.
„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)
Се заниша танецот од опсадителите. Последуваа уште неколку залпови од турскиот аскер.
„Гоце Делчев“ од Ванчо Николески (1964)
Бликна врела црвена крв и му го попрска елекот.
„Гоце Делчев“ од Ванчо Николески (1964)
Ами вака ли ме кандисуаше, побратиме, да ви се придружа?
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
И не се излага Тренков. Навистина, тие топовски грмежи идеа од Крушево, и навистина Никола Карев со своите другари се расправаше со агите, но не да ги избрка, но сега ја бранеше победата и првата македонска република од турските сили кои донесоа и топови за да ја урнат.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Трпе мораше да седи во спалната за да ја следи лигата на шампионите додека Ратка не се тргаше од турските сапуници притоа правејќи кратер на троседот со нејзиниот корпулентен задник.
„Двоглед“ од Горан Јанкуловски (2011)
Питу Гули не чу со каков страшен татнеж падна и се разби камбаната од црквата св. Никола, погодена од турските топови...
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
И земјата поцрне од турски трупови.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Зборовите од турски на македонски ми ги преведе мојот другар Ремзи Туфекџи, пред заминување за Турција.
„Захариј и други раскази“ од Михаил Ренџов (2004)
Тоа беше провоцирано и со интригите на Софија во врска со преговорите на МНЛД со турската и со австро-унгарската амбасада во Петербург и со патувањата на некои видни членови на МНЛД со дозвола и со поддршка од турските власт во Македонија.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
66. Берат – писмо (повелба) од турскиот султан за поставување (во овој случај) владика. 66a.66а Назначувањето на Фирмилијана (умрел во 1903 год.) за митрополит во Скопје беше всушност првата позначајна победа на српската пропаганда во Македонија, извојувана не без поддршката на руската дипломатија.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Тој термин не беше лош од турско гледиште, а од грчко тој беше многу удобен, зашто со него најубаво можеше да биде искажан презирот и омразата на Грците кон нас.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Егзархистите, сами и од турските власти, се бројат за Бугари, Србите пак ги бројат Срби.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Од турското завојување на Балканскиот Полуостров стана една промена.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Од турско гледиште и не е право Македонците сите одред да се викаат „Срб-ѓаури”, зашто тие им се предадоа на Турците.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Ама царот Сонце и царицата Месечина еднаш замрзнале на небото. На синовите удрила чума ...“
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Царот и царицата имале синови колку што бевме ние - Дмитар-Пејко умре, Јане Крстин и Пеце Дановски загинаа од турска пушка, Васко Тушев се врати во Кукулино. А Онисифор Мечкојад?
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
А јас млада, па убава, во туѓа земја, а од турски знам само да кажам „Бир тане туркиш кафе шеќерли... беш тане шеќер“ и да се насмеам како глупача кога некој, мислејќи дека зборувам турски, пријателски ќе се расприкаже на долго и на широко.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
И совладувајќи го липањето шепоти, божем е над детска лулка, како Борис ѝ заприлегал на нејзиниот Кара-Димитрија, кој од турските чалми врвки за опинци правел.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
И тогаш бегалецот од турската војска со исечени три прсти на десната рака, Татар или Монгол или Черкез и присилен левучар, им се предал на востаниците со посредување на попот Зафир Јосков Вртипоп, и самиот востаник со фишеклии преку искрпената мантија, со мавзерка, призренска кама и сребрено распетие, им се предал и го бакнал белиот коњ во двете ноздри.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
Камилски брзо се оттргна од мислата за тврдината и поранешните дискусии со Татко за неа и се врати кон преостанатите зборови како: диван, диванхане, претсобје, ходник, но и голема приемна просторија со убав изглед, обично на горниот кат од куќата (од персиски divanhane), пармак, пармаци, дрвена ограда, на чардакот или на басамаците, направена од тенки летви (од турски parmak, paramaklik); басамак, басамаци (од турски basamak); мердивен, подвижна скала (од персиски merdiven); сандак, порано овој збор бил употребуван за означување вид сандак во кој се чувале алишта и особено невестинското руво, обично се изработувале и украсувале во разни шари, а денес со овој збор се означуваат сандаци направени за разна намена, особено како војнички сандак (турски sandik) и перваз (персиски pervaz), означуваат дрвена конструкција на прозорците и вратите; dolap (од персиски dolap); серген (од турски sergen); мусандра (од турски musandira).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Потоа Камилски се одреди и за терминологијата и на следните зборови: темел, основата на една градба (од турски temel), кој се јавува мошне рано и во писмените текстови и не е исклучено да преминал и директно од грчкиот; кат, спрат (од турски kat); таван, плафон, поткровен простор (од турски tavan).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Потоа Камилски, дополнуван од Татко, се задржа на општопознатите зборови кои се среќаваат кај балканските народи како: мезе, вид предјадење (кое обично оди со предјадење), (потекнува од персискиот збор meze); чорба (од персиски şūrbā); ќуфте (од персиски kūfte); ќевап (од арапски kevap); ѓувеч (од турски güveç); тава, тава-ориз (од турски tava); мусака (од арапски musaka); јанија (од турски jahni), сарма, нешто завиткано (од турски sarma), пача (од персиски pāçe), имамбајалди (од турски imam bayildi); пивтија, пифтија (од персиски pihti); пастрма (од турски pastrma); капама (од турски kapama); пилав, јадење со ориз (од персиски pilv); бирјан, пирјан (од персиски biryān); боранија (од турски borani); бунгур (од турски bungur, bulgur); кешкек (од персиски kekek); кајгана (од турски kaygana); таратор (од турски tarator); туршија (од персиски turşī).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Јас името и правењето на тикушот ги наследив од мојата свекрва од турско потекло.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко посебно внимание им посвети на ориентализмите кои означуваа разни давачки и такси што ги давало населението како: ангарија (со потекло од грчкиот во турскиот јазик angarya); арач (од арапски hara); бедел, замена, воен данок, замена за еквивалентна вредност, замена за воен обврзник (од арапски bedel); баждарина, баждарлак, баждар, такса за внесување стока во градот (од персиски bac); кафе-оџак-параси, вид данок што го уплатувале агите и делибашите во прилог на пашата (од турски kahve ocak parasi); ихтибаре, такса за право на тргување (од турски ihtibare)
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Така Христос е кортолисовач, неатерџија, додека Богородица е ќефилка (од арапскиот збор kefil), свидетел, гарант. Апостолите се чираци божји.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски потоа утврди дека од урбаните средини влијанието се распространува и во руралните предели каде што турските лексички елементи ќе влегуваат од втора рака, но и натаму дури и до денешни дни ќе се чувствува нивното присуство и влијание.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Од јазикот на народното творештво Татко издвои и некои заемки со кои биле означувани разни документи, прогласи, објави од страна на тогашната власт упатувани до своите поданици како што се зборовите: арзоал, молба, претставка (од персиски arousal); хатишериф, султаново писмо, ферман (од арапски hattiserif); бераат, указ, декрет (често за звање или одликување), (од арапски berat).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Потоа Камилски издвои и називи на неколку ткаенини што се постилале на земи како: аура (од арапски asir); килим (од персиски kilim); сеџаде, малечко скапоцено килимче што се става како украс, но и како мал правоаголен килим на кој верниците се молат (од арапски seccade); перде, завеса (од персиски perde).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко, на изненадување на Камилски, пред да го толкува поимот гурбет, се задржа на османизмот srgn, присутен во балканските јазици, со незначителни модификации, но со главно значење на прогонство, односно протерување од земјата: Во времето на османското владеење на Балканскиот Полуостров, но и на сите територии на Империјата, се вршени често принудни, но и доброволни преселби на народи од еден крај во друг.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Како најкарактеристична заемка го истакна зборот сој, со значење род, племе, потекло, сорта (од турскиот збор soy); лагаб, прекар, односно фамилијарно име, со потекло од арапскиот збор lgab; арка, грб, протекција (во преносна смисла), заштита, со честа употреба во балканските јазици (турски arka); евлад, чедо, дете (од арапски evld), дост, пријател (персиски dost), душман, непријател, противник (од персиски dmen),на новогрчки dusmanis, во иста форма и во другите балкански јазици; асија, крвен непријател, од арапски si; кардаш, брат, другар, од турски karda; јаран, пријател и другар, но и љубовник, еквивалентен збор на оваа турска заемка би бил зборот побратим, како и посестрима; јолдаш, и овој збор се употребува со значење на другар, сопатник, пријател, од турски jolda Камилски внимателно и трпеливо го следеше Татковото реферирање на турските заемки за коишто беше задолжен, очекувајќи да ги назначи неподобните, но неговиот избор како да одеше во обратна насока.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски се задржа и на многубројни лексички траги во балканските јазици на занаетчиската терминологија.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски беше посебно импресиониран од бројот на турските заемки од областа на градежните материјали кои навлегле во балканските јазици од кои некои се употребуваат и денес.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
И за означувањето на неколку млечни производи се употребуваат и денес, и тоа постојано, неколку заемки од турскиот јазик: кајмак (турски kaymak); јогурт (од турски yourt).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој се сети на зборовите како алгебра и алхемија, без да знае дека се арапски, а кои влегле во балканските јазици по литерарен пат, од интернационалната лексика, а не од турскиот јазик.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Климент Камилски во својата темелна потрага по турските заемки, најмногу поаѓајќи од својот мајчин македонски јазик, а потоа и од балканските, во духот на својата првична замисла да се справи со опасните турцизми, се задржа на заемки кои често се среќаваат во разговорниот јазик (повеќето придавки) што се употребуваат како грди, срамни изрази.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Триве последни заемки најчесто се употребувале за означување вид денешни плакари, вѕидани долапи, рафтови слично, а дел од нив се и во денешна употреба.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Од заемките за означување простории во куќата, меѓу кои не малку се и во денешна употреба во балканските јазици, Камилски се задржа на: одаја, одаа, со значење соба (од турски oda); чардак, истурен (покриен) преден дел на куќа (најчесто на горниот кат), со отворени бочни страни што по некои куќи се застаклени и со убава глетка.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Во други куќи крај Езерото се правеше тикуш, ама со друго име, обично го викаа пита со пиле...
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Потоа ќе бидат забележани и карактеристичните заемки: мегдан, мејдан (од арапски meydan), вид плоштад, во селата и градовите, но и место за одмерување на силите; sokak, улица, но денес се употребува само за означување тесна, калдрмисана улица (од арапски sokak); џаде, друм, државен пат (од арапски cadde); калдрма (од турски kaldirim).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој конечно се определи за следните најкарактеристични заемени глаголи во балканските јазици: бастиса, преткажува, претресува од турски bastisa; егглендисува, се забавува, се занимава од турски еlrnmrk; ендиса, победи, надигра од турски endisa; есапи од турски hesap etmek; заптисува, задржува од турски zapt etmek, се инаети од турски inat etmek; кабардисува, се крева на големо од турски kabaramak; казандисува, заработува од турски kazanmak; курдисува, поставува, мести, отвора, навива од турски kurmak; ујдисува, средува од турски uydurmak.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Климент Камилски продолжуваше да бележи во еден голем жолт нотес, донесен од последното патување од Париз, купен во големата книжарница во Латинскиот кварт пред мостот Сена, во којшто, како што му се довери на Татко ги запишуваше главните идеи, односно les ides generales коишто му недостигале хронично на Балканот, а тие обајцата биле на пат да ги најдат...
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој запре на следните општопознати заемки од оваа област како: алат, направа за работа, прибор инструмент (од арапски alat); бикчкија, остар чевларски нож за кроење кожа (од турски biki); казма, копач, лопата за копање (од турски kazma); токмак, вид чекан од дрво (од турски tokmak); фалака, валака, направа за мачење со која се врзувале и рацете на оној што бил осуден на казна тепање (од арапски falaka); чекич, чекан (од турски eki); ченгел (од персиски engel); алка (од арапски halka); бурма, прстен (од турски burma); и почесто со исто значење заемката чивија (од турски ivi); калем, молив (од арапски kalem); тебешир, креда (од персиски tebeir).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Првин ја издвои на прво место заемката барут, од арапско-персиско потекло (barut) за којашто на Камилски ќе му предложеше да водат посебна дебата, потоа запре на ориентализмите: куршум, куршун, фишек (турски kurşun и fişek); абердарка, топ или пушка со кои се огласува нешто (од арапски и персиски haberdar); боздоган, буздуван (од турски bozdoğan); кундак, дрвениот дел од пушката (турски kundak); топ, топчија, топтана (од турски top, tope, tophane); пусија, заседа (на турски pusu) метериз, окоп, ров, (од персиски neteris); кавга, војна, покрај честа употреба со значење караница (од турски kavga); бајрак, знаме (воено, но и сватовско), од турски bayrak.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Така беше и со зборот гајле, со ист корен во балканските јазици со османско минато, кој се пренесе од турскиот збор gaile (а овој од арапскиот ga'i ile), со значење (без) грижа, загриженост, мерак, проблем.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Потоа следат и неколку слатки, приготвени првенствено од млеко, како сутлијаш, сутлаш (од турски sütlaç).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Во листата на најчестите придавки заемки ги вброи: азар, готов, од турскиот hazir; азган, разгален, збеснет, бесен, од арапскиот azgin; бајат од персискиот bayat; батал, пуст, напуштен од арапскиот batil; бетер, полош од персискиот beter; бол, изобилен, доста, доволно од турскиот bol; ѓузел, убав, личен од турскиот güzеl; пишман, покаен од персиски рişmаn; саглам, сигурен, верен, предан од турски ѕаğlаm; сербес од персиски serbes; серт, остар, лут (за тутун) од турски sert; тазе, свеж од персиски taze; татли, благ од турски tatli; терсене, чуден, настран од турски tersine; кибар, чист, елегантен, со вкус од арапски kibar; фукара, сиромашен, беден од турски fukara (арапски литературен fikara), баксуз, несреќен од турски bahtsis; динсуз, безверник од турски dinsiz; требиесуз, невоспитан од турски terbiyesuz.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски беше зачуден трагајќи по речниците колку многу турцизми се употребувале, но и натаму се употребуваат во балканските јазици за означување разни садови, како: бардак, барде, вид лонче кое служи за пиење вода (од турски bardak); ибрик, поголем бакарен сад за вода со посебно извиен тесен отвор, се употребувал уште како сад за масло и како сад во кој се топли вода, како и за варење кафе и чај.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тоа ќе се случи и со Татковото третирање, според утврдениот поредок со Камилски, на зборот табиет, табиетлија, преземен од турскиот јазик (со арапско потекло) tabiat, tabiatli, присутен во балканските јазици со значење на нарав, ќуд, природа, карактер, обичај, навика.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
На инаетот, севапот и атерот истакна Камилски би можел да се надоврзе зборот аир, со потекло од турскиот збор hayr, а тој од арапскиот khjr`un.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Сите овие татлии се попаруваат со шербет (од арапски erbet), поголемиот дел се меси со нишесте (од персиски nieste).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Запре уште на зборовите: чекмеџе, фиока на маса и малечко сандаче со клуч во кое се чувале драгоцености, касета (од турски cekmece); кревет (со потекло од грчки krevet); миндер, послан и подреден со перничиња, (од турски minder); оџак, огниште, димник (од турски ocak); ќумбе, ќумбенце, печка (од персиски kmbet); мангал (од турски mangal), маша (од персиски masa) ќунк, ќунци (од турски knk).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Татко ги истакнуваше зборовите кои со векови опстанале во балканските јазици, не можејќи да бидат истиснати од нови зборови и сметаше дека на листата треба да бидат истакнати тие зборови, што беше во спротивност со првичната концепција.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Беше очигледно дека тој не можеше да ги опфати сите, да ги зароби главните водачи во својот жолт нотес.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Покрај овие треба да се наведат и заемките: гурабија, гурабии (од арапски gurabiye); алва (од арапски helva), со повеќето видови како: ќетен-алва, таан-алва (од турски ketenhelva, tahin helvasi); локум, ратлук (rahat lokumu), потоа неколкуте вида слатки од варено овошје: речел, направено од варени парчиња тиква со ореви (од турски reçel); маџун (од арапски macun); пекмез (од персиски pekmez); пестил (од турски pestil), ошав, варено овошје, особено црни сливи (од персиски hoaf).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски во толкувањето на оваа заемка од турскиот јазик (на турски filnfilan), се послужи со толкувањето на францускиот славист Андре Мазон, според кого непроменливата придавка filan (filan), извесен, извесна е вистинска граматичка заемка од турски (filan), која има двојна употреба во однос на значењето со зборот etokoj.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Меѓу многуте тој ги издвои: абдал од арапски abdal, азган, аирс`з од турски хаирсиз, ајван турски hayvan, ајљаз од турски haylaz, арамија од турски harami, аџамија од персиски acemi, баксуз од турски bahtsiz, будала од арапски budala, билмез од турски bilmez, дембел од турски dembel, едепсаз од турски edfipsiz, зевзек од турски zevzek, катил од арапски katil, копук од турски kopuk, курназ од турски kurnaz, маскара од арапски maskara, муфтеџија од турски mfteci, намќор од персиски namkr, пезевенк од турски pezevenk, резил од арапски rezil, сарош од персиски sarhoş, тамавќар од арапско-персиски tamahkar, туткун од турски tutkun, ќелепур од турски kelepir, ќерата од турски kerata, угурсуз од турски ugursuz; шејтан (ѓавол) од арапски şeytan; шерет од арапски şeret; шапшал од турски şapşal и други.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој се определи за следниве најчести заемки: аршин, најраспространета заемка за означување должина, ширина и височина (62-75 см), (од турски аrşin); ока, мерка за тежина, 1 238 г (од турски okka); чифт, пар, рало (од турски çift); еден, непарен, осамен (од турски tek); ѓутуре, кутурица, нешто земено без мера, на куп, наеднаш (од турски gütüre); карар, мера, умерено (од арапски ḳarār); ајар, мерка на чистотата на златото, а и точно и прецизно регулирање на саатот (од арапски ʿiyār); фира, тоа што се отфрла при мерењето и почесто при изработувањето на нешто, отпадок (од персиски fru); урнек, јурнек, образец, пример, кројка, модел (од турски örnеk) Климент Камилски се чувствуваше осамен на бојното поле со турцизмите кои го напаѓаа од сите страни.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој од мноштвото заемки ги издвои зборовите: абер (вест) од арапскиот збор haber, акал (ум, разум) од арапски akil, ал (грижа, положба, состојба, мака), арка (протекција, врска), далавера (измама, лага), дереџе (степен, состојба) од арапски derece, дикат (внимание) од арапски dikkat, дубара (клевета, измама) од персиски dubara, еџел (смртен час) од арапски ecel; есап (сметка) од арапски hesap; idare (штедење, издржување), изин (дозвола) од арапски izin, јабана (туѓина), јагма од персиски yama, мајтап (изигрување, подбивање), мерамет (милост) од арапски merhamet, мукает (внимание, интересирање, грижа), намуз (чест, чесност) од арапски namus, нафака (среќа, благосостојба) од арапски nafaka, ниет (намера) од арапски nyet, раат, раатлук од арапски rahat, rahatluk, салтанат (раскош, луксуз) од арапски saltanat, селамет (спас, добар крај) од арапски selamat, тертип (ред, поредок и план, начин) од арапски tertip, ujdurma, uner (чудо) од персиски hner, усул (внимание, внимателно, со мерка) од арапски usul, чалам од турски çаlim, чаре (излез, средство, начин) од персиски çare.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Сакаше првин да се задржат на заемките од турско, па арапско, персиско, грчко, латинско, француско и италијанско потекло во балканските јазици.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Многу називи за познатите ориентални слатки и денес се употребуваат во балканските јазици, коишто не престануваат да се приготвуваат.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски ќе забележи и солиден број заемки за називите на јавни градби, градени уште од времето на Османската Империја кои останале и со денешна употреба речиси во сите земји на Балканот.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски помалку маки си имаше да ги утврди во листата заемените заменки, чиј број е мошне ограничен.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски за општата листа на (без)опасните османски заемки се задржа и на парите кои се употребувале во времето на османското владеење како разни бакарни, сребрени и златни монети: алтан, златна пара (од турски altin); меџидија, сребрена (бела) и златна (жолта) монета од времето на султан Абдул-Меџид, во втората половина на XIX век (од турски mecidiye); метелик, бакарни пари со различна вредност (од грчки mеtеlik) мангар, мангарче, една од најстарите турски пари со вредност помала од акча (од арапски mangir).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Од заемките за лицата што вршеле разни воени и цивилни лица функции, Татко се одреди за следните зборови: аскер, војска и војник (од турски asker); бимбашија, заповедник на илјада војници, односно на еден табур (од турски binbаi); борозан, трубач (од турско-персиски borozen); гавазин, стрелец (од арапски kаvаѕ); заптија, стражар (од арапски zaptiye); левент, левен, голем јунак, делија, но и платен војник, наемник (од персиски levend); сејмен, сејменин, стражар, придружник (од персиски ѕе men), сераскер, главен командант (од турски serasker); суварија, коњаник (од персиски ѕvаri) и други.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски како значајни ги избра и заемките: мушабак, вид дрвена решетка што се ставала од надворешната страна на прозорците во муслиманските куќи (од арапски muabak); ќепенок, дрвен капак со кој се затворале дуќаните, а дење служел како тезга или излог (од турски kepenk); мазгал, мал тесен отвор на тврдина, а подоцна и прозорче по апсаните и магазите.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Сите овие зборови, и покрај низата синоними коишто ги налагаше времето, остануваа и натаму во живот во балканските јазици.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Освен именките и придавките заемки во балканските јазици, Камилски си имаше големи маки и со изборот на најкарактеристичните глаголи во листата на (без)опасните турцизми.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Тој запре на заемките: адет, обичај, право, закон, традиција (од арапски adet); ак, право, правда, вистина, (од арапски hak); аманет, оставање на чување, нешто, залог (од арапски emanet); давија, тужба и даваџија тужител (од арапски dava, односно davaci); имза, потпис (од арапски imaz); јалан шаитлак, лажно сведочење, но и јаланшаит, лажен сведок (од турски yalan şаhitlik, yalan şаhit); кабаат, вина (од арапски kabahat); карар, одлука, решение (од арапски karar); кефил, кефилин, заложник, тој што гарантира за друг (од арапски kefil); мираз, наследство, се употребува и за означување моминска спрема (од арапски miras); рушвет, мито, поткуп (од арапски rvеt) и други.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски се сети дека Мајка често служеше чај, подготвуван со еден голем и мал ибрик, се со врелата вода од големиот ибрик се попарувал чајот од малиот ибрик и потоа одозгора се истурала количина врела вода, чајот се служел со посебни чашки.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Меѓу називите за разните јавни објекти тој ги издвои следните: амам, стара турска бања (од турски hamam); ан, хан (од персиски han); карван-сарај (од персиски kervansaray); конак (од турски konak); механа, меана (од литературен персиски meyhane); кафе, кафеана (од арапско- персиски kahvehane); топана, место каде што се изработувале топови, склад на муниција); кале, тврдина, град (од арапски kale); кула, тврдина, висока беговска куќа (од арапски kule); бина, голема зграда, куќа во изградба (од арапски bina); тарапана, место каде што се коваат пари (од персиски darbhane); апсана, апс, затвор (од арапско-персиски hapishane).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
На Камилски посебен впечаток ќе му направат и епитетите што често им се придаваат на Исус, Богородица и светците, позајмувајќи зборови од турскиот јазик.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Откако Татко, реферирајќи за овие зборови, му ги изложи основните податоци, за нивното присуство и попатни лексички и семантички метаморфози на балканските јазици, надоврзувајќи се со претходно третираните поими (ајде-јаваш, јаничар, зандана, кадија...), со кои беше во голема мера претставено владеењето на Османската Империја, рече: Отсекогаш владеењето најмногу зависело од табиетот на врвниот владетел, отколку од институциите под него.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
И затоа голем број лексички заемки од турскиот јазик се најмногу во врска со урбаниот јазик.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Ќе имаме многу работа, му рече на Татко, откако овој се напи вода, и без да му одговори на Камилски, земајќи ја листата на заемките од персиско потекло, пред да започне да ги чита најкарактеристичните, рече: Персискиот јазик, како и балканските јазици, за разлика од турскиот и арапскиот јазик, припаѓа во групата индоевропски јазици.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Не беа заоставени и неколку заемки и од областа на аграрно- правните односи како: вакаф, задужбина, имот што припаѓа на некоја џамија, а и црква (од арапски vkif); чифлик, чифликсајбија, чифчија, чифлигар, (од турски çiflik, çifliksahibi, çifçi).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Камилски најде меѓу називите за одделни делови на постелата и неколку карактеристични заемки останати во употреба во балканските јазици до денешни дни како: душек, постела (од турски döşek); јорган (од турски yorgan); јастак, јастаче, јастук (од турски уаѕtk); чаршав (од персиски çarşaf) со поширока употреба како чаршаф за душек, за јорган и покривка на маса и слично; калаф, навлака за перница, а во поново време преслека на тапацирани делови на мебелот (од арапски kalif).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Турските називи и натаму се употребуваат за неколку алкохолни и безалкохолни пијалаци, како на пример: ракија (од арапски raki); анасонлија, вид ракија со анасон (од турски anasonlu); мастика, вид анасонка (преку грчки mastika); шира (од персиски şira).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
За Камилски зборот филан и цитатот на Андре Мазон, најден како француски војник на Источната Армија во Корча, извлечен од неговите балкански документи, односно неговата книга Contes slaves de la Macedoine sud occidentale (Словенски приказни од југгозападна Македонија), објавена 1923 година во Париз, ќе бидат од посебно значење и тој на одделен потсетник запиша за да му го изложи на Татко како посебно ова прашање при скорешната средба.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Климент Камилски беше изненаден од големиот број позајмени именки од османскотурски во балканските јазици.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
И така Татко во новата серија турцизми (гурбет, сургун, гајрет, гајле и беља), предност му даде на зборот гурбет, со потекло од турскиот збор kurbet (а тој од арапскиот збор gurbgurbet), присутен речиси во сите балкански јазици со ист корен, а со мали модификации, со широка гама значења: живот и талкање по туѓина, заминување во на печалба, осамен живот во туѓина, егзил...
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Општиот назив продолжи Камилски за специјалниот вид ориентални теста попарени со шербет е зборот татлија (турски tatli), а познатите заемки за означување разни видови татлии се: баклава (од турски baklava), реванија, раванија (од турски revani), кадаиф (од турски kadaif), шеќерпаре (şeker pare); тулумба (од турски tulumba).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Ги забележа зборовите: туџар, трговец (од арапски tccar); тељал, телал, вид трговец, посредник, но и лице што ги известувало луѓето за продажбата на некаква стока (од арапски telll); ортак, партнер (од турски ortak); џамбаз, трговец со коњи (од персиски cambaz); муштерија, редовен, постојан купувач (од арапски mteri); дуќан, дуќанче (од турски dukkan); есап, сметка (од арапски hesap); алаш-вериш, алаџак-вереџек, купопродажба, размена, пазарење (од турски alışveriş и alacak-verecek); пазар, (од персиски pazar); пазарлак, погодување за цената при купопродажба (од турски pazarlik); ќар, заработка, добивка (од персиски kr); зијан, штета, губиток (од персиски ziyan); фајде, фајда, корист, полза (од арапски fayda); келепур, џабе, нешто добиено за малку пари или под цена, ќелепур-софра, келепурџија (од турски kelepir); бадијава, бадијала, џабе, без пари (бадијалџија, готован, неработник), (од турски bedava и bedavaci).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Од безалкохолните пијалаци и денес се среќаваат турските заемки: салеп (од арапски sahleb), чај (од персиски ау), кафе, каве (од арапски kahve) и други...
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Покрај називите за варени јадења, односно манџите, Камилски се задржа и на големиот број заемки што означуваат разни солени, печени и пржени јадења од тесто, како на пример: универзалната пита (преку грчкото pide), потоа неколкуте заемки за означување разни видови печиво, како на пример: бурек (од турски börek): симид (од арапски simid), ѓеврек (од турски gevrek).
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Ги извади разните документи од турско време што ги имаше донесено со себе и оние што му ги даде игуменот и кметот, во кои се гледа дека манастирот и селата околу него: Езерец и Пискупие, плаќале данок и царина во Охрид, односно Охридска каза, а не во Корчанската каза со која манастирот се граничел во Турско време; дека пасошите на населението од овој крај се ваделе во Охрид; дека ревизија на алкохолните пијалоци во манастирот ги вршела даночната комисија од Охрид; дека плаќањето за ослободување од војна обврска се вршело во Охрид; дека пописите на приходите и расходите на манастирот, ги вршеле црковните власти од Охрид; дека во потврдите за исплатени пари на мајстори од селото Езерец што го обновиле манастирот, стои:
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
До еден со доблест станаа жртви на храбриот Дичо четниците горди; и ранети тука, па дури и мртви, насилија трпат од турските орди.
„Локвата и Вињари“ од Лазар Поп Трајков (1903)
Татко, од пред половина век, по враќањето од Цариград во Поградец, по конечната разделба со земјата на неговата мајка од турско потекло, (прва братучеда на Али Фети Окјар, роден во Прилеп, близок пријател на Мустафа Ќемал Ататурк, прв премиер на Република Турција), на кои можеше да се надоврзе целото семејство, по­веќе никогаш не можеше да се смири, означен од генот на заминувањето.
„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)